نهادهای نظارتی ایران آماده ورود پول‌های مجازی هستند؟

به گزارش خبرهدف پول‌های مجازی از جمله پدیده‌هایی به حساب می‌آیند که طی سال‌های اخیر رواج فروانی در دنیا داشته‌اند.پیچیدگی‌های فراوانی  که این پول ها از آن برخوردارند، دولت‌ها را در مواجهه با این نوع از پول محتاط کرده‌است. برخی دولت‌ها حضور این پول‌ها را به کل ممنوع کرده‌اند و برخی دیگر در پی تدوین سازوکارهایی برای نظارت بر آن‌ها هستند.

در ایران نهادهای مسئول هنوز موضع روشنی درباره پول‌های مجازی اتخاذ نکرده‌اند و آنطور که از شواهد و قرائن نیز پیداست، ضرورت تدوین سازوکارهای نظارتی برای این پدیده آنچنان که به تلاش و تحرکی بینجامد در نهادهای حاکمیتی ایران حس نشده است.در میان پول‌های مجازی بیت‌کوین (Bitcoin) از مشهورترین آن‌هاست که هر از چندگاهی نیز اخبار جالبی درباره آن منتشر می‌شود.

محمدرضا جمالي كارشناس بانكداري و پرداخت الكترونيك درباره ماهیت این پول و اکوسیستم کسب‌وکاری که با خود بهمراه می‌آورد به خبرهدف گفت:« بیت‌کوین یک واحد پول مجازی است که تماما در اینترنت قرار دارد و از سیستم رمزنویسی خاصی استفاده می‌کند که باعث می‌شود بدون نیاز به نهاد مرکزی مانند بانک مرکزی و کاملا مستقل فعالیت کند. در سیستم بیت‌کوین مبلغ هر حساب یا همان صندوق و همچنین هر تراکنشی که انجام می‌شود برای همه قابل رویت است. تنها نکته پنهان این است که هر صندوق مربوط به چه کسی است. چون بر خلاف سیستم بانکداری متداول که حساب ها به نام اشخاص ثبت می شوند در اینجا فقط کسی که کد مربوط به برداشت از صندوق یا در مثال ما همان کلید را دارد، صاحب حساب است. این نکته باعث می شود برخی از بیت‌کوین برای انجام تراکنش‌های غیرقانونی استفاده کنند.»

وی افزود:«پرداخت به وسیله بیت‌کوین، آسان‌تر از خرید توسط کارت اعتباری یا کارت نقدی است و می‌تواند بدون استفاده از یک حساب تجاری دریافت شود. پرداخت‌ها از طریق یک برنامه کاربردی کیف پول، چه روی کامپیوتر و چه روی گوشی تلفن هوشمند شما با واردکردن آدرس گیرنده، مقدار وجه پرداختی و فشردن دکمه ارسال، انجام می‌شود.»

این کارشناس پرداخت الکترونیک ادامه داد: «شایع‌ترین استفاده  بیت‌کوین در فضای اینترنت برای خرید و فروش کالا و خدمات است. بهای بیت‌کوین با قانون عرضه و تقاضا معلوم می‌شود. با افزایش تقاضا برای بیت‌کوین، بهای آن نیز افزایش می‌یابد و با کاهش تقاضا، از بهای آن کاسته می‌شود. تعداد بیت‌کوین‌های در گردش محدود است و بیت‌کوین‌های جدید با نرخی کاهنده و قابل پیش‌بینی تولید می‌شوند که به این معنی است که تقاضا باید تابعی از این سطح تورم باشد تا بتواند قیمت را ثابت نگهدارد.»

جمای گفت:«کسب‌وکارهای مبتنی بر بیت‌کوین مردم‌نهاد هستند و اساسا دولت‌ها و بانک‌ها درگیر این طیف از کسب‌وکارها نمی‌شوند. این کسب‌وکارها باعث مشارکت بسیاری از تولیدکنندگان خرد و متوسط داخلی در فعالیت‌های جدی اقتصادی و تولید ثروت برای کشورها شده‌اند.»

به اعتقاد وی بیت‌کوین ارز بدون پشتوانه‌ای نیست که در هر دستگاه قضایی، پولی قانونی بشمار بیاید اما مشمولیت مالیاتی اغلب فارغ از واسطه بکاررفته، شامل حال بیت‌کوین هم می‌شود.

جمالی درباره چالش‌های پیش روی پول‌های مجازی بخصوص بیت‌کوین گفت:«چالش‌های پیش‌روی بیت‌کوین شامل چالش‌های قانون‌گذاری، سیستم بانکی، کسب‌وکاری، ایجاد اطمینان برای مردم، تغییر عادت مردم برای استفاده از بیت‌کوین و پرهزینه بودن استخراج بیت‌کوین در شرایط فعلی است. از آنجایی که معامله با بیت‌کوین حد و مرز نمی‌شناسد و درگیر تحریم‌ها نمی‌شود، می‌تواند تولید ناخالص ملی را به ویژه در بخش صادرات افزایش دهد. همچنین بیت‌کوین می‌تواند سهم مهمی از نقدینگی را در آینده به خود اختصاص دهد.»

وی افزود: « نقش این ابزار پرداخت در اقتصاد مقاومتی قابل توجه است چرا که از جمله مهم‌ترین محورهای اقتصاد مقاومتی توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور داخلی است. بیت‌کوین می‌تواند در جداسازی اقتصاد از سیاست نیز موثر باشد از آنجایی که نیاز به ارتباطات دولتی نداشته و نسبت به تحولات سیاسی مقاوم است و به دلیل عدم نیاز به بانک و شعبه و امکان تبادل در هر ساعت از شبانه روز، سرعت مبادلات در کسب‌وکارها را بالا می‌برد. همچنین این موضوع باعث جلوگیری از اثرات شلاقی در عرضه و تقاضا می‌شود.»

جمالی ادامه‌داد:« در تجربه ای کاربری فردی در منهتن نیویورک از BitCoin ATM استفاده می‌کند. این شخص با ورود به کافی‌شاپی که در راستای ارتقای برند خود دستگاهی را داخل کافه اش نصب کرده فرایند استفاده از بیت‌کوین را آغاز می‌کند. در ابتدای امر با معرفی خودش از طریق کیف پول الکترونیک نصب شده بر روی دستگاه موبایل، خودش را به ماشین معرفی می‌کند و در ادامه با وارد کردن دو عدد یک دلاری مبلغی حدود 3.68 میلی بیت‌کوین را بعد از گذر زمان 10 دقیقه بیت‌کوین‌کاوی، در کیف پول الکترونیک خود ذخیره می‌کند. در ادامه به فروشنده درخواست خرید می‌دهد و با اسکن کردن کد کیف پول الکترونیک فروشنده، مبلغ را از طریق شبکه بیت‌کوین به حساب وی منتقل می‌کند. از آنجایی که ارتباط بین کسب و کار ارائه دهنده این خدمت به مشتریان و شرکت تولید کننده کیوسک کاملاً غیر دولتی است، کانال ارتباطی بر بستر اینترنت بوده و هیچ گونه تعاملی با شبکه های بانکی ندارد.»