پیروزی ترامپ؛ از انقلاب سفید در آمریکا تا پاره کردن برجام

دو هفته از انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده گذشته است. در این مدت اضهار نظر های مختلف و متفاوتی در این باره صورت گرفته است. اظهاراتی در مورد ایجاد شوک جهانی در پی انتخاب او و سخنان تند و تیزی که بر ربان آورده است تا بی تجربگی و تازه کار بودن او. اظهارات اولیه سعی در تحلیل این موضوع داشتند که مردم آمریکا به چه دلیل او را انتخاب کرده اند. گذشت چند روز از انتخابات، توانست از شوک این موضوع بکاهد و تحلیلهای دیگری در رابطه با آینده آمریکا، اولویت های ترامپ، روابط آمریکا با روسیه، خاورمیانه، چین و دیگر بازیگران بین المللی ایجاد کند.

دونالد ترامپ با هیچ نامزد قبلی انتخابات ریاست جمهوری شباهت ندارد. هوادارانش به چه دلیل از او طرفداری می کنند؟ آنها صراحت و روراستی او را دوست دارند، برای تجربه تجاری- اقتصادی او ارزش قائلند، آنها می‌خواهند آمریکا عظمت خود را بازیابد.

بعضی از کارشناسان نظرشان این بود که ترامپ سوار بر نارضایتی های مردم آمریکا شده است و انتخاب ترامپ بر مبنای رودرویی مردم با جریان حاکم بر امریکا بود. فواد ایزدی در این باره گفت: پیروزی ترامپ در آمریکا نشان می دهد که یک بیداری و یک انقلاب سفید در آمریکا شکل گرفته است.
همچنین اشاره های زیادی به شکاف اجتماعی در امریکا شد. دیاکو حسینی نظرشان این بود که پیروزی ترامپ، نشان دهنده اوج عصبانیت رأی دهندگان آمریکایی نسبت به عملکرد سیستم سیاسی آمریکا بود. با پیروزی او تنش در جامعه آمریکا به پایان نخواهد رسید. مهمترین شکاف ها میان طبقات اجتماعی و همینطور میان نخبگان تحصیل کرده و رای دهندگان عامی که مهمترین حامیان او هستند، بر نحوه اداره آمریکا تاثیر مستقیم خواهد گذاشت.

اما چیزی که مشخص است و کارشناسان مختلف به آن توجه نشان دادند موضوع پا گرفتن پوپولیسم در آمریکا بود. ترامپ فردی پوپولیست است که با شعارهای پوپولیستی تلاش زیادی برای جذب مردم عادی انجام داد و موفق شد طیف های زیادی را با خد همراه کند. در بیشتر جوامع و همچنان که دیدیم در آمریکا نیز، روشنفکران و دانشگاهیان، نما و ویترین تفکرات مردم عادی که اکثریت مردم را تشکیل می دهند نیستند. مردم عادی همچنان که در جنبش وال استریت هم مطرح شده بود به نوعی 99 درصد جامعه را شکل می دهند و از آن یک درصد ثروتمند جامعه فاصله دارند. به شکل دقیق تر اکثریت هر جامعه ای را طبقه متوسط آن جامعه شکل می دهد که درآمدهای نسبی و متوسطی دارند و برای نان در آوردن و خوب زندگی کردن تلاش زیادی می کنند. این افراد یعنی طبقه متوسط تاثیرات زیادی در جریانهای مختلف از جمله جنبش ها و انتخابات دارند.

تحلیل های جامعه شناختی زیادی نیز در این باره وجود دارد. هر چند شاید نمی توان به شکلی دقیق در مورد رفتارهای آینده ترامپ سخن گفت اما می توان در مورد رفتارهای جامعه شناختی مردم آمریکا در طول 8 سال گذشته و چرایی تصمیم مردم آمریکا در مورد انتخاب فردی تازه کار به عنوان کلیدی ترین پست ایالات متحده سخن گفت

حسین سیف زاده در این باره گفت: توجه به روانشناسی اجتماعی و سیاسی آمریکائی مهم است. از منظر روانشناسی اجتماعی، آمریکاییها به هیمنه شخصی خود و کشورشان اهمیت می دهند و پدران بنیانگذار و سیاستمداران آمریکائی ساختاری را تعبیه کرده اند که همیشه از لحاظ اقتصادی-تکنولوژیک-نظری رو به جلو و از نظر قدرت، رو به بالا باشد.
از دیگر تحلیلهایی که بعد از انتخاب ترامپ شکل گرفته است موضوع گمانه زنی هایی است که در مورد وزرا و پست های کلیدی بعد از روی کار آمدن ترامپ شکل گرفته است

ترامپ تا کنون دو وزیر از 15 وزیر خود را که به تایید نهایی توسط سنای آمریکا نیز نیاز دارند انتخاب کرده است.
سنای آمریکا از روز سوم ژانویه فرصت دارد تا روند صلاحیت کابینه ترامپ را بررسی کند. علاوه بر این 15 وزیر کلیدی، کابینه ترامپ باید افرادی دیگر را هم به خدمت منصوب کند البته این افراد دیگر نیازی به تایید سنای آمریکا ندارند.

همچنین موضوع مهم دیگری که مورد توجه واقع شده است رفتارهای آینده ترامپ در موضوعات داخلی و خارجی آمریکا است. نعمت احمدی در این باره گفت: ترامپ در حال حاضر باید در دو جبهه بجنگد. نخست در داخل امریکا و در حزب جمهوری خواهان که خود هم به آن تعلق دارد. ارکان اصلی حزب جمهوری خواهان به نوعی از او دوری جستند یا به شکل تمام قد از او حمایت نکردند. دومین جایی که باید مواضع خود را با آن مشخص کند و به شفاف سازی بپردازد روابطش با اروپا و مخصوصا پیمان ناتو است.

نقشه دنیا با وجود ترامپ می تواند دچار تغییر و تحول شود. با پایان دوره چهار ساله ترامپ در آینده، آهنگ تغییر مرزها چه از نظر قومیتی، چه از نظر ثروت و تقسیم بندی نفتی می تواند به بلوکهای موزاییکی جدیدی تغییر شکل دهد یا با آمدن ترامپ تثبیت شود.
هم اکنون مسئله مبارزه با تروریسم در خاورمیانه دچار پیچیدگی ها و لایه های متنوعی شده است.

بازیگران متعددی از کشورهای عربی تا روسیه، اروپای غربی و جمهوری اسلامی ایران درگیر این نزاع فراگیر شده اند. با وجود اتخاذ و پیگیری استراتژی های متنوع سیاسی و نظامی توسط هریک از این بازیگران، اما همچنان موضوع گسترش تروریسم و افراطی گری به قوت خود باقی بوده و به نوعی باتلاق خشونت تمامی بازیگران را درگیر یک بازی فرسایشی با حاصل جمع صفر کرده است.

تیم آتی امنیت ملی ترامپ در مواجه با جمهوری اسلامی ایران، با دو مسئله اصلی از جمله سرنوشت برجام و اقدامات منطقه ای تهران روبروست. هر دوی این نواحی مورد مناقشه و اختلاف نظر احتمالی تهران و واشنگتن قرار خواهند گرفت. چیزی که بعید به نظر می رسد این است که ترامپ نمی تواند برجان را کاغذ پاره ای بپندارد و آنرا پاره کند. زیرا که تبعات زیادی می تواند برای وجهه امریکا داشته باشد. اینکه این موضوع باعث شکل گیری شکاف بین آمریکا و اروپا از سویی گردد و جایگاه ایران را در رابطه با آمریکا بالا ببرد از سوی دیگر قابل تامل است.