اکبر نبوی: شمقدری گره‌افکنی کرد، ایوبی اعتمادسازی

کبر نبوی معتقد است محمدمهدی حیدریان از مدیران سینمایی است که در شکل‌گیری سینمای پس از انقلاب نقش به سزایی داشته و به واسطه کارنامه کاری او انتظار و توقع از او در منصب جدیدش نیز بالاست.  این منتقد و نویسنده سینما در گفتکو با خبرهدف ، درباره انتصاب حیدریان به عنوان رییس جدید سازمان سینمایی و همچنین دوران ریاست ایوبی در این سازمان گفته است.

آقای نبوی ابتدا می‌خواستیم نظرتان را درباره دوره مدیریتی حجت‌الله ایوبی بدانیم؟

من اگر بخواهم از ویژگی‌های مثبت آقای ایوبی بگویم، چون در زمان مدیریت ایشان عضو شورای پروانه ساخت و همچنین داور جشنواره بودم عده‌ای تصور می‌کنند که من می‌خواهم از ایشان تعریف و تمجید کنم. اما حرف و نقل دیگران برایم مهم نیست. واقعیت این است که وقتی به کارنامه آقای ایوبی نگاه می‌کنم در مجموع حتی با وجود نقطه ضعف‌ها و ایرادهایی که به لحاظ مدیریتی داشتند و من هم به ایشان گفته بودم اما در نهایت به کارنامه ایشان نمره ی مثبت می‌دهم.

به چه دلیل نمره و ارزیابی‌تان از کارنامه حجت‌الله ایوبی مثبت است؟

به چند دلیل، اگر یادمان باشد که در دوره ی مسئولیت آقای شمقدری چه بر سر سینما آمد و چقدر سینما با گره افکنی های نابخردانه آزار دید، با گره‌هایی که ساده بود و بیخود کورشد زخم برداشت. تعطیلی خانه سینما و آزرده کردن عاطفه و روان خانواده  سینما یادمان نرفته است. یادمان نرفته است که آقای شمقدری و دوستان اش در ایجاد اختلاف های کاذب و براه انداختن امواج هیجانی سحطی و کودکانه چقدر انرژی مثبت و مفید سینما را در راه های منفی و ضد فرهنگ هزینه کردند. یک نمونه کوچک از این رفتارهای ضد فرهنگ، نامه معروف آقای شمقدری است که با آیه استرجاع شروع شده بود. پیرو همان نامه عجیب و شگفت آور من به آقای شمقدری تلفن کردم و گفتم مگر چه اتفاق ضد دین و ضد ملی و ضد مردمی رخ داده است که شما از این آیه استفاده کرده ای؟ مراجع بزرگ دینی در طول دوران غیبت ده بار هم از این آیه در باره موضوعات اجتماعی استفاده نکرده اند، چطور شما به همین راحتی و برای موضوعی ساده و پیش پا افتاده از مفاهیم بلند دینی سواستفاده می کنی؟ و… رفتار مدیریتی آقای شمقدری رنگ و لعاب حزبی و سیاسی داشت و به هیچ روی از خاستگاه فرهنگی و هنری برخوردار نبود. البته این نکته را هم ناگفته نگذارم که پاره ای از سخنان و یکی از نامه هایی که مدیر عامل وقت خانه ی سینما ( آقای عسگرپور) گفت و نوشت در ملتهب کردن فضا و ارائه ی پاس گل به آقای شمقدری، مناسب شوون موقعیت کلی سینما نبود. به هر حال با مرور بر آن چند سال سخت، به این نتیجه می رسیم که اوضاع در زمان مدیریت آقای ایوبی خیلی بهتر از گذشته شد. به نظر من مهمترین و فرهنگی ترین کاری که آقای ایوبی کرد گره گشایی در امر سینما و فرونشاندن آتش اختلاف های بی مورد و بی دلیلی بود که در نتیجه ی مدیریت قبل بوجود آمده بود. اینها در زمان آقای ایوبی هر چه کوشیدند تا فضا را غبار آلود کنند و فرصت سوزی کنند، کمتر راه به جایی بردند. اینها خشم و مشکل فردی خود را بروز می دهند و مطمئن باشید با حضور آقای حیدریان هم نمی توانند به اهداف ضد فرهنگی خود برسند.

در واقع معتقدید در جریان مدیریت اخیر اتفاق‌های بهتری در عرصه سینما افتاد؟

همینطور است. عرض کردم با مقایسه با دروه پیش از آقای ایوبی می توانیم به قضاوت نسبتا منطقی و درستی در باره ی کارنامه آقای ایوبی برسیم. در دوره آقای ایوبی چند اتفاق مهم افتاد. اولین اتفاق بازگشت نوعی از آرامش، اعتماد و احترام به خانواده سینما بود. از طرف دیگر وقتی به تولیدات سینمای ایران نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم معدل آثار تولید شده در طول سه سال اخیر وضع بهتری پیدا کرده است و سینما گام های خوبی برای ارتقای درک و بینش خود برداشته است.

پس در مجموع نظر شما درباره دوره مدیریت حجت‌الله ایوبی مثبت است؟

بله حتما این دوره را مثبت ارزیابی می‌کنم، وقتی بخواهیم از دوره آقای ایوبی معدل بگیریم در مجموع نظر من مثبت است.  نمونه‌اش همین جشنواره امسال و جشنواره سال گذشته بود. در جشنواره فیلم فجر امسال تعداد فیلم‌های خوب و متوسط کم نبودند، البته فیلم ضعیف هم داشتیم مثل همه سال‌هایی که اینجور فیلم‌ها هم در جشنواره حضور دارند. اما حجم تعداد فیلم‌های خوب امسال به نظر قابل توجه است. در جشنواره امسال هم فیلم‌های اجتماعی، هم فیلم‌های مربوط به حوزه فرهنگی به علاوه چند اثر کمدی داشتیم. سینمای ایران از کمبود و فقر آثار کمدی رنج می‌برد و گرایش به ساخت آثار کمدی موضوع قابل توجهی است و امیدوارم سال‌های بعد هم این روند رو به رشد و مثبت ادامه پیدا کند.

انتظارات و توقع شما به عنوان یک متخصص حوزه سینما از محمدمهدی حیدریان در سمت جدیدش چیست؟

ما از آقای حیدریان پیشینه‌ای در ذهنمان داریم، همه ما که از دهه شصت پیگیر جدی سینما هستیم آقای حیدریان را می‌شناسیم. ایشان در مجموع جزو هسته ای از مدیران سینمایی کشور است که نقش‌ مهم و موئری در نوع شکل‌گیری سینمای پس از انقلاب داشته اند. ایشان همراه با آقای بهشتی و آقای انوار در واقع به عنوان یک مثلث بلامنازع، یازده سال سکان هدایت سینمای کشور را در اختیار داشتند و این 11 سال مشحون از سیاست‌های درست و بعضا نادرست، فیلم‌های بسیار خوب، فیلم های خوب، فیلم‌های متوسط و فیلم‌های ضعیف بوده. در نتیجه آقای حیدریان کارنامه‌ای در گذشته دارد که قابل توجه است. ضمن اینکه دو سال و نیم هم در دوره آقای مسجدجامعی معاون سینمایی بوده از طرف دیگر در تلویزیون هم مسئولیت داشته است. همه ی اینها شرایطی فراهم می کند  که توقعات ما را از ایشان خیلی افزایش می‌دهد و این قضیه به نظرم سختی کار آقای حیدریان در این دوره است. البته من حتما این نکته را در ذهن خودم دارم که آقای حیدریان برای اعمال تدبیر و اقدام در زمینه برخی از سیاست‌های بنیادی، اصولی و پیش‌برنده برای سینما خیلی زمان ندارد.

به دلیل انتخابات ریاست جمهوری سال آینده و تغییر احتمالی وزرا این را می‌گویید؟

بله، به هر حال تا چندی دیگر انتخابات ریاست جمهوری برگزار می شود، به تجربه هم ثابت شده انتخابات ایران مثل سیبی است که در آسمان پرتاب می‌شود و تا به زمین برسد هزاران چرخ می‌خورد. با فرض اینکه در دور بعد هم آقای روحانی رای بیاورند و آقای صالحی امیری هم وزیر ارشاد باشند، در این شرایط آقای حیدریان می‌تواند برنامه‌ریزی کند و مبتنی بر مسیر آمده در طول این سی و اندی سال که از شکل‌گیری سینمای پس از انقلاب می‌گذرد ضعف‌ها را برطرف کند، نقاط قوت را محکم‌تر نماید و اقتضائات زمان چه داخلی و اقتضائات بین‌المللی سینمای ایران را در سیاست‌ گذاری‌هایش در نظر بگیرد و آهنگ رشد سینمای ایران را سرعت ببخشد.

به نظرتان انتظاری که در حوزه‌های تخصصی سینما از ایشان می‌رود چیست؟

آنچه در بالا عرض کردم انتظارات راهبردی من از ایشان است. اما اشاره کردم باید اجازه بدهیم این چند ماه بگذرد و به شرایط ثبات و تثبیت برسیم. به همین خاطر در این فرصت چند ماهه بیشتر دوست دارم به آقای حیدریان خوش‌آمد بگویم و برای شان آرزوی موفقیت بکنم. منطقا تا سه- چهار ماه آینده توقع خیلی خاصی از ایشان نداریم. ایشان در همین حد که بتوانند یک مقدار اعتبارات سینما را افزایش دهد و تعامل مبارک و مثبتی را که در زمان آقای ایوبی با خانه ی سینما شکل گرفته بود حفظ کند و افزایش دهد و همچنان تخریب گران و غوغاسالاران را در حاشیه نگه دارد ( که منش ایشان هم چنین است و برای این افراد وجاهت فرهنگی قائل نیست ) زمان مناسبی فراهم می شود تا در شرایط جدید که پس از انتخابات ریاست جمهوری فراهم می شود، بتواند به اقدامات زیرساختی خود بپردازد.

صحبت پایانی شما …

به آقای ایوبی خدا قوت بلند و از ته دل می گویم و به آقای حیدریان نیز خوش‌آمد. امیدوارم آقای ایوبی هر کجا که خدمت می‌کند موفق باشد و آقای حیدریان هم با استفاده از شرایط مناسبی که هست، پیروز باشد و کامیاب.