«آتش‌بس» یک‌طرفه منتقدان دولت، به بن‌بست رسید

 29 تیرماه که از راه برسد دو ماه از برگزاری دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری گذشته است؛ انتخاباتی که حسن روحانی با 24 میلیون رای باز هم به صندلی پاستور رسید؛ صندلی ای که از ماه ها پیش اردوگاه راست ها برای آن نقشه کشیده بودند اما بازنده از این کارزار بیرون آمدند. شاید به همین خاطر هم بود که در همین فاصله دو ماه گذشته طیفی از تندروهای این اردوگاه به هر روشی برای تخریب رییس جمهور دست زده اند؛ از توهین به حسن روحانی در راهپیمایی روز قدس تا مقایسه او با بنی‌صدر و مداحی هتاکانه در نماز عید فطر علیه رئیس‌جمهور.

اما شاید آنچه در این میان چندان انتظار نمی رفت دعوت به آرامش از سوی کسی بود که در سال های گذشته تندترین اظهارنظرها را علیه دولت یازدهم و رییس دولت انجام داده بود؛ علیرضا زاکانی کم حرف نیست و از همان زمانی که نماینده مجلس بود و حتی بعدها که پایش به صندلی‌های سبز بهارستان در مجلس دهم نرسید تا همین امروز دست از اظهارنظر درباره موضوعات مختلف و البته همگی در انتقاد از دولت برنداشته است. اما او این بار اظهارنظری عجیب کرد که شاید کسی از او انتظار شنیدنش را نداشت. او با طرح واژه ای با نام «آتش بس» پا به میدان گذاشت و با مروری بر حوادث کوی دانشگاه در سال 78 نوشت: «به نظر امروز باید هوشیار بود، از جنجال پرهیز کرد و حتی آتش بس یک طرفه داد و در درگیری های خودساخته جریان مفتون و یا مرعوب غرب جز به همدلی و کمک برای برون رفت از وضع موجود و رفع مشکلات مردم نپرداخت و با نقد منصفانه- بدون نیش زدن های بیجا-  و دفاع واقع‌بینانه – از هرکس هر چند منتقدین خود –  در پرتو منطق و انصاف خویش با ایجاد آرامش، فرصتی به عموم مردم داد تا با بازشناسی سره از ناسره، راه اصلاح اساسی جهت گیری مسئولان کشور را فراهم آورند.»

حامیان «آتش‌بس»

زمان زیادی از طرح این موضوع نگذشته بود که یک اصولگرای دیگر به طرح «آتش بس» زاکانی واکنش نشان داد و با حمایت از این طرح در توییتر خود نوشت: «با این اختلافات خانه‌سوز، پیشنهاد دکتر زاکانی را باید با آب طلا نوشت که گفت حتی یک‌طرفه هم شده آتش‌بس دهیم تا اصلاحات اساسی به دست دولت انجام شود.» (اینجا)

محمدتقی رهبر عضو جامعه روحانیت مبارز یکی دیگر از کسانی بود که این طرح را به نفع کشور دانست و به خبرهدف گفت: «حرفی که آقای توکلی و آقای زاکانی درباره آتش بس فرمودند، خوب است و خود بنده هم همین را می گویم که امروز روزی است که ما با حفظ موازین چارچوب انقلاب، دست به دست هم بدهیم. بدون اینکه یک ذره از مواضع انقلاب عقب‌نشینی کنیم. با توجه به همان فرمایش آقا که فرمودند آتش به اختیار، دفاع از ارزش‎ها در مقابل تهاجم همچنان محفوظ است.» (اینجا)

محمدرضا باهنر اما در واکنشی کج دار و مریز از این موضوع حمایتی ضمنی کرد و در واکنش به طرح مساله آتش بس از سوی اصولگرایان و قرابت آن با طرح گفت‌وگوی ملی از سوی اصلاح‌طلبان گفت: «اگر دولت به این جمع‌بندی برسد که از نیروی رقیب در ادامه امورش استفاده کند این قدم رو به جلویی است اما گفت‌وگوی ملی اصلاح طلبان برای فتنه بود.» (اینجا)

روزنامه جمهوری اسلامی هم  گرچه به اظهارات تناقض آمیز زاکانی درباره مووضع آتش بس اعتراض کرد اما نوشت که علیرغم این واقعیت‌های تلخ، اصل پیشنهاد آتش بس را باید به فال نیک گرفت و به اجرائی شدن آن باید کمک کرد. (اینجا)

حجت الاسلام محسن غرویان مدرس حوزه علمیه قم  هم  گرچه به این موضوع انتقاداتی دارد اما با بیان اینکه مطرح کردن آتش‌بس سیاسی از سوی اصولگریان،‌ یعنی این که در‌صدد هستند خطاهای گذشته خود را جبران کنند، گفت: این بحث قابل کنترل است و می‌توان جلسات مشترکی بین دو جناح گذاشت تا مشکلات برطرف شود. همین که خودشان اقرار کردند که باید تنش‌ها کم شود، می‌توان امیدوار بود. (اینجا)

آغاز اعتراضات؛ مگر جنگ است که آتش‌بس بخواهیم!

اما همانطور که انتظار می رفت طرح موضوع آتش بس از سوی علیرضا زاکانی صدای اعتراضی خیلی ها را بلند کرد. سید رضا اکرمی عضو جامعه روحانیت مبارز  در گفت وگو با خبرهدف گفت: «من خدمت آقای زاکانی عرض می کنم که آقای زاکانی! همین نامه اولیه شما که اعلام آتش‌بس بود با اتهام شروع شده است. شما گفته اید که طرف مقابل شما مرعوب و مفتون غرب هستید! خود این نقض غرض است. شما بگویید در جامعه مشکل وجود دارد. عوض اینکه ما مدام به یکدیگر بپریم و مچ همدیگر را بگیریم بیایید اول روبروی هم بنشینیم و مشکلات را مطرح کنیم و با کمک همدیگر آنها را حل و فصل کنیم. آن وقت نظراتتان را درباره کرسنت یا قرداد توتال مطرح کنید.» (اینجا)

محمد هاشمی هم مانند بعضی دیگر از چهره های سیاسی با اعتراض به این موضوع گفت: «اشخاصی که حرف از آتش بس می‌زنند شناخت درستی از جامعه اسلامی و اخلاق محمدی(ص) ندارند. باید از آنها پرسید که مگر جنگی در داخل وجود دارد که اکنون باید دنبال آتش‌بس باشیم؟» (اینجا)

منصور حقیقت پور مشاور رییس مجلس و نماینده پیشین مجلس هم در یادداشتی که برای خبرهدف نوشت، گفت: «مگر در کشور جنگ است که بخواهد آتش بس بشود. آتش را چه کسی در کشور به راه انداخته که الان بخواهد بس شود؟ مگر در کشور سنگربندی کرده بودیم که حالا آتش بس شود؟ این مسئله با هر هدفی که بیان شده بود اصلا ادبیات پسندیده‌ای نداشت.» (اینجا)

علاء الدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی هم در مورد به کار بردن اصطلاح آتش بس از طرف برخی اصولگرایان گفت: «دعوا و قهری وجود ندارد که نیاز به آتش بس باشد این اختلاف نظرها در محیط آزاد جمهوری اسلامی ایران طبیعی است و بحث این است در برابر توطئه های دشمن این اختلافات را کنار بگذاریم.» (اینجا)

حسن غفوری‌فرد نماینده ادوار مجلس هم در رابطه با پیشنهاد آتش‌بس یک‌طرفه گفت: «آتشی نیست که آتش‌بس صورت گیرد اما باید هر چه زودتر این فضای سیاسی تلطیف شود و آتش‌بس شاید برداشت جالبی برای شرایط اکنون نباشد.» (اینجا)

حسین کمالی دبير کل حزب اسلامي کار  هم در گفت وگو با خبرآنلاین با بیان اینکه پیشنهاد «آتش بس یکطرفه» بیانگر یک فضای متشنج و تند غیردموکراتیک درون جامعه است، گفت: بر همین اساس استفاده از چنین تعابیری برای توصیف وضعیت درونی جامعه ایران را شایسته نمی دانم. (اینجا)

بعد از 48 ساعت «آتش‌بس» «آتش به اختیار» شد!

اما نقطه جالب این ماجرا چند روز بعد از طرح اولیه طرح «آتش بس» از سوی زاکانی بود. بطوریکه او در آستانه روزی که قرار بود قرارداد ایران و توتال به امضا برسد، بعد از گذشت تنها 48 ساعت حرفش را پس گرفت و  در یادداشتی نوشت: «اینجا موضوعی اصلی است نه فرعی، وقت آتش به اختیار، فریاد کشیدن و اقدام مناسب است و آتش‌بس، هرچند یک‌طرفه جایز نیست؛ پس بسم‌الله!» (اینجا)

شاید از همین رو بود که معصومه ابتکار رییس سازمان محیط زیست در گفت‌وگو با خبرهدف، درباره طرح پیشنهاد آتش بس یکطرفه و پس گرفته شدن آن به کنایه گفت: «اینکه نیت افراد چیست؟ نمی شود قضاوت کرد چون فقط خدا می داند. انشاءالله که همه نیت ها خیر است. هدف تخریب و رقابت تخریبی، تضعیف است انشاءالله منظورشان از «آتش بس» انتقاد مشفقانه و توقف رفتارهای تخریبی علیه دولت بود.» (اینجا)

اصولگرایان و نیاز به یک‌کاسه شدن بیشتر!

طرح آتش بسی زاکانی و بعد، پس گرفتن آن از سوی خودش در حالی این روزها واکنش های زیادی را به دنبال داشته است که خود اصولگرایان حالا از منتقدان جدی این طرح هستند. به خاطر همین هست که به نظر می رسد اردوگاه راست ها گویی بعد از انتخابات 29 اردیبهشت گذشته از تمام ناکامی هایشان در حال ضربه خوردن از خودی‌ها است؛ هرچند از همان زمانِ مطرح شدن موضوع آتش بس عده ای این موضوع را عقب نشینی اصولگرایان برای پوشاندن خطاهای گذشته خود دانستند اما به نظر می رسد آن ها بیشتر از هر زمان دیگری نیازمند یک کاسه شدن اظهاراتشان هستند؛ اظهاراتی که بتواند لااقل کمی از بار ناکامی های اخیرشان بکاهد نه آنکه دستاویزی برای انتقادهای درونی و بیرونی به این اردوگاه باشد. آن هم در روزهایی که تندروهای این طیف در حال سوء استفاده از لفظ آتش به اختیار هستند؛ استفاده ای که مورد سرزنش رهبری هم قرار گرفته است و به نظر می رسد چرخش دیدگاه کسانی همچون علیرضا زاکانی در این زمینه بیشتر استفاده از لفظ آتش بس برای ایجاد یک آتش به اختیاری ساختگی باشد.