وزیر ارشاد: هیچ کالای ما به اندازه هنر جهانی نیست

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، مراسم تکریم سیدرضا صالحی امیری، وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی و معارفه سیدعباس صالحی، وزیر دولت دوازدهم، با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهور، عصر امروز (شنبه چهارم شهریور) در تالار وحدت برگزار شد.

در این مراسم جمع زیادی از مقامات دولتی و چهره‌های فرهنگی و هنری از جمله محمود علوی (وزیر اطلاعات)، محمدمهدی حیدریان (رییس سازمان سینمایی)، حسین انتظامی (معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد)، حسین فریدون، علی مرادخانی (معاون هنری وزیر ارشاد)، علی نصیریان، منوچهر شهسواری (مدیرعامل خانه سینما)، حجت‌الاسلام شاهمرادی، حجت‌الله ایوبی، علیرضا تابش (مدیرعامل بنیاد فارابی)، عبدالجبار کاکایی، اصغر همت، حجت‌الاسلام محمدرضا زائری، مهدی شفیعی (مدیرکل هنرهای نمایشی) و … حضور داشتند.

مسائل کشور با مشورت اهالی فرهنگ حل می‌شود

در بخشی از این مراسم، معاون اول رییس جمهور سخنرانی کرد. اسحاق جهانگیری پس از تقدیر از زحمات صالحی امیری و اهدای حکم وزارت به سیدعباس صالحی با بیان اینکه با جابه‌جایی وزیر، در سیاست‌های فرهنگی دولت تغییری ایجاد نمی‌شود، گفت: «تقویت فرهنگ در وهله اول مستلزم این است که ما بازشناسی دقیقی از مبانی جلوه‌های اندیشه‌ای، ادبی و هنری ایرانی و اسلامی داشته باشیم و در مرحله دوم نیازمند این هستیم که اصحاب فرهنگ و هنر را در امور مربوط به خودشان، مشارکت دهیم.»

او افزود: «اگر بدنبال توسعه فرهنگی در جامعه هستیم، باید پیش و بیش از دولت، خود اصحاب فرهنگ و هنر و اندیشه، مسئولیت سنگین این حوزه را بر دوش داشته باشند؛ همانگونه که در تاریخ ایران این مسئولیت را تا به امروز و به نحو مطلوب برعهده داشته‌اند.»

جهانگیری همچنین تاکید کرد که جهت‌دهی تمامی امور کشور اعم از سیاست و اقتصاد باید توسط فرهنگ انجام شود.

او در همین راستا بیان کرد: «وقتی از قدرت فرهنگی جامعه صحبت می‌کنیم، لازمه آن وجود تشکیلات قدرتمندی در بخش اداری کشور است که بتواند این مسئولیت را به نحو مطلوب پیش ببرد چرا که فرهنگ همه چیز را تحت تاثیر قرار می‌دهد و اگر فرهنگی قوی می‌خواهیم باید وزارت ارشاد به عنوان مرجعیت قانونی این حوزه از اقتدار لازم برخوردار باشد.»

معاون اول رییس جمهور همچنین گفت: «اگر نهاد متولی فرهنگ ضعیف شود، حتما فرهنگ کشور تضعیف می‌شود و در این صورت حتی سیاست هم دچار مشکل می‌شود. ما به وزارت ارشاد مقتدری باید فکر کنیم که بتواند در سیاست‌گذاری و در جهت‌گیری امور فرهنگی، به طور موثر عمل کند و نباید مداخله‌گری در امور فرهنگی انجام شود. تخریب فرهنگی از آنجا شروع می‌شود که به جای محوریت قانون، سلیقه‌های شخصی حاکم شود.»

او ادامه داد: «درست است که اولویت دولت دوازدهم اقتصاد است اما این به معنای آن نیست که فرهنگ از اولویت ما خارج شده است؛ ما در پیچیده‌ترین مسائل هم هر وقت موضوعی را خیلی خوب و مناسب با اهل فرهنگ در میان گذاشته‌ایم و توانسته‌ایم آن را به دغدغه اصحاب فرهنگ و هنر تبدیل کنیم، در حل همین مسائل پیچیده هم موفق بوده‌ایم.»

جهانگیری در پایان تاکید کرد: «با اطمینان می‌گویم با حضور آقای عباس صالحی، می‌توان گره‌های زیادی از این مسیر باز کرد. دولت هم نهایت حمایت خود را خواهد کرد که بتوانیم به اهدافی که رئیس‌جمهور در زمان تبلیغات انتخابات مطرح کردند، دست یابیم.»

مرجعیت فرهنگی کشور، وزارت فرهنگ و ارشاد است

سیدرضا صالحی امیری هم در مراسم تکریم خود برای دوران 10 ماهه وزارتش با اشاره به استراتژی دستگاه بزرگ فرهنگی کشور گفت: «باور دارم که دستگاه بزرگ فرهنگی برای حرکت به سوی آینده، به یک رویکرد همه‌جانبه‌نگر و استراتژیک نیاز دارد. ما نمی‌توانیم جامعه را به‌شکل سلیقه‌ای اداره کنیم. برای تداوم نظام فرهنگی، به سازوکاری به نام نقشه راه، چشم‌انداز و برنامه عملیاتی که یک ضرورت حیاتی است، نیازمندیم.»

او افزود: «من سعی کردم این برنامه‌ها را در دوران تصدی خودم در وزارت ارشاد دنبال کنم و اولین مجلد آن را هم با عنوان «چشم‌انداز سینمای ایران» توانستیم تهیه کنیم و در سایر بخش ها هم در حال تدوین است.»

صالحی امیری همچنین گفت: «راه نجات ما برای رسیدن به قله‌های توسعه، عبور از روزمرگی است؛ باید بدانیم که آینده رشته‌های مختلف فرهنگی و هنری چیست و عبور از سطح به عمق، عبور از نظام رسمی به نظام صنفی، عبور از مونولوگ به دیالوگ و … بسیار مهم است. در دوره چهار ساله گذشته، به همت آقای جنتی و تلاش‌های این حقیر، حرکت در این مسیر را سرعت دادیم. در دوره کوتاه خود بخش زیادی از کارها را به اهالی فرهنگ سپردیم و اکنون خانه سینما در جهان می‌درخشد، خانه تئاتر فعال است، خانه موسیقی قطب این هنر در کشور شده است و خانه هنر که بیمه و سلامت هنرمندان را دارد، به خودشان واگذار شده همچنین نمایشگاه کتاب به خود اهالی نشر واگذار شده است.»

وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره اینکه در دوران وزارت اجازه دخالت افراد غیرمسئول به حوزه فرهنگ را نداده است، بیان کرد: «ما نمی‌توانیم با نگاه کوتاه مدت، هرآن‌چه که خودمان می‌خواهیم را به دیگران منتقل کنیم و من شاکرم که نگذاشتم به حقوق دیگران تعدی شود؛ یک قانون یک نظام و یک دولت باید باشد. در همین مورد اخیر که برای شهرام ناظری پیش آمد، من به رییس جمهور نامه نوشتم و خواستم تا سران سه قوه جلسه‌ای برای جلوگیری از دخالت‌های بی‌جا بگذارند و تصمیم‌گیری کنند. اما مجرای عمل ما ایجاد فضای تشدیدی نبود، بلکه تعامل بود. ما باید بپذیریم مرجعیت فرهنگی کشور وزارت ارشاد است؛ در حال حاضر ده‌ها مرکز فرهنگی فعال و محترم هستند اما انسجام فرهنگی مهم است که باید تحت نظر ارشاد باشد. محیط فرهنگی باید آرام باشد.»

جهان ما را با فرهنگ و هنرمان می‌شناسد، نه با خودروسازی

سیدعباس صالحی، وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی هم پس از دریافت حکم وزارت از معاون اول رییس جمهور در سخنانی گفت: «خوشحالم امروز فرصتی برای خدمت‌گذاری فراهم شده است و من به عنوان خادم فرهنگ و هنر خوشحالم در خدمت اهالی فرهنگ و هنر هستم. فرهنگ هوای تنفس انسان است. اصحاب فرهنگ طبیب روح هستند. کسانی که در حوزه فرهنگ ایران تلاش می‌کنند، طبیبان جان جامعه هستند. فرهنگ، هوای درگذر جامعه است و این هوا را نمی‌شود گلخانه‌ای حفاظت کرد و باید به اندازه‌ای باشد که همه به تنفس بپردازند. اصحاب فرهنگ و هنر در نگاه‌داشت این هوا تلاش می‌کنند. من مفتخرم رکاب‌دار این تکاپو بودم و این را نعمت می‌دانم که با اصحاب فرهنگ و هنر گامی به‌پیش برداریم. فضای فرهنگ، امری و دستوری نیست، همدمی و هم نفسی است.»

او همچنین با اشاره به جایگاه فرهنگ ایرانی در جهان بیان کرد: «هنر ایرانی می‌تواند جلوه ایران را تابناک‌تر کند. ما فقط از گذشته ارتزاق‌ نمی‌کنیم، چون هنر ایران هنوز پرتکاپو است. هیچ کالای ما به اندازه فرهنگ و هنر جهانی نیست. چند دهه برای خودرو ایرانی سرمایه گذاری شد اما ما را چقدر با این عنوان می‌شناسند؟»

صالحی افزود: «امروز ما را در جهان با سینمای‌مان، با اسکارهای‌مان، با تابلوهایمان و با موسیقی‎مان می‎شناسند؛ هنر ایرانی پر تکاپو است. اگر امنیت و سیاست مطمئن می‎خواهیم آن را تنها بر نفت و گاز بنا نکنیم؛ البته آنها هم مهم هستند، اما ارزش فرهنگ را کم ندانیم.»

او همچین گفت: «دولت یازدهم کارهای بزرگی کرد که معلول یک رویکرد جدی بود. در این اتفاق اصحاب فرهنگ نقش زیادی داشتند؛ آقای جنتی بسیار تلاش کرد و من از او ممنونم. صالحی امیری هم بسیار فعالیت کرد.»

وزیر ارشاد دولت دوازدهم با اشاره به سه چالش بزرگ امروز کشور، تاکید کرد: «ما سه چالش بزرگ داریم. اول، تکثر نظر فرهنگی وجود دارد و عمل فرهنگی را دچار مشکل کرده است؛ گفتگو برای رفع این چالش است، باید به طرف رفع سو تفاهم ها برویم. دومین مسئله که به شدت ایجاد مساله کرده، ابهام در حقوق فرهنگی، اجتماعی و حکومتی است. جامعه باید نسبت به حقوق خود آشنا باشد؛ چالش سوم هم شکاف‌های جنسیتی و قومیتی است.»

سید عباس صالحی سپس با اشاره به فرصت‌هایی که باعث می‌شود تا امیدوار به آینده باشیم، گفت: «علی‌رغم چالش‌ها، انگیزه‌ها و امیدها کم نیست. فرصت اول ما امکان جهانی شدن فرهنگ و هنر است. ما در همه حوزه‌ها حرفی برای گفتن داریم و این یک واقعیت اجتماعی است. امروز فرهنگ و هنر ارزش افزوده است. این ارزش افزوده قابلیت مبادله در سطح جهان دارد. فرصت دوم تمرکز زدایی در حوزه فرهنگ و رویکر ملی است که وجود دارد و سوم هم جوانان مستعد ما هستند که با امید در حال فعالیت هستند.»

نصیریان: جامعه از نظر توجه به هنر ترقی کرده است

علی نصیریان، پیشکسوت عرصه بازیگری، سخنران دیگر این مراسم بود که با حضور روی صحنه گفت: «ما تازه با آقای صالحی‌امیری آشنا شده بودیم که این تغییر و تحولات رخ داد. او در عملکرد و فعالیت‌های خود نشان می‌داد که توجه زیادی به فرهنگ و هنر دارد.»

او همچین اضافه کرد: «او دلبسته به فرهنگ و هنر بود، متاسفم که او رفته است و امیدوارم آقای صالحی بهتر از او بتواند به هنر و فرهنگ این سرزمین کمک کند. به هنرهای زنده مثل تئاتر که تکثیر پذیر نیست، باید توجه شود. تئاتر روح انسان را جراحی می‌کند و مخاطب شاهد این جراحی است. من به صالحی‌امیری دلبسته شده بودم، انجام امور وزارت فرهنگ کار کمی نیست، ما فقط فکر می‌کنیم وزارتخانه هایی مثل نفت و صنعت مهم است، بله مهم است ولی فرهنگ و هنر هم مهم است، با این‌حال متاسفانه در بودجه به آن توجهی نمی‌شود.»

نصیریان با اشاره به مسأله توسعه هنری گفت: «مدیریت فرهنگی در کشور ما سخت است، چون سلایق بسیاری دخیل است و کار آقایان سخت و پیچیده می‌شود که در عین اینکه قوانین را رعایت می‌کنند، کار فکری هم باید انجام دهند. بنابراین کار فرهنگی در ابتدا دلبستگی می‌خواهد.»

این بازیگر در ادامه بیان کرد: «بستر سازی و جلو بردن امور، مهارت و ظرافت می‌خواهد، مدیریت فرهنگی با مشکلات زیادی در کشور ما مواجه است. ما پشت افرادی که خدمت می‌کنند و ادامه دهنده راه آن‌ها هستیم. نکته دیگری که باید عنوان کنم، مساله جامعه و جوانان ما است؛ جامعه ما نشان داده که جویای تئاتر، موسیقی و دیگر هنرهاست، بنابراین توسعه فرهنگی باید باعث خوشایند مسئولان ما باشد چون مردم اندیشمند شده‌اند و جامعه ما به لحاظ توجه به فرهنگ و هنر ترقی کرده است.»

نصیریان همچنین با بیان درخواستی از مسئولین کشور گفت: «خواهش دیگر من این است که فقط به تهران توجه نکنند، من به شهرهای مختلف رفته‌ام و دیده‌ام که استعدادهای درخشانی وجود دارد، آنها را دریابید، به آنها مجال و فرصت دهید. کاری به جناح‌بندی‌ها ندارم اما قالیباف کارهای زیادی از این جهت کرد و مراکز فرهنگی و هنری زیادی را ساخت.»

او در پایان بیان کرد: «صالحی امیری در مدت کم وزیر بودندش کارهای زیادی کرد و امیدوارم سیدعباس صالحی هم توفیق پیدا کند و ما نیز هر امری بود در اختیار او هستیم.»

در دوره سیدرضا صالحی امیر فرهنگ در سایه سیاست قرار نگرفت

در ادامه این مراسم، فریدون عموزاده خلیلی، نویسنده پیشکسوت با اشاره به نگاه بدون پیش‌داوری اهالی فرهنگ و قلم گفت: «ما اهالی قلم عادت داریم اولین مواجهه ما با آنچه که حرفه، معیشت و عشق ماست، سفید باشد. کاغذ سفید اولین وسیله مواجهه ماست. قضاوت کردن درباره یک وزیر و شخصیت اجرایی، نگاه کردن به همان کاغذ سفید است.»

این نویسنده اضافه کرد: «در یک زمان ۱۰ ماهه سخت است که چنین کاری کرد، من گواهی می‌کنم به عنوان کسی که در عرصه قلم فعال هستم، طی این مدت کارهای نشر به اهالی این حوزه سپرده شد و آن بی‌اعتمادی که نسبت به آنها بود، پایان گرفت. تشکل‌های نشر در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری سهیم شدند؛ برای مثال نمایشگاه تهران به تشکل‌های غیردولتی سپرده شد و این اتفاق خوبی بود. برای همین تشکل‌های اهل قلم فعال شدند و انگیزه پیدا کردند. فرهنگ در این دوره ذیل سیاست قرار نگرفت. من تردید ندارم که این امر با همراهی عباس صالحی شکل گرفت و مطمئنم با آمدن ایشان به ساختمان وزارت‌خانه، این روند تداوم پیدا می‌کند. تقاضا می‌کنم که همانطور که هراس‌های ما از بین رفت، آرزوهای ما هم برآورده شود؛ برای مثال اگرچه تشکل‌های داستان‌نویسان و روزنامه‌نگاران بیشتر فعال شدند اما در قانونی کردن تشکل های‌شان با موانعی روبه رو هستند و امیدوارم این موضوع با گفت‌وگو رفع شود.»

محمود دعایی، مدیر مسئول روزنامه اطلاعات دیگر سخنران این مراسم بود که گفت: «من با صالحی‌امیری بعد از پیروزی روحانی در دور اول آشنا شدم، او پیشتر مسئولیت کتابخانه ملی را عهده‌دار بود، چیزهای زیادی را به ما یاد داد. او در ژرف‌نگری در مسایل فرهنگی خبره است. او ما را شیفته نگرش خود کرد. وقتی هم که ضرورت اقتضا کرد به جای جنتی سکان‌دار وزارت فرهنگ شود، این کار را پذیرفت.»

او افزود: «در مورد وزیر جدید ارشاد هم باید بگویم وقتی ایشان معاون فرهنگی بود، در هر مراجعه که به او داشتم، موفق بودم. به طور کلی او به سرعت افراد را می‌پذیرد و بسیار دقیق به صحبت‌ها گوش می‌دهد. از همین رو نحله‌های زیادی از ناشران ما راضی هستند و از او به دلیل تذکرات به‌جا تشکر کرده‌اند.»

در پایان مراسم هم نامه حجت‌الاسلام سیدحسن خمینی برای تقدیر از صالحی امیری قرائت شد.