افتتاح اولین «مدرسه-بیمارستان» ایران

 مدرسه بیمارستان مهرآیین بعد از سال ها تلاش دست اندرکارانش، امروز به طور رسمی در بیمارستان حضرت علی اصغر افتتاح شد تا میزبان کودکان بیمار محصل باشد. این مدرسه بیمارستان که اولین نمونه داخلی است، دارای سیستم اموزشی منحصر به فردی است که با توجه به شرایط جسمی و روحی هر کودک بیمار، آموزش لازم را برای او در نظر می گیرد. موسسین این مدرسه-بیمارستان معتقدند آموزش هیچوقت نباید تعطیل شود حتی در بیمارستان.

هدفی که ساخت مدرسه بیمارستان دنبال می کند ایجاد فضای آموزشی برای کودکان بیمار بستری در بیمارستان و پیشگیری از محرومیت های تحصیلی آن ها طی دوره درمان است. همچنین این مجموعه با بارور کردن اوقات فراغت دانش آموزان بستری از طریق برنامه های آموزشی و کمک آموزشی کمک زیادی به روحیه بخشی به خود کودک بیمار و خانواده هایشان می کند.

راه سخت، نتیجه شیرین

فاطمه عبدالعلی، مدیرعامل موسسه آینده سازان توسعه مهرآیین که خود در رشته تکنولوژی آموزشی تحصیل کرده، می گوید که جرقه اولیه تاسیس این مدرسه بیمارستان زمانی در ذهنش زده شده که برای کاراموزی به بیمارستان محک می رفته و در بخش تدریس کار می کرده است.

او می گوید: در آن زمان به صورت یک گروه اموزشی کار می کردیم که کارمان استمرار نداشت؛ چرا که استمرار کار مستلزم این بود که فضایی مجزا برای اموزش داشته باشیم که این امکان فراهم نبود.

به گفته عبدالعلی، بچه های بیمار بسیار این طرح را دوست داشتند و واکنش های مثبتی به آموزش ها نشان می دادند: در آن زمان متوجه شدم که بیمارستان محک بسیار مورد توجه قرار گرفته و هر کسی که بخواهد کمکی کند، محک را انتخاب می کند در حالی که مراکز درمانی دیگر این همیاری را به این صورت ندارند. به همین خاطر به مرکز طبی کودکان رفتم و طرح تاسیس مدرسه بیمارستان را با آن ها مطرح کردم چرا که آن مرکز، بخش تدریس نداشت.

مدیرعامل موسسه آینده سازان توسعه مهر آیین می گوید که در آن زمان در مرکز طبی کودکان بخش آموزش را به طور آزمایشی راه اندازی کرده اند. همان زمان هم موسسه را به طور رسمی ثبت کرده اند تا فعالیت های بعدی راحت تر انجام شود.

او ادامه می دهد: همان زمان جستجو کردم و متوجه شدم که در دنیا هم مرکز آموزشی در بیمارستان ها مرسوم است و hospital scool ها در آن طرف مرزها فعالیت دارند.

به گفته فاطمه عبدالعلی، همان زمان این پیشنهاد داده شد که در مرکز طبی کودکان یک مدرسه بیمارستان احداث شود که با مخالفت مدیریت و حراست روبرو شد. پروسه مجوزگیری از وزارت بهداشت و وزارت آموزش و پرورش هم حدود سه سال طول کشید تا این اجازه داده شود تا حداقل یک اتاق آزمایشی برای تدریس در مرکز طبی اختصاص داده شود.

مدیرعامل موسسه می گوید: تصور و توجیه مسئولین این بود که اولویت کودک درمان است و آموزش نمی خواهد. در حالی که ما معتقد بودیم هم آموزش مهم است هم امیدی که به کودکان بیمار با آن آموزش داده می شود ارزش بالایی دارد. این که کودک آموزش را ببیند تحمل محیط بیمارستان برایش راحت تر می شود و پروسه درمان آن قدرها ملال اور نیست.

او ادامه می دهد: اما مسئولین می گفتند وقتی این همه مدرسه در نقاط محروم نیاز داریم، نیازی نیست چنین مدرسه هایی در بیمارستان ها دایر شود. سختگیری زیادی شد اما ما پا پس نکشیدیم و طرح را برای وزارت بهداشت فرستادیم. از طرف دکتر هاشمی پیگیری کردیم تا این که پذیرفتند در یکی از بیمارستان ها آغاز به کار کنیم.

به گفته عبدالعلی، ریاست بیمارستان علی اصغر، دکتر طلاچیان همکاری زیادی با پروژه کرده و از طرح استقبال کرد. او می گوید: پدر دکتر طلاچیان از خیرین مدرسه ساز بوده اند و دغدغه آموزش و درس و مدرسه همواره در خانواده طلاچیان وجود داشته به همین دلیل ایشان حمایت زیادی از ما کردند.

درس تعطیل نیست

استارت کار می خورد. فضایی در بیمارستان علی اصغر برای مدرسه بیمارستان اختصاص داده می شود که بزرگ نیست اما ارزشمند است. عبدالعلی می گوید: بیمارستان علی اصغر بیمارستان بزرگی نیست. به همین دلیل فضای کوچک 60 متری به ما داده شد تا بتوانیم کارمان را آغاز کنیم. با کمک های مردمی آن را ساختیم و تجهیز کردیم.

به گفته عبدالعلی، تجهیزات این مدرسه بیمارستان از بهترین تجهیزات آموزشی است و تاکید بر این است که از شیوه های مدرن برای آموزش استفاده شود.

این فضا با نیمکت های کوچک، کمد و قفسه ای پر از کتاب و اسباب بازی و فضایی شاد انتظار کودکانی را می کشد که در بیمارستان علی اصغر بستری هستند.

معلمان عاشق، همگی داوطلب

به این دلیل که کار مدرسه بیمارستان کاملا غیردولتی و با هزینه شخصی و کمک خیرین کار خود را انجام می دهد، معلمینش هم همگی داوطلب هستند. ملاک گزینش این معلمان این است که پیش از این کار آموزش انجام داده و معلم بوده باشند.

مدیرعامل موسسه آینده سازان توسعه مهرآیین می گوید: در بین معلم های داوطلب، بازنشسته های آموزش و پرورش هم دیده می شود که تعداد درخواست ها بیشتر از نیاز ماست. ما برای ابتدای کار 30 نیرو می خواستیم که تا الان بیش از 120 نفر درخواست به کار داده اند. این امیدواری را به داوطبان داده ایم که در مراکز درمانی دیگر مدرسه بیمارستان تاسیس شود تا بتوانیم از آن ها هم برای اموزش کمک بگیریم.

رصد کودکان بیمار برای برنامه ریزی بهتر

یکی از مشکلاتی که برای تحصیل کودکان بیمار در مدرسه بیمارستان وجود دارد، موقتی بودن حضور آن ها در بیمارستان است و این که بچه ها در مقاطع مختلف تحصیل می کنند. به همین دلیل، برنامه ریزی برای تدریس به این کودکان اهمیت زیادی دارد.

به این منظور، فردی از طرف مدرسه بیمارستان مسئول است که هر روز صبح آمار بستری و ترخیص بچه ها را به روز کند. به این ترتیب اولیاء مدرسه هر روز می دانند که چه تعداد کودک در چه سن و سالی و با چه بیماری هایی و در چه بخش هایی در بیمارستان حضور دارند.

اتفاق خوب دیگری که دراین بین افتاده این است که وزارت اموزش و پرورش با این مدرسه بیمارستان همکاری لازم را در زمینه ی برگزاری آزمون های ارزشیابی خواهند داشت. به این معنی که اگر کودک در زمان امتحانات در بیمارستان بستری باشد، از طرف آموزش و پرورش برای برگزاری آزمون به بیمارستان می آیند تا کودک از امتحان هم محروم نشود.

آغوش باز مدرسه بیمارستان برای مادران

بیمارستان علی اصغر 120 تخت بستری دارد که بطور متوسط با احتساب رفت و آمد ها و ترخیص و بستری شدن ها حدود نیمی از آن ها در سن مدرسه قرار می گیرند. اما فعالیت این مدرسه بیمارستان صرفا در جهت آموزش کودکان در سن مدرسه نیست و برنامه هایی برای کودکان کوچکتر هم دارند.

علاوه بر آن، بعداز ظهرها، تابلوی مدرسه بیمارستان تغییر می کند و این مدرسه، به خانواده علی الحصوص مادران کودکان بیمار اختصاص داده می شود. طبق رصدی که دست اندرکاران مدرسه انجام داده اند، یکی از بزرگترین مشکلاتی که خانواده ها و مادران کودکان بستری شده با آن مواجهند، مسئله تاب آوری و تحمل است. به همین منظور، با استفاده از کارشناسان روانشناسی، برای مادران کارگاه های تاب آوری برگزار می شود تا بتوانند از لحاظ روحی، فضای بیمارستان و شرایط بیماری کودک خود را تحمل کنند.

مهمترین چالش، کمبود منابع مالی

مفهوم “مدرسه-بیمارستان” مفهوم جدیدی است. خیلی ها هستند که هنوز چیزی درباره آن نمی دانند و بعضی ها هم که آشنایی دارند، به دلیل عدم فرهنگسازی صحیح، لزومی به تاسیس آن نمی بینند. به همین دلیل است که خیرین، هزینه های زیادی را برای کارهای خیر دیگر مثل درمان یا فقر مالی اختصاص می دهند اما از مسئله آموزش غافل می شوند.

فاطمه عبدالعلی، مدیر موسسه آینده سازان توسعه مهرآیین می گوید: مهمترین مشکلی که ما در احداث مدرسه بیمارستان و ادامه کار با آن سر و کار داریم، بحث منابع مالی محدود است. خیرین با این واژه و پدیده آشنا نبودند و هنوز فرهنگسازی درستی در این باره انجام نشده است. افراد خیر باید بدانند که آموزش اگر مهمتر از درمان نباشد به همان اندازه اهمیت دارد چرا که بالاخره کودکان بیمار از بیمارستان مرخص می شوند و به زندگی عادی برمی گردند و نباید به خاطر بیماری شان از درسشان عقب بیفتند.

در حال حاضر موسسه آینده سازان توسعه مهرآیین اولین مدرسه بیمارستان ایران است که با داشتن فضای مجزا و فضایی شبیه مدارس بیرونی قرار است فعالیتش را آغاز کند. خدمات این مدرسه بیمارستان از صبح تا شب ادامه دارد و تماما رایگان است و این نوید را به خانواده های کودکان بستری شده در بیمارستان می دهد که بچه ها با آمدن بیماری، از تحصیل محروم نمی شوند و فقر تحصیلی پیدا نخواهند کرد.