چرا خون از پوست نشت نمی‌کند؟

به گزارش خبرهدف  به نقل از سیناپرس، محققان امپریال کالج لندن از سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۵)، مطالعه‌ای را با هدف بررسی لایه‌های مختلف تشکیل‌دهنده اپیدرم پستانداران (لایه سطحی پوست) آغاز کرده‌اند. در مطالعه‌های قبلی مشخص شده بود که اپیدرم پستانداران دارای ۲ سد اصلی در دو لایه بالایی اپیدرم است.

بیرونی‌ترین سطح پوست، یک سد هوا – مایع به نام «stratum corneum» است و زیر آن، سدی مایع – مایع قرار دارد. دانشمندان مدت‌هاست که بیرونی‌ترین لایه اپیدرم را که به‌طورمعمول سلول‌های مرده را دور می‌ریزد و آن‌ها را با سلول‌های تازه و سالم‌تر جایگزین می‌کند، موردمطالعه قرار داده‌اند؛ اما اطلاعات بسیار کم و محدودی درباره لایه نازک دوم که «stratum granulosum» خوانده می‌شود، به دست آمده است.

این لایه برای اطمینان از اینکه پوست دچار تخریب نمی‌شود، بسیار حیاتی است؛ چراکه این لایه باعث تشکیل اتصالات محکم می‌شود، اما بیرونی‌ترین لایه پوست نمی‌تواند چنین اتصالات محکمی ایجاد کند. لایه استرانوم گرانولوزوم (stratum granulosum) درعین‌حال نقش مهمی در فرآیند دور ریختن سلول‌های مرده ایفا می‌کند.

از بین رفتن سلول‌های لایه بیرونی نیازمند آن است که سلول‌های تازه پوست پیش از اینکه به لایه استرانوم گرانولوزوم برسند، پیوسته در پایین‌ترین لایه‌های اپیدرم تولید شوند. در اینجا آن‌ها جایگزین سلول‌های قدیمی پوست شده و سپس به خارجی‌ترین لایه اپیدرم هدایت می‌شوند.

تا قبل از مطالعه سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۵)، مشخص نبود که چگونه سلول‌های لایه استرانوم گرانولوزوم می‌توانند بدون اینکه اختلالی در سد اتصالات محکم ایجاد کنند، با سلول‌های تازه جایگزین شوند.

«ریکو تاناکا» (Reiko Tanaka)، از پژوهشگران امپریال کالج لندن در توضیح این پژوهش می‌گوید: «این مطالعه کمک کرد تا بتوانیم ببینیم چگونه سلول‌هایی که پوست را شکل می‌دهند، قادر به فعال کردن مکانیسمی برای تولید نوعی چسب هستند که سلول‌ها را به یکدیگر می‌چسباند و یکپارچگی پوست را حفظ می‌کنند.»

محققان از روش تصویربرداری موسوم به «ریزبینی هم‌کانون» (confocal microscopy) برای بررسی دقیق سلول‌های لایه استرانوم گرانولوزوم در گوش موش استفاده کردند و دریافتند که شکل این سلول‌ها برای ایجاد نوع مانعی که ایجاد می‌کنند، حیاتی است.

پوست انسان از آرایش هندسی منحصربه‌فردی موسوم به ۱۴وجهی‌ها (tetrakaidecahedrons) تشکیل شده است که هرگز دچار شکاف نمی‌شود و مایعات (خون و عرق) از آن نشت نمی‌کند. این شکل در حقیقت کثیرالاضلاعی ۱۴وجهی است که ۶ وجه مستطیل‌شکل و ۸ وجه شش‌ضلعی دارد.

محققان می‌گویند نوعی از سلول‌های پوستی در بیرونی‌ترین لایه اپیدرم که به کورنئوسیت (corneocytes) مشهورند، در انسان متنوع‌تر از موش است. در ادامه تحقیقات، پژوهشگران قصد دارند مشخص کنند که چگونه ضخامت پوست در لایه‌های اپیدرم تعیین می‌شود و چگونه تعادل بین رشد سلول و ریزش سلول برقرار می‌ماند.

نتایج این مطالعه در مجله eLife منتشر شده است.