یک هفته پرکارِ دیپلماتیک برای وزیر خارجه

 محمد جواد ظریف هفته بسیار شلوغی را پشت سر گذاشت. او ابتدا در کویت در کنفرانس بازسازی عراق شرکت کرد. سپس با رئیس جمهور به هند رفت. از آنجا به مونیخ و در نهایت به مسکو رفت. در دو نشست بسیار مهم شرکت کرد و دیدارهای بسیاری را پشت سر گذاشت. وزیر خارجه کشورمان که در سفر هند رئیس جمهور را همراهی می کرد سه روز را در این کشور، ابتدا در حیدرآباد و سپس در دهلی نو دیپلماسی اقتصادی را پیگیر شدند و قراردادهای مختلفی را با طرف هندی بستند.

ظریف پس از آن خود را از هند به مونیخ رساند تا سخنرانی خود را در کنفرانس امنیتی مونیخ ارائه کند.
دیدار با دی میستورا نماینده دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سوریه، نیچروان بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان عراق، دیدار با همتایان گرجی و ارمنی و همچنین کاترین اشتون بخشی از این دیدارها بود.

قسمت اصلی سخنرانی ظریف تاکید دوباره بر تعامل و گفت و گوهای منطقه ای داشت. ظریف گفت: با شکست قلمرویی داعش، تهدید افراط گرایی از بین نرفته است. ما خواستار یک منطقه قوی هستیم، ما نمی خواهیم در منطقه هژمون باشیم ؛ دوران هژمونی گذشته است. برای ساختن یک منطقه قوی باید واقع بین باشیم و تفاوت ها را بپذیریم. ظريف با بيان اينکه برجام يک الگوي بازي با حاصل‌جمع جبري صفر نبود، گفت: ايران پيشنهاد مجمع گفت‌وگوي منطقه‌اي را داد و هنوز اين پيشنهاد روي ميز است.

اما این در حالی بود که از سوی دیگر عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان درست پس از سخنرانی ظریف به پشت تریبون رفت و گفت مشکلات منطقه با انقلاب ایران آغاز شد. عربستان به فشار خود علیه ایران ادامه خواهد داد تا رفتارش را تغییر دهد.

جبیر ایران را متهم به دفاع از تروریسم و انجام اقدامات تروریستی در منطقه و دیگر نقاط جهان کرد و به اظهارات ظریف در این اجلاس واکنش نشان داد.

محمد جواد ظریف پس از مونیخ به مسکو رفت و در کنفرانس والدای روسیه که با عنوان « روسیه در خاورمیانه، بازیگری در همه حوزه‌ها» برگزار شد، حضور یافت.

موسسه والدای از مهمترین و معتبرترین موسسات و اندیشکده‌های جهان می‌باشد که هر ساله اجلاس های بین المللی زیادی را با حضور اندیشمندان و مقامات بلند پایه کشورهای جهان در موضوعات مختلف و مهم بین‌المللی برگزار می‌کند.

در این نشست اندیشمندان و مقامات حدود ۳۰ کشور جهان از جمله جمهوری اسلامی ایران شرایط پس از داعش در سوریه، چشم انداز درگیری های فلسطین و رژیم صهیونیستی، بررسی شرایط یمن، مکانیسم های کمک به لیبی، مسائل کردها و در مجموع، موضوع کاهش تنش های منطقه ای را در قالب هشت بخش محتوایی (پنل)، مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهند داد.

ظریف در سخنرانی خود گفت: به رغم شکست سرزمینی داعش و برخی گروه های تروریستی دیگر و همچنین خروج آنها از بخش اعظمی از خاک عراق و سوریه که آنها اشغال کرده بودند، ما معتقدیم در مقابل چالش های دشواری که افراط گرایی برای ما بوجود آورده، هنوز آسیب پذیر هستیم. سرکرده ها و عُمال داعش با سلاح های سهمگین و صدها میلیون دلار پول دزدی متواری شده اند. آنها یا به ریشه های تروریستی و آشوبگری خود بازگشته یا به سلول های خفته خود خزیده اند.

ظریف همچنین یادآور شد ما همچنین تصدیق می کنیم که نیازمند اقداماتی جهت اعتماد سازی در خلیج فارس هستیم؛ اقداماتی که می تواند شامل بازدیدهای نظامی مشترک، اعلام قبلی رزمایشات نظامی، شفاف سازی در تأمین تسلیحات و کاهش هزینه های نظامی باشد و در نهایت به یک پیمان عدم تجاوز منجر شود.

ظریف پس از این نشست در توئیتی نوشت: با ابراز مسرّت از سخنرانی در اندیشکده والدای: روسیه با نگرش راهبردی هوشیارانه و نفوذ در حال رشد خود در غرب آسیا می تواند نقشی سودمند برای کمک به تغییر الگو در منطقه خلیج فارس بر مبنای گفت و گو و فراگیری ایفا نماید.

از لابلای مباحث و اظهارات مقامات مختلف جهان در این نشست مهم، می توان تصویری از ادراکات بازیگران به چالشهای فرارو مشاهده کرد.

جمهوری اسلامی ایران با اینکه به شکل نسبی برنده تحولات و بحرانهای اخیر خاورمیانه بوده و دست بالا را در عراق و سوریه داشته است اما همچنان سخن از تشکیل مجمع گفت و گوی منطقه ای می زند و نگاه حذفی به هیچ کشوری از جمله عربستان ندارد. ایران معتقد است مشکلات منطقه باید به دست بازیگران خود منطقه و بر اساس گفت و گو باید حل و فصل شود و بحرانهای منطقه ای نه تنها راه حل نظامی ندارد بلکه با دست بازیگران خارج از منطقه نیز قابل حل نخواهد بود. از این رو کشورهای منطقه باید با درک صحیح از شرایط بغرنج منطقه رودروی هم بنشینند و به توافق برسند.