طرح مجلس برای اعاده اموال مسئولین،بازی سیاسی است

شما طرح را چطور می‌بینید؟ چقدر این طرح به نظرتان می‌تواند به مقاصدی که مد نظر طراحان آن بوده، برسد؟
ما از فعال‌ترین پارلمان‌های دنیا هستیم که بیشترین تعداد جلسات را برگزار می‌کنیم و بیشترین تعداد قانون‌ها را به تصویب می‌رسانیم و سال‌هاست که داریم قانون روی قانون انباشت می‌کنیم. جالب این است که وقتی هم قانون می‌نویسیم می‌گوییم قانون‌های قبلی خوب نبودند. فارغ از اینکه این طرح اعاده اموال نامشروع مسئولین در جهت انتقام‌گیری سیاسی است، یا موج‌سازی  یا هر چیز دیگری به نظر من طراحان باید بگویند و توضیح دهند که یک سال بعد از تصویب این قانون چه اتفاقی خواهد افتاد؟ این سرنوشت بسیاری از قوانین حتی مهم ماست که پس از تصویب عملاً فراموش می‌شوند. ما در این کشور قوانین مادر و مهمی مثل قانون بودجه یا قوانین پنج‌ساله توسعه داریم که هیچ گاه اجرای کاملی را تجربه نکرده‌اند. مثلاً قوانین برنامه ما در بهترین حالت 30 درصد اجرا شده. به این دلیل که هنگام قانون نویسی بحث‌ها مبتنی بر واقعیت نبوده و مجلس در خیلی از جاها خواسته افکار عمومی را قانع کند یا به سمت امتیازگیری منطقه‌ای برود یا از این دست رفتارها. مگر اصل از کجا آورده‌ای در قانون اساسی ما نزدیک به 40سال است که اجرا می‌شود که حالا ما می‌خواهیم با قوانین پایین‌دستی کاری در این جهت انجام دهیم؟ اصول متعددی از قانون اساسی ما در این چهار دهه ضمانت اجرا نداشته‌اند و فراموش شده‌اند. من فرض را بر این می‌گیرم که دوستان طراح دغدغه درست و منطقی دارند اما دارند مسیر اشتباهی می‌روند. مسیر درست این است که بیاییم ببینیم چه عواملی تا الان نگذاشته قوانین و اصول مبارزه با فساد در این کشور اجرا شوند؟ باید ببینیم ساختار ما کجا ایراد داشته که نتوانسته‌ایم از دستگاه‌های متعدد نظارتی که ساخته‌ایم خروجی مناسبی در بحث مبارزه با فساد بگیریم؟
شما چه دغدغه‌ای در این طرح می‌بینید؟ چون یک عده در مجلس می‌گویند این طرح سیاسی‌بازی است و یک عده دیگر معتقدند واقعاً نمایندگان طراح، دغدغه مبارزه با فساد را دارند. شما فکر می‌کنید کدام دیدگاه درست باشد؟
من امیدوارم که مورد اول درست نباشد و ان‌شاءالله واقعاً دغدغه مبارزه با فساد وجود دارد. اما یک چیزی را هم نمی‌توانم اشاره نکنم و آن هم اینکه من تا اینجا واقعاً نتوانستم این دغدغه را بفهمم. چند بار هم از طراحان پرسیدم که برای چه دارید چنین قانونی می‌نویسید که البته پاسخی هم دریافت نکردم. این وضعیت اگر همین طوری باشد که من رصد کرده‌ام، به نظرم خطرناک است.
از چه لحاظ؟
اینکه ما بیاییم و جامعه را در یک مقطعی بابت مسائلی چون مبارزه با فساد امیدوار کنیم و بعد نتوانیم کار را پیش ببریم، با یک جامعه‌ای مواجه خواهیم شد که اتفاقاً ناامیدی‌اش تشدید شده. از همین حیث این طرح اصلاً منطقی و اصولی نیست. چون گره مبارزه ما با فساد نه در کمبود قانون است و نه در نداشتن ساختارها و نهادهایی که وظیفه این کار را داشته باشند. خلأ ما در این است که نهادهای عمومی ما دارند کارکرد حزبی پیدا می‌کنند. مشکل اینجاست که مبارزه با فساد را هم سیاسی کرده‌ایم. مشکل در خودی و غیرخودی کردن ماست. هزار تا قانون و ساختار جدید هم اگر بنویسیم و درست کنیم، تا وقتی این مسائل وجود داشته باشد فساد همین طور قدم به قدم در کشور فراگیرتر خواهد شد.
شما گفتید که مبارزه با فساد را سیاسی کرده‌ایم. به نظرتان همین طرحی که قرار است تبدیل به قانون شود هم سیاسی است یا نه؟
به نظر من سیاسی است. برآورد من این است که طراحان دو هدف عمده سیاسی دارند؛ یکی اینکه تابلوی مبارزه با فساد را فقط جلوی دکان خودشان بالا ببرند و فردا بگویند این ما بودیم که برای مبارزه با فساد آستین بالا زدیم و به عبارتی این گونه در جامعه مقبولیت جذب کنند. دوم هم این است که به نظرم دنبال زیر ضرب بردن دولت هستند. آدرس‌هایی که می‌دهند آدرس دولت به معنای دولت آقای روحانی است. مثال‌هایی که می‌آورند همه ناظر به این دولت است. خب مگر در دولت‌های قبل و خصوصاً دولت آقای احمدی‌نژاد افراد دارای مشکل مسئولیت نداشتند؟ مگر آنجا ابهام وجود نداشت؟ مگر مسئولینی که شائبه فساد آنها می‌رود فقط در دولت هستند؟  الان واقعاً قابل پذیرش است که ما 39 سال به فکر اینکه مسئولین ما اموال نامشروع نداشته باشند نبودیم؟ من می‌گویم بودیم، اتفاقاً قانون‌های خوبی هم داریم اما 39 سال آن را اجرا نکردیم. الان به جای قانون نویسی بهتر است برویم قوانینی که داریم را اجرا کنیم. مثلاً آیا بازرسی‌های نهادهای نظارتی درست و صحیح انجام می‌شود؟ خیلی جاها می‌بینیم وقتی پرونده فسادی رو می‌شود در بررسی‌ها مشخص می‌شود که تیم‌های نظارتی مثلاً 10 بار موضوع را بررسی کرده‌اند و گزارشی نداده‌اند. خب این یعنی اینکه فساد در نهادهای نظارتی ما هم نفوذ کرده و فراگیر شده است.
اگر این بحث نیاز به قانون ندارد، به نظر شما نیازش چیست؟
اراده جدی و اقدام جدی. الان برای اعاده همین اموال نامشروع ما مشکل قانونی نداریم اما وقتی اراده نیست مبارزه با فساد راه به جایی نمی‌برد. از همین جهت می‌گویم این طرح بیشتر به دنبال فضاسازی سیاسی است تا مبارزه جدی با فساد. ما خلأ قانونی نداریم. سازمان بازرسی کل کشور و دیگر سازمان‌های نظارتی هستند و هر جا که خلافی را مشاهده کنند باید اقدام و به قوه قضائیه گزارش کنند. ضمن اینکه لیست اموال مقامات باید از همان ابتدا به رئیس قوه قضائیه داده شود و همه این موارد در قانون ضمانت اجرا دارد؛ یعنی اگر کسی از آن سر باز بزند رئیس قوه قضائیه می‌تواند در برابر آن اقدام کند.
فضاسازی در چه راستایی و چگونه؟
مثلاً یکی بحث همین اعتراضات اخیر است که جریانی به نظر می‌رسد می‌خواهد سوار آن شود و از مسیر آن برای خودش اعتبار کسب کند. معترضان علیه هر دو جناح کشور شعار دادند اما یک طرف قضیه می‌خواهد صورت آن شعار را پاک کند و متوجه نیست با چنین طرح نا پخته‌ای و امیدی که در جامعه ایجاد می‌کند، نهایتاً یک سری ناامیدی‌هایی را هم رقم خواهد زد. طراحان این طرح هر کدام چند دوره سابقه عضویت در مجلس دارند. امروز تازه متوجه شده‌اند مسئولین ما مشکل اموال نامشروع دارند؟ شکی نیست که ما باید با فساد مبارزه کنیم اما این مبارزه باید منطق داشته باشد و بر اساس تجارب خودمان و نظام‌های حقوقی موفق باشد. این چیزی است که در این اقدام دیده نشده. در واقع به نظر من قصد طراحان این است که صرفاً علم مبارزه با فساد را برای خودشان بردارند.
بر چه اساسی این را می‌گویید؟
شما گرایش امضاکنندگان را ببینید. این طرح چندان برای امضا به چهره‌های اصلاح‌طلب و مستقل مجلس ارائه نشد و ضمن اینکه دارند در رسانه‌هایشان این طور تبلیغ می‌کنند که مخالفت با این طرح یعنی مخالفت با مبارزه با فساد و همراهی با مفسدان. خب اینها اگر سیاسی کاری به قصد انحصاری کردن مبارزه با فساد به یک جریان نیست، چیست؟ حتی در مقام مشورت هم نظر دو گرایش دیگر مجلس در این طرح چندان گرفته نشد. اگر طراحان دغدغه کار جناحی و سیاسی نداشتند باید این بحث را به عنوان یک موضوع ملی و مهم در هر سه فراکسیون به بحث می‌گذاشتند و نهایتاً با جمع‌بندی نظرات به یک اجماع می‌رسیدند. حال آنکه خودشان بریدند و دوختند و می‌گویند بقیه حامی مفسدان هستند و ما در حال مبارزه با پدیده فساد.