تدوین برنامه راهبردی بهره وری صنایع دستی در اقامتگاه های بومگردی

پیش نویس یک برنامه راهبردی افزایش بهره وری صنایع دستی در اقامتگاه های بوم گردی تدوین و تنظیم می شود.

به گزارش خبرنگارهدف ، کارگاه مشورتی نقش و ارتباط صنایع دستی در بهبود بهره وری اقتصادی و معیشت جوامع محلی و توسعه پایدار فعالیت اقامتگاه های بوم گردی در خانه نقلی کاشان، طی دو روز یعنی 24 و 25 اردیبهشت ماه برگزار می شود.

 در ابتدای این کارگاه آموزشی، اکبر رضوانی مدیر اقامتگاه بومگردی خانه نقلی کاشان گفت: اقامتگاه بومگردی، در برگیرنده معنا و مفهوم سه بخش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است. به این معنا که یک فضای تاریخی احیا و باز زنده سازی می‌شود و این توجه به میراث فرهنگی است؛ از سوی دیگر در این اقامتگاه‌ها ما پذیرای گردشگران هستیم و به آنها غذاهای محلی و صنایع دستی خود را هم معرفی می کنیم پس در مجموعه‌های بومی صرفا بحث اقامت اتفاق نمی‌افتد و افرادی که در این حوزه کار می‌کنند توسعه پایدار، اقتصاد محلی و خانواده محور بودن را مدنظر قرار می‌دهند.»

این فعال گردشگری اضافه کرد: اقامتگاه‌های بومگردی از یک دهه پیش در ایران پا گرفته  و ایجاد آن از چند سال قبل تاکنون سرعت گرفته است، اما باید به این نکته توجه کرد که آیا ایجاد این تعداد اقامتگاه بومگردی درست است یا نه؟ امروز، چالش‌های بسیاری در بحث اقامتگاه‌های بومگردی وجود دارد اما خوشبختانه این اقامتگاه‌ها جای خود را در بین گردشگران باز کرده است و مورد توجه گردشگران قرار گرفته است، با توجه به توجه گردشگران به این نوع اقامتگاه‌ها، استفاده از صنایع‌دستی و معرفی این آثار می‌تواند در تولید و ترویج این آثار دستی نیز موثر باشد.

به گفته رضوانیان،آنچه در بحث اقامتگاه های بوم گردی مهم به نظر می رسد، موضوع توسعه پایدار است. این اقامتگاه ها خانواده محورند و به رشد اقتصاد خرد در جوامع محلی کمک می کنند.

  او همچنین به این که 25 نقش زیلو در کاشان وجود دارد اشاره و بیان کرد: من از دو استادکار در میبد دعوت کرده ام تا به کاشان بیایند و زیلو ببافند؛ اما کسی نمی آید 380 هزار تومان یا نزدیک به دو میلیون تومان پول بابت یک زیلوی کوچک پرداخت کند از سوی دیگر هیچ کدام از سازمان های دولتی از صنایع دستی کاشان حمایت نمی کنند و آن را به عنوان هدیه در اختیار مهمانان خود نمی گذارند پس من چگونه می توانم به تنهایی صنایع دستی شهرم را معرفی کنم؟!

کسب و کارهای محلی باید به اقیانوس آبی برسند

پورنگ پورحسین، مشاور معاون صنای دستی با اشاره به این که دنیای کسب و کار از دو اقیانوس تشکیل شده گفت: ما دو اقیانوس سرخ و آبی داریم. در اقیانوس سرخ، شرکت ها به رقابت با هم می پردازند و این رقابت شدید باعث خون آلودشدن آب می شود اما در اقیانوس آبی استراژی ایجاد بازار دنبال می شود و این که وقتی تقاضا بالا رود بازارهای حدید پدید می آید.

خسرو خندان هم به شکل گیری و رشد گردشگری در کلات خیج در استان سمنان اشاره و بیان کرد: این منطقه، به لحاظ جغرافیایی بسیار سخت و خشن است تا آنجا که مدیر میراث فرهنگی استان سمنان براین باور بود که گردشگری در این خطه رشد نمی کند اما ما در کلات خیج که بهترین زیستگاه یوزپلنگ اسیایی است یک موسسه زیست محیطی و یک ایجاد کردیم. در حال حاضر 100 بافنده در این قسمت از استان فعالیت می کنند و هر زن، روزی 10 حوله می بافد و از این طریق معاش خود را تامین می کند.

صنایع دستی نیازمند برندسازی است

خدیجه غنچه مدیر تعاونی روستایی گروه بانوان دشت زردابه (بخشی از کلات خیح) در ادامه این نشست گفت: اقامتگاه های  بوم گردی این امکان را فراهم می کنند تا صنایع دستی، به طور مستقیم به گردشگران معرفی و ارائه شود و حضور گردشگران با دیدگاه‌های متفاوت باعث می شود که مسئولان این اقامتگاه هاهر روز، به شیوه ارائه و طراحی جدید و همچنین بسته بندی بهتر کارهاشان فکر کنند.

این احیاکننده ماهوت بافی همچنین بیان کرد: امروز در کلات خیج 90 درصد زنان پارچه باف اند در حالی که چند سال پیش، پارچه بافی در این منطقه، به خاطر درآمد کم، در حال از بین رفتن بود و زنان روستا می گفتند ما رب گوجه فرهنگی درست کنیم بهتر از پارچه بافی است اما خود من با دو تن گوجه فرنگی، رب پختم و 12 میلیون تومان پول جمع کردم و با آن دستگاه خریدم تا پارچه بافی کنم.

غنچه برندسازی را لازمه صنایع دستی دانست و افزود: ما از رنگ ها و پنبه طبیعی برای بافت پارچه استفاده کردیم و توانستیم برند «چهل دختر» را شکل دهیم. کار ما توانست نشان ملی مرغوبیت دریافت کند. در حال حاضر توانسته ایم برای پارچه های خود نشان ملی مرغوبیت دریافت کنیم اما هنوز نتوانسته ایم کارهای خود را به درستی معرفی کنیم.

مهم ترین چالش صنایع دستی بازاریابی است

بابک مغازه‌ای فعال گردشگری و طبیعت‌گردی گفت: اگر می‌خواهیم بین صنایع‌دستی و گردشگری اتفاق خوبی بیفتد باید یک فرآیند شکل بگیرد و پازل این همکاری کامل شود.

به گفته این فعال حوزه گردشگری، مباحث و مسائل متنوعی در حوزه گردشگری و صنایع‌دستی وجود دارد که می‌تواند این دو حوزه را هم‌راستا کند، اما در این میان چالش بازاریابی یکی از موضوعات مهم حوزه صنایع‌دستی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

مغازه‌ای ادامه داد: برای بررسی تجربیات باید ببنیم که چه اتفاقاتی در حوزه همراهی صنایع‌دستی و گردشگری افتاده و موفق بوده است و از این الگو برای دیگر موارد استفاده کنیم، با استفاده از کوچکترین جزییات می‌توانیم به الگوهای عملی برسیم.

او تصریح کرد: بازبینی ارتباط صنایع‌دستی با زندگی جوامع محلی یکی از اهداف بررسی برگزاری این کارگاه مشورتی است، صنایع‌دستی هنوز نتوانسته است در زنجیره خدمت گردشگری جای خود را باز کند، ایجاد هیجان در خرید صنایع‌دستی نیز از مواردی است که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.

این فعال حوزه گردشگری اضافه کرد: در پایان این کارگاه قرار است چالش‌ها، فرصت‌ها و پیشنهادها ما را به یک اقدام برای چرخاندن چرخ دنده‌ها در حوزه بهره‌وری از صنایع‌دستی در گردشگری برساند.

حجم و وزن صنایع دستی برای گردشگران خارجی مهم است

مجید افروزنیا تورگردان و فعال حوزه گردشگری نیز در کارگاه مشورتی نقش و ارتباط صنایع دستی در بهبود بهره وری اقتصادی و معیشت جوامع محلی و توسعه پایدار فعالیت اقامتگاه های بوم گردی گفت: گردشگرانی که وارد کشور می‌شوند راهنما را به عنوان امین خود می‌دانند در این میان، دو دسته گردشگر وجود دارند، گردشگرانی که لوکس سفر می‌کنند و به دنبال صنایع‌دستی فاخر هستند؛ دسته دوم کسانی که به نقاط مختلف سفر کرده و ماجراجو هستند؛ از این رو ایران را انتخاب کرده اند و دلشان می خواهد با کارگاه های صنایع دستی آشنا شوند. اما برای هر دو گروه، اصالت صنایع دستی اهمیت دارد.

این راهنمای گردشگری به ویژگی های صنایع دستی که می تواند در جلب توجه گردشگر موثر باشد اشاره و بیان کرد: آنچه برای گردشگر اهمیت بسیار زیادی دارد این است که سوغات و صنایع‌دستی را به همراه ببرد که سمبل و نمادی از کشور مقصد باشد، یکی از مهم‌ترین المان‌ها برای خرید صنایع‌دستی، حجم و اندازه صنایع‌دستی است، همچنین قیمت صنایع‌دستی از دیگر مواردی است که گردشگران خارجی به آن توجه دارند، عدم ثبات قیمت صنایع‌دستی برای گردشگران سردرگمی ایجاد می‌کند.

افروزنیا ادامه داد: اطلاعات کافی در مورد صنایع‌دستی به گردشگران خارجی داده نمی‌شود، متاسفانه صنایع‌دستی که بروشوری برای معرفی ندارند و این مورد در خرید گردشگران موثر است، باید سازوکاری برای مدیریت بخش قیمت‌گذاری صنایع‌دستی تعیین شود.

به گفته این تورگردان تفاوت قیمت در صنایع‌دستی باعث شده که بسیاری از گردشگران در ارائه تجربیات خود، به سایر گردشگرانی که به ایران می‌آیند توصیه کرده‌اند از خرید صنایع‌دستی در برخی نقاط کشورمان چون میدان نقش جهان خودداری کنند اما آنچه اهمیت دارد این که معرفی و ارائه صنایع‌دستی بومی در کنار غذاهای بومی یکی از مولفه‌های اصلی اقامتگاه‌های بومگردی در تعریف جهانی آن است که با استقبال بسیار زیاد گردشگران هم مواجه می‌شود.

افروزنیا تصریح کرد: دیدن فرآیند تولید نیز یکی از مواردی است که برای گردشگران بسیار جالب است و اقامتگاه‌های بومگردی می‌توانند با ایجاد کارگاه‌های زنده تولید صنایع‌دستی این فرصت را برای گردشگران فراهم کنند.

صنایع دستی همیشه کاربردی بوده است

حبیب احسانی کارشناس صنایع‌دستی نیز گفت: همه احساس می‌کنند صنایع‌دستی را می‌شناسند و این موضوع همیشه ما را با چالش مواجه می‌کند، صنایع‌دستی اصالتا صنعت گذشتگان ما بوده و همیشه جنبه کاربردی و حتی مصرف روزانه داشته است.

به گفته این کارشناس صنایع دستی، هر چیزی که با دست ساخته می‌شود را نمی‌توان صنایع‌دستی محسوب کرد چراکه صنعتی پشت آن نیست، به عبارتی در ساخت صنایع‌دستی مواد شیمیایی نیست و مواد اولیه طبیعی در آن مورد استفاده قرار می‌گیرد، همچنین تا جایی در تولید صنایع دستی می توان از دستگاه استفاده کرد که به خلاقیت خدشه‌ای وارد نشود.

احسانی اضافه کرد: در حال حاضر نزدیک به 300 رشته صنایع‌دستی در کشور ما تولید می‌شود، متاسفانه خارجی‌های بیشتر از خودمان صنایع‌دستی ما را می‌شناسند و به همین دلیل صنایع‌دستی چینی را در ایران خریداری نمی‌کنند، گفته می‌شود که صنایع‌دستی چینی در ایران زیاد است اما این ادعا درست نیست.

صنایع دستی باید به سمت خاص پردازی برود

بهروز سیف الهی، یکی از هنرمندان صنایع دستی هم گفت: تولیدکنندگان بزرگ به معرفی کار خود نیاز دارند و یکیاز بهترین راه ها برای این معرفیاین است که از ظرفیت اقامتگاه های بوم گردی بهره ببرند.

به گفته این هنرمند نقاشی روی چرم، خص پردازی یکی از مواردی است که هنرمندان باید به آن توجه کنند. یعنی گردشگر دوست دارد، کالایی را سفارش دهد که روی ان آمده برای فلانی ساخته شده است و مشابه این اتفاق در دوره قاجار هم می افتاده است.

هدف از اجرای این کارگاه این است که پیش نویس یک  برنامه راهبردی برای افزایش بهره وری صنایع دستی در اقامتگاه های بوم گردی تدوین و تنظیم شود.