تحریمهای ثانویه خط قرمز ایران است/ بعید است اروپا اقدام جدی کند.«حسین عسکری» با بیان اینکه ایران باید خواسته هایش را به دیگر متعاهدان برجام با صراحت اعلام کند گفت: اگر این خواسته ها را پاسخ ندادند ایران باید تمامی بازرسان را از قلمرو خود خارج کند.

خبرگزاری هدف: خروج «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا از برجام و مشروط کردن حضور دوباره خود به تلاش اروپایی‌ها برای راضی کردن ایران به مذاکره در راستای اعمال تغییرات مورد نظر واشنگتن، موجی از آشفتگی دیپلماتیک به وجود آورده به‌ویژه آنکه با بازگشت دوبار تحریم‌ها، ۳ اقتصاد بزرگ اروپا شامل آلمان، انگلیس و فرانسه رویای دست‌یابی به بازارهای ایران را از دست می‌دهند.

به همین دلیل ترزا می، آنگلا مرکل و امانوئل ماکرون که به‌ترتیب نخست‌وزیر انگلیس، صدراعظم آلمان و رئیس جمهوری فرانسه هستند، ضمن ابراز تاسف و نگرانی از تصمیم ترامپ، از پایبندی خود به برجام سخن گفتند. کمیسیون اروپا نیز در بیانیه ای اعلام کرد: در حال برداشتن گام هایی برای حفظ منافع شرکت های اروپایی در ایران هستیم.اروپا به تداوم کامل و مؤثر اجرای برجام متعهد است.

در این راستا خبرنگار هدف گفتگویی با پروفسور «حسین عسکری» استاد دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا و مشاور پیشین وزارت دارایی عربستان سعودی تنظیم نموده که در ادامه می آید.

حسین عسکری مشاور وزیر دارایی(۱۹۷۸ میلادی) و مشاور پادشاه عربستان(ملک عبدالله) بوده و از او به عنوان معمار اقتصاد عربستان نیز یاد می کنند.

*با توجه به نقض برجام از سوی آمریکا وظایف سایر متعاهدان به توافق هسته ای چیست؟

پاسخ به این سوال مشکل است. دیگر امضاء کنندگان متعهد هستند که هیچ تحریمی علیه ایران اعمال نکنند. اما اگر سایر امضاء کنندگان نیز اقدامی مشابه امریکا انجام دهند سپس برجام هیچ منفعتی برای ایران نخواهد داشت.

این امر در صورتی خواهد بود که امریکا تحریم های ثانویه (در خارج از مرزهای خود) بر اروپایی ها، چینی ها،  روسی ها و هر شرکت یا موسسه مالی دیگر که با ایران تجارت می کند، اعمال کند. اگر امریکا این اقدام را انجام دهد این نهادها و شرکت ها یک انتخاب خواهند داشت. آیا آنها تحریم ها امریکا را نقض خواهند کرد (در این صورت آنها با جریمه های وحشتناکی مواجه خواهند شد همانطور که قبل از برجام شاهد آن بودند) یا آنها روابط تجاری با ایران را قطع خواهند کرد؟ من باور دارم که آنها روابط تجاری خود با ایران را قطع خواهند کرد.

اگر این اتفاق رخ دهد ایران هیچ نفعی از برجام نخواهد برد. البته دیگر امضاءکنندگان به ایران می گویند که ما بازارهای اقتصادی هستیم و نمی توانیم به شرکت ها و موسسات مالی بگوییم کجا سرمایه گذاری کنند در این صورت ایران در سرما رها خواهد شد. آنها استدلال می کنند که این تعهد آنها نیست. البته این مسئله زمانی است که ما به این نقطه برسیم.

بنابراین این تعهد برای ایران خیلی اهمیت ندارد. اگر ایران می خواهد از برجام نفع ببرد باید از دیگر امضاء کنندگان بخواهد به امریکا بگویند اگر امریکا هر موسسه یا شرکت مالی غیر امریکایی را به علت تجارت با ایران (غیر مرتبط با برنامه هسته ای) مجازات کرد سپس آنها شرکت ها و موسسات امریکایی را که در قلمرو آنها تجارت می کنند را تحریم خواهد کرد.

حال از خودتان بپرسید که دیگر امضاء کنندگان این اقدام را انجام می دهند؟ من باور دارم که آنها این کار را نخواهند کرد. اگر پاسخ مذاکره کننده های ایرانی این است که دیگر امضاء کنندگان بانک ها و موسسات امریکایی  را در عملی مقابله به مثل مجازات نخواهد کرد پس ایران باید فورا آماده لغو برجام شده و مقدمات آن را فراهم کند. در حال حاضر نباید وقت به هیچ عنوان تلف شود.

*ایران در واکنشی هوشمندانه به نقض برجام از سوی آمریکا، اعلام کرده در صورتی به ادامه برجام پایبند خواهد ماند که اروپا تضمینهای عینی به ایران بدهد. با توجه به اینکه اروپا هم خیلی قدرت زیادی برای مقابله با امریکا ندارد در صورت بازگشت تحریمها آیا اساسا تضمینهای اروپا جایگاهی دارد؟

من متاسفانه مخالف این موضع ایران هستم. ممکن است این موضع هوشمندانه باشد اما معنی آن چیست؟ تضمین چه چیزی؟ تنها تضمین مهم این است که دیگر امضاءکنندگان به امریکا و جهان اعلام کنند که آنها بر واحدهای امریکا تحریم اعمال خواهند کرد؛ اگر امریکا تحریم های ثانویه را بر موسسات غیر  امریکایی که با ایران تجارت می کنند اعمال کند.

من باور دارم  اگر این استراتژی قبل از خروج برجام توسط دیگر امضاء کنندگان مطرح شده بود ایالات متحده انتخاب محدودی داشت و تهدیداتش را کاهش می داد. اگر امریکا این استراتژی را نمی پذیرفت و با چنین اعلامیه ای مخالفت می کرد جهان وارد یک جنگ تجاری می شد که هیچ کس خواهان آن نبود.

این یک بازی پوکر است. آیا دیگر امضاء کنندگان می خواهند این بازی را انجام دهند تا برجام را حفظ کنند؟ اگر آنها نخواهند وارد بازی پوکر شوند سپس ایران تخفیف تحریم های قابل توجه را دریافت نخواهد کرد.

*ایا در فضایی که آمریکا تحریمهای هسته ای را باز می گرداند و شرکتهایی که در زمینه های منع شده با جریمه مواجه می شوند جرات سرمایه گذاری و تعامل اقتصادی با ایران را خواهند داشت؟

من فکر می کنم که قبلا جواب این سوال را داده ام. جواب «نه مطلق» است. موسسات مالی و غیر مالی از اینکه از بازار امریکا خارج شوند و جریمه های سنگین بر آنها اعمال شود هراس دارند. آنها می خواهند بدانند که آیا دیگر امضاء کنندگان علیه واحدهای امریکایی عمل مقابله به مثل انجام می دهند یا خیر. جواب این سوال به آنها اطمینان بیشتری می دهد که احتمالا امریکا از موضع خود عقب نشینی کند.

*بازگشت کدام نوع تحریم ها خط قرمز ایران بوده و منافع ملی آن را به خطر می اندازد؟

باید گفت که ایران دو خط قرمز دارد. همه تحریم های ثانویه امریکا خط قرمز اصلی است. در اینجا خط قرمز دیگری نیز وجود دارد و آن عدم دسترسی موسسات ایرانی به بازار دلار و سوئیفت است.

دیگر امضاء کنندگان می توانند ایران را وارد معاملات یورو و استرلینگ کنند و ایران به این معاملات نیاز خواهد داشت اگر امریکا مانع دسترسی ایران به بازار دلار شود. برخلاف مذاکرات اخیر ایران در مورد برجام، تهران به خوبی تلاش خواهد کرد تا یک فرد متخصص در تحریم های اقتصادی و تحریم های مالی  بین المللی را در تیم خود داشته باشد. هیات ایرانی اخیرا در این مورد ضعیف عمل کرده است.

*چرا ترامپ از برجام خارج شد؟

من فکر نمی کنم خروج ترامپ از برجام به یک دلیل بوده باشد بلکه ترکیبی از دلایل باعث خروج آن از این توافق نامه شد. در اینجا این دلایل را ذکر می کنم.

اول اینکه او می خواست هر اقدامی که اوباما انجام داده بود را از بین ببرد – طوری که انگار اوباما هرگز رئیس جمهور نبوده است.

دوم اینکه خروج از برجام یکی از وعده های مبارزات انتخاباتی او بود. ترامپ با توجه به پایگاهش، می خواست اقدامی را انجام دهد که وعده آن را به هوادارانش داده بود صرفنظر از اینکه آیا این اقدام به امریکا آسیب زده یا به آن کمک خواهد کرد.

سوم اینکه لابی اسرائیل در امریکا خواهان این امر بود. اسرائیل ایران را تهدیدی جدی برای آینده خود می داند نه عربها را. اعراب توسط محمد بن سلمان متحد شده اند. توجه ترامپ به آنها باعث شده است که امریکا اقداماتی را انجام دهد که ایران را منزوی نموده و نظام سیاسی  آن را تغییر دهد.

ترامپ و جراد کوشنر یک دستور العمل سعودی را امضاء کرده اند که خواهان براندازی نظام سیاسی در ایران است. چرا؟ من فکر می کنم آنها بر این باور هستند که دستاوردهای قابل توجهی در آینده خواهند داشت اگر پیشنهادات عربستان سعودی را بپذیرند.

ایران باید واقع بین باشد. ایران به دیگر امضاء کنندگان جهت تدوین اعلامیه ای که من در بالا بیان نمودم نیاز دارد. ایران همچنین باید دشمنان را متوقف کند.

ایران باید خواسته هایش را به دیگر امضاء کنندگان با صراحت اعلام کند و به آنها بگوید اگر خواسته هایش را پاسخ ندهند بازرسان و بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی را فورا اخراج خواهد کرد.

ایران همچنین باید آماده مقابله با حملات هوایی امریکا، عربستان و اسرائیل باشد. حتی اگر ترامپ این حمله را آغاز نکند عربستان سعودی، امارات و اسرائیل ممکن است مناقشه ای ایجاد کنند و امریکا را در آن درگیر کنند. ما اکنون در زمان خطرناکی زندگی می کنیم.