تابستانِ سرد ناشران با مشکل کاغذ

بررسی گزارش پرفروش‌های بازار کتاب در فصل تابستان و بهار ۹۷، بیانگر تغییراتی در جدول پرفروش‌های ناشران است.

خبرگزاری هدف : تابستان امسال با شوک قیمت کاغذ و اخبار بدی در حوزه چاپ کتاب شروع شد. خبرگزاری هدف  در گزارشی که در پایان بهار و ابتدای تابستان ۹۷ منتشر کرد، اشاره داشت که با وجود چنین وضعیتی، آثار تالیفی یا آثار ترجمه شده توسط چهره‌ها یا کتاب‌هایی که به نوعی مربوط به چهره‌ها هستند، فروش مشخص خود را دارند. به هر حال، کتاب‌هایی که بتوانند خود را در بازار نشر ثابت کنند و جایگاهشان را پیدا کنند، می‌توانند فروش ثابتی در هر فصل داشته باشند. گزارش فصلی پرفروش‌های بهار امسال، اینجا: پرفروش‌های بهار بازار نشر/ چهره‌ها همچنان می‌فروشند قابل مطالعه است.

گفتگو با ناشران مختلف برای تهیه گزارش تابستان، منجر به این شد که سخنان زیادی را مبنی بر وضعیت بد کاغذ و به تبع آن، چاپ کتاب شنیده شود. با این حال ناشران به‌طور نسبی پرفروش‌های تابستانی خود را نیز معرفی کردند. اما نکته جالب درباره گزارش مربوط به پرفروش‌ها فصل تابستان، تغییراتی است که در پرفروش‌های برخی ناشران رخ داده است. مثلا در چند گزارش پیش‌تر نام کتاب‌های جوجو مویز بین پرفروش‌های ناشری چون آموت دیده می‌شد، اما در چند عنوان اول جدول پرفروش‌های این ناشر در تابستانی که گذشت، نامی از جوجو مویز به چشم نمی‌خورد.

یکی از اتفاقات قابل پیش‌بینی که پیش‌تر هم شاهدش بوده‌ایم، بالا رفتن میزان فروش یک کتاب است که مربوط به چهره‌ای مطرح باشد. مثلا پرفروش‌ترین عنوان نشر افراز در تابستان، کتابی درباره زندگی تئاتری عزت‌الله انتظامی بازیگر فقید تئاتر و سینما است که چندی پیش بدرود حیات گفت. همچنین، تیرماه امسال و همزمان با سالروز شهادت شهدای هفتم تیر کتاب «روایتی از زندگی و زمانه آیت الله سیدمحمدحسینی بهشتی» به عنوان اثری کامل و جامع درباره این شخصیت منتشر شد، که پرفروش‌ترین کتاب این ناشر در ۳ ماه گذشته بوده است.

یکی از نکات بارز گزارش پیش رو، حضور دو ترجمه از یک کتاب است؛ «عقاید یک دلقک»؛ یکی مربوط به نشر چشمه و دیگری نشر نگاه. البته وجه تفاوت آن‌ها این است که ترجمه‌ای که نگاه عرضه کرده، پرفروش‌ترین عنوان آن در فصل گذشته و ترجمه‌ای که چشمه وارد بازار کرده، در رتبه‌های پایین‌تر از جایگاه اولی فهرست این ناشر قرار دارد.

در این گزارش تلاش شد، برای داشتن معیاری برای مقایسه و سنجش، سراغ همان ۲۰ ناشری برویم که در گزارش پیشین رفته بودیم. نکته جالب، اکراه یکی از ناشران برای بیان عناوین پرفروشش بود چون مدیر نشر مذکور معتقد است تنها بیان نام کتاب‌های پرفروش کافی است تا کپی‌کارها و قاچاق‌چیان کتاب، نسخه افست آن را ظرف مدت کوتاهی مقابل دانشگاه تهران و دیگر اماکن عرضه کنند.

در ادامه مشروح گزارش پرفروش‌های بازار نشرِ تابستان ۹۷ را بین ناشرهای مورد نظرمان می‌خوانیم؛

انتشارات آفرینگان، شاخه کودک و نوجوان مجموعه انتشاراتی ققنوس است که کتاب‌های حوزه ادبیات و فلسفه را برای مخاطبان نوجوان در حوزه‌های تالیف و ترجمه منتشر می‌کند. پرفروش‌ترین عنوانی که مسئولان این نشر برای فهرست پرفروش‌های تابستانی خود اعلام کردند، مجلدات اول و دوم کتاب «فلسفه برای نوآموزان» بود. این کتاب، نوشته مشترک شارون ام کای و پل تامسون است که توسط حوریه هوشیدری فراهانی ترجمه شده است. هر دو جلدش نیز در حال حاضر با چاپ سوم در بازار نشر عرضه می‌شوند.

مسئولان نشر آموت در معرفی عناوین پرفروش خود در فصل تابستان، ابتدا از کتاب «ما تمامش می‌کنیم» نوشته کالین هوور با ترجمه آرتمیس مسعودی نام‌ می‌برند. دومین عنوان پرفروش‌شان هم «نحسی ستاره‌های بخت ما» اثر جان گرین است که آرمان آیت‌اللهی ترجمه‌اش کرده است.

مدیر این نشر از کتاب «زن همسایه» نوشته شاری لاپنا با ترجمه عباس زارعی و «دروغ‌های کوچک بزرگ» اثر لیان موریارتی با ترجمه سحر حسابی به‌عنوان کتاب‌های سوم و چهار پرفروش آموت در تابستان نام می‌برد. پنجمین عنوانی هم که بین کتاب‌های این ناشر بیشترین فروش را در تابستان داشته، رمان «خاما» اثر یوسف علیخانی است.

در ادامه فهرست پرفروش‌های چشمه در تابستانی که گذشت، می‌توانیم این کتاب‌ها را ببینیم:

«پاییز فصل آخر سال است» چاپ سی و سوم، «طریق بسمل‌شدن» نوشته محمود دولت‌آبادی با چاپ دوم، «عقاید یک دلقک» نوشته هاینریش بل با ترجمه محمد اسماعیل‌زاده قندهاری با چاپ چهل و نهم، چاپ یازدهم «مثل خون در رگ‌های من» (نامه‌های احمد شاملو به آیدا)، «تئوری موسیقی» نوشته مصطفی کمال پورتراب با چاپ شصت و دوم، «عامه‌پسند» نوشته چارلز بوکوفسکی با ترجمه پیمان خاکسار با چاپ بیست و دوم، چاپ بیست و هفتم رمان «مردی به نام اُوِه» نوشته فردریک بک‌من با ترجمه حسین تهرانی، «مغازه خودکشی» نوشته ژان تولی با ترجمه احسان کرم‌ویسی با چاپ هفتم، چاپ چهل و پنجم «جای خالی سلوچ» اثر محمود دولت‌آبادی و «هنر همچون درمان» نوشته مشترک آلن دوباتن و جان آرمسترانگ با ترجمه مهرناز مصباح با چاپ هفتمش.

چاپ دهم قطع جیبی «هنر شفاف‌اندیشیدن»، «ریگ روان» و رمان ایرانی «هرس» نوشته دیگر نسیم مرعشی با چاپ هجدهمش هم از دیگر عناوین پرفروش این ناشر هستند که در رتبه‌های بعدی جدول پرفروش‌هایش قرار دارند.

ترجمه‌های عادل فردوسی‌پور عناوین اول و دوم پرفروش‌های چشمه در تابستان هستند

بین کتاب‌های انتشارات روزگار هم می‌توان این عناوین را به ترتیب در فهرست پرفروش‌های تابستان جا داد: «رئیس جمهور گم شده است» نوشته مشترک بیل کلینتون و جیمز پترسون با ترجمه نسرین مجیدی که چندی پیش چاپ شد، رمان «جن زدگان» اثر داستایوسکی با ترجمه نسرین مجیدی و «قوی سیاه سبز» نوشته دیوید میچل با ترجمه آرش خوش صفا.

دو عنوان پرفروش دیگر این ناشر در تابستان که عناوین چهارم و پنجم جدولش هستند، یکی «حس یک پایان» نوشته جولیان بارنز با ترجمه احساس فغانی و دیگری رمان «کانادا» نوشته ریچارد فورد با ترجمه آرش خوش‌صفا است.

انتشارات روزگار نو هم که طبق روال گزارش‌های پیشین، همراه با انتشارات روزگار جویای احوال پرفروش‌هایش می‌شدیم، ۵ عنوان پرفروش تابستانی‌اش را به این ترتیب اعلام کرد:

«پیش‌داوری» اثر ولتر با ترجمه مرضیه خسروی، «کتابها و سیگارها» نوشته جورج اورول با ترجمه سمانه جعفرپور، «در تسلای همسر» نوشته پلوتارک با بازگردانی مرضیه خسروی، «سعادت بشری» نوشته بلز پاسکال و «شبگردی‌ها» اثر چارلز دیکنز هر دو با ترجمه مرضیه خسروی.

یکی از ناشرانی که در چند گزارش فصلی گذشته حضور داشته، انتشارات سایان است که به بیشتر به چاپ کتاب‌های دانشنامه یا دایرة‌المعارف مصور اشتغال دارد. مدیر این نشر با خنده می‌گوید تابستانی که پشت سر گذاشتیم، پرفروش خاصی نداشته و فروش زیاد معنایی در این بازه زمانی ندارد اما به طور نسبی، بین کتاب‌هایی که این ناشر فروخته، کتاب تازه «روایتی از زندگی و زمانه آیت الله سیدمحمدحسینی بهشتی» بیشترین فروش را داشته است. این کتاب که تیرماه امسال با تیراژ ۵ هزار نسخه چاپ شد، به پایان چاپ اولش نزدیک می‌شود و بین عناوین این ناشر در تابستان، بالاترین میزان فروش را دارد.

«دانشنامه مصور ادیان جهان» اثر میرتل لانگلی با ترجمه‌ حامد قدیری، «دایره المعارف مصور اسرار ستارگان» نوشته میزان ون ذیل با ترجمه ذوالفقار دانشی و «دایره المعارف مصور بدن شگفت انگیز ما» نوشته استیو پارکر با ترجمه محمود حاج زمان عناوین دوم تا چهارم فهرست پرفروش‌های سایان هستند. پنجمین عنوان جدول این ناشر هم در بازه زمانی مورد نظر، «دایرة‌المعارف مصور اسرار سیاره‌ها» نوشته بن مورگان با ترجمه شیرین السادات صفوی است.

با رسیدن به انتشارات سوره مهر، به نام‌هایی آشنا بر می‌خوریم. «خاطرات سفیر» شامل خاطرات نیلوفر شادمهری اولین کتاب پرفروش‌های این ناشر در تابستان است. جایگاه دوم متعلق به «دختر شینا» شامل خاطرات قدم‌خیر محمدی کنعان است که به قلم بهناز ضرابی‌زاده نوشته شده و رتبه سوم هم در اختیار کتاب «وقتی مهتاب گم‌ شد» قرار دارد که خاطرات جانباز شهید علی‌ خوش‌لفظ به قلم حمید حسام است.

دیگر کتاب‌های پرفروش این ناشر هم «گلستان یازدهم» شامل خاطرات زهرا پناهی‌روا به قلم بهناز ضرابی‌زاده و همچنین «آبنبات هل‌دار» اثر طنز مهرداد صدقی هستند.

کتاب خاطرات نیلوفر شادمهری پرفروش‌ترین عنوان سوره‌مهر در تابستان امسال بود

مسئولان انتشارات فاتحان که به چاپ کتاب‌های حوزه دفاع مقدس مبادرت دارد، همچنان «عباس دست‌طلا» را به عنوان پرفروش‌ترین کتاب خود معرفی می‌کنند. البته می‌گویند وضعیت چاپ کتاب‌ها بسیار بد است و تیراژ ۳ هزارتایی «عباس دست‌طلا» در چاپ بیست و دومش به هزارتا رسیده است.

دست‌اندرکاران این نشر می‌گویند در فصل تابستان، فروش چندانی نداشته‌اند اما اگر بخواهند به نسبت فروش آثار، آماری ارائه دهند، پس از «عباس دست‌طلا» این کتاب‌ها در فهرست پرفروش‌ها جا می‌گیرند: «سرباز سال های ابری: خاطرات شفاهی عبدالحسین بنادری» اثر سید قاسم یاحسینی، «دختری کنار شط: زندگی و خاطرات شهید مریم فراهانیان» اثر عبدالرضا سالمی‌نژاد، «بچه‌های حاج قاسم: خاطرات سردار حسین معروفی» اثر افسر فاضلی شهربابکی و «بچه‌های ممد گره» شامل خاطرات دیده‌بان‌ها و مسئولان ادوات لشگر ۳۲ انصارالحسین(ع) که به قلم حمید حسام تدوین شده است.

نشر ققنوس از مجموعه انتشارات ققنوس، ترجمه رمان «ملت عشق» نوشته الف شفق را به عنوان پرفروش‌ترین کتاب تابستان خود معرفی می‌کند. ترجمه این کتاب توسط ارسلان فصیحی انجام شده و با چاپ هشتاد و یکمش در بازار نشر حضور دارد. دومین کتاب این ناشر، چاپ سی و دوم «سمفونی مردگان» نوشته عباس معروفی است و در جایگاه سوم هم کتاب «تسلی‌بخشی‌های فلسفه» با چاپ شانزدهمش قرار دارد. این کتاب اثر آلن دوباتن و ترجمه عرفان ثابتی است.

گفتگویمان با مسئولان این نشر درباره ۳ انتشارات ققنوس، آفرینگان و هیلا بود که از ققنوس، ۸ عنوان و از دو زیرمجموعه دیگر خود، ۲ عنوان پرفروش را اعلام کردند.

در ادامه اعلام پرفروش‌های ققنوس، در رتبه‌های چهارم و پنجم، کتاب‌های «سال بلوا» نوشته عباس معروفی با چاپ نوزدهمش و «برتری خفیف» نوشته جف اولسون با ترجمه لطیف احمدپور است که چاپ هفتمش در بازار نشر حضور دارد.

عناوین بعدی پرفروش ققنوس هم به این ترتیب‌اند: «سرگذشت ندیمه» نوشته مارگارت آتوود با ترجمه سهیل سمی با نوبت نهم چاپ و «روح گریان من» نوشته کیم هیون هی با ترجمه فرشاد رضایی که داستان واقعی زندگی یک زن جاسوس از کره شمالی را در بر می‌گیرد و با چاپ پنجمش در این فهرست قرار گرفته است.

پرفروش‌های آفرینگان و هیلا هم که به ترتیب حروف الفبایی خود در جایگاهشان معرفی شدند و درباره آن‌ها به ذکر یک عنوان بسنده شد.

مسئولان انتشارات کتابسرای تندیس نیز در گپ و گفتی که درباره پرفروش‌های تابستانی‌شان داشتیم، می‌گویند فهرست‌شان از عناوین تجدیدچاپی پر شده است. بین ۸ عنوان اولی که این ناشر از پرفروش‌هایش نام می‌برد، تنها ۳ کتاب، چاپ اولی هستند.

چاپ چهلم «هری پاتر و سنگ جادو» نوشته جی.کی.رولینگ با ترجمه سعید کبریایی، چاپ هجدهم «دختر پرتقالی» نوشته یوستین گاردر با ترجمه مهوش خرمی پور، چاپ هفتم «مردی به نام اووه» نوشته فردریک بک‌من با ترجمه محمد عباس‌آبادی، چاپ اول «تلماسه» نوشته فرانک هربرت با ترجمه سید مهیار فروتن فر چهار عنوان اول فهرست پرفروش‌های تابستانی این ناشر هستند.

عناوین پنجم تا هشتم جدول پرفروش‌های کتابسرای تندیس هم به این ترتیب است:

چاپ چهارم «راز داوینچی» نوشته دَن براون با ترجمه حسین شهرابی، چاپ اول رمان «مرد گچی» نوشته سی. جی. تئودور با ترجمه نرگس جلالتی و چاپ اول «نامه گمشده» نوشته جیلین کانتور با ترجمه آفاق زرگریان و رمان ایرانی «دو کوچه بالاتر» نوشته مریم سمیع زادگان.

چاپ چهلم ترجمه «هری پاتر و سنگ جادو» پرفروش‌ترین عنوان کتابسرای تندیس است.

بین پرفروش‌های نشر مرکز در تابستان امسال، جای عنوان اول و دوم تغییر کرده است. یعنی در گزارش بهاری‌مان، ابتدا «تصرف عدوانی» قرار داشت و پس از آن «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» که حالا «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» با چاپ نود و پنجمش و «تصرف عدوانی» با چاپ بیست و ششمش در جایگاه اول و دوم قرار دارند. «فرمین موش کتابخوان» هم که با چاپ دهمش در گزارش پیشین، رتبه‌های پایین‌تری داشت، اینک با چاپ یازدهم در جایگاه سوم قرار گرفته است.

دیگر عناوین پرفروش این نشر هم به این ترتیب هستند: «کوری» با چاپ چهلم، «عادت می‌کنیم» با چاپ شصت و یکم، «روی ماه خداوند را ببوس» با چاپ هفتاد و نهم، «بیگانه» با چاپ بیست و هشتم، چاپ پانزدهم «تاریخ عشق»، چاپ بیست و چهارم «ترلان» و در نهایت، «سه‌کتاب» با چاپ چهل و هشتم‌اش.

گفتگو با مدیرمسئول انتشارات معین هم منجر به این می‌شود که نام کتاب «میرزا رضای کرمانی به روایت پرویز خطیبی» به عنوان پرفروش‌ترین اثر تابستان این ناشر معرفی شود. این کتاب که چندی پیش چاپ شد طی ۲۰ روز نسخه‌های اولین چاپش را تمام کرد.

در جایگاه دوم این ناشر، «شما که غریبه نیستید» نوشته هوشنگ مرادی کرمانی با چاپ بیست و ششم، «سرگذشت شگفت انگیز حیات روی زمین» اثر ریچارد داوکینز با ترجمه محمدرضا توکلی صابری و همچنین «گزیده بهترین آثار جابربن حیان در کیمیاگری» با ترجمه و تالیف محمدرضا توکلی صابری دیگر عناوین پرفروش این ناشر در تابستان هستند.

مسئولان انتشارات نگاه از رمان‌ «عقاید یک دلقک» نوشته هاینریش بل به عنوان اولین کتاب پرفروش تابستانی خود نام می‌برند که ترجمه دیگرش توسط نشر چشمه چاپ شده و در فهرست پرفروش‌های تابستانی آن ناشر هم قرار داشت. ترجمه‌ سارنگ ملکوتی از این رمان که به تازگی خبر چاپ سومش را منتشر کردیم، از آلمانی به فارسی انجام شده است.

کتاب «هزارپیشه» اثر چارلز بوکوفسکی با ترجمه علی‌ امیرریاحی با چاپ سومش و همچنین «تاریخ تلخ به روایت احمد شاملو» اثر محمد قراگوزلو به ترتیب در جایگاه‌های دوم و سوم قرار دارند.

این ناشر چندی است به چاپ ترجمه مجموعه آثار عزیز نسین مشغول است که دومین عنوان از این مجموعه در جایگاه چهارم پرفروش‌های تابستانش قرار گرفته است؛ «فلان‌فلان‌شده‌ها» با ترجمه ثمین باغچه‌بان.

رمان «چشم‌هایش» اثر بزرگ علوی هم در جایگاه پنجم قرار دارد. این کتاب با چاپ بیست و نهم خود در این فهرست جا گرفته است.

هاینریش بل نویسنده‌ای است که با دو ترجمه از «عقاید یک دلقک»اش در پرفروش‌های بازار نشر حضور دارد

جستجو در کتاب‌های نشر نو هم منجر به رسیدن به این آمار می‌شود که کتاب «داستان‌های خوب برای دختران بلندپرواز» در جایگاه اول پرفروش‌ها قرار گرفته است. این کتاب دو جلدی، تابستان امسال اقبال خوبی داشته و چاپ‌های ششم و دوم مجلدات اول و دومش در رتبه اول‌اند. کتاب «در جست و جوی طبیعت» (غریزه زیست گرایی) نوشته ادوارد ویلسون با ترجمه کاوه فیض اللهی هم با چاپ دومش، در جایگاه دوم قرار گرفته است.

«زندگی خوب (۳۰ گام فلسفی برای کمال بخشیدن به هنر زیستن)» نوشته مارک ورنون با ترجمه پژمان طهرانیان که سال گذشته منتشر شد، «فلسفه ملال» نوشته لارس اسوِنسن با ترجمه افشین خاکباز که تابستان امسال به چاپ پنجم رسید و «اخلاق بازجویی» نوشته مایکل اسکِرکِر با ترجمه افشین خاکباز که تابستان منتشر شد، از دیگر کتاب‌های پرفروش این ناشر در فصل گذشته هستند.

بین کتاب‌های چاپ اولی نشر هرمس با این عناوین در فهرست پرفروش‌ها روبه‌رو می‌شویم: «در کوچه‌های پراگ»، «نظریه سیستم‌ها»، «ذهن اخلاقی»، «سال رویاهای خطرناک»، «تاریخ فلسفه قرن نوزدهم»، «سنت تصحیح متن»، «بلاغت ساختارهای نحوی متن در تاریخ بیهقی»، «آزادی و بند در زبان و مقالات دیگر»، «بینوایان» و جلد دوم «عهد عتیق».

تجدید چاپی‌های این نشر هم که فروش بیشتری در فصل گذشته داشته‌اند، به این ترتیب‌اند: چاپ پنجم کتاب «ایوب»،‌ چاپ سوم «برادران گریم»، چاپ دوم «کیمیا پرورده حرم مولانا»، «نام‌گذاری ضرورت» با چاپ دوم، «برگه‌ها» با چاپ دوم، «بی‌دلیلی باور» چاپ سوم، چاپ دوم «خطابه»، چاپ سوم «در آسمان» و چاپ دوم «دوستی به مثابه جهان‌بینی».

چاپ ششم «سه تفنگدار»، چاپ دوم «کنت مونت کریستو»، چاپ چهارم «تاریخ مشروطه»، چاپ پنجاه و چهارم «جهان هولوگرافیک»، چاپ سیزدهم «ذهن هولوتراپیک»، چاپ ششم «عرفان و فیزیک جدید»، چاپ شانزدهم «دنیای سوفی» و چاپ پنجم «محفل فیلسوفان خاموش».

بین آثار انتشارات هیلا هم که به چاپ کتاب‌های داستانی ایرانی اشتغال دارد، تنها نام کتاب «مرداد دیوانه» نوشته محمدحسن شهسواری آورده شد. این کتاب، اولین عنوان از مجموعه «رمان‌ژانر» بود که با دبیری شهسواری به چاپ رسید و هدفش چاپ رمان‌هایی با ژانر مشخص و متناسب با فرهنگ ایرانی عنوان شد. جمجمه جوان و کاج‌ها وارونه‌اند، دو عنوان دیگر مجموعه مذکور هستند.

در پایان جدول پرفروش‌های ناشران در فصل تابستان به ترتیب حروف الفبا درج شده است. در این جدول، ۳ عنوان اول هر ناشر را آورده‌ایم.