«دانشجویان پولی» از پردیس‌ها، به دانشگاه‌های دولتی می‌آیند/خداحافظی با پردیس‌های کیش، قشم، ارس و…

cc

وزارت علوم تصمیم به جمع آوری پردیس های بین المللی و پولی دانشگاه های دولتی ایران گرفته است. اتفاقی که می تواند به معنای خداحافظی با شعبه های بین المللی دانشگاه هایی نظیر، دانشگاه شریف، تهران، علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی و پیام نور در شهرهایی مانند، کیش، قشم، ارس و.. باشد.
این خبر را معاون آموزشی وزیر علوم در گردهمایی معاونین آموزشی دانشگاه‌های منطقه شش کشور که به میزبانی دانشگاه یزد برگزار شده است، اعلام کرد و افزود: در این رابطه طرحی در دست تدوین است که امیدواریم تا پایان سال جاری نهایی‌ شود و بر اساس آن دانشگاه‌ها خواهد توانست مازاد بر ظرفیتشان از طریق پرداخت هزینه شهریه، دانشجو بگیرند.
آنطور که از صحبت های مجتبی شریعتی نیاسر معاون آموزشی وزیر علوم بر می آید، از این پس دانشگاه های دولتی میزبان دانشجویانی می شوند که می خواهند با هزینه ی شخصی تحصیل کنند. طرحی که پیش از این و هم اکنون در قالب دوره های شبانه در دانشگاه ها وجود داشته و دارد، اما به نظر می رسد، از این پس قرار است سهم دانشجویان پولی در دانشگاه های دولتی بیشتر و شفاف تر شود. شفافیت از این جهت که وزارت علوم به روشنی از تصمیم به جذب دانشجوی پولی خبر می دهد. درحالی که پیش از این پردیس های پولی به اسم جذب دانشجویان خارجی افتتاح شدند اما با اهداف پنهان تنها به جذب دانشجویانی اقدام کردند که برخی از آنان نیز از فیلتر های علمی مناسبی نیز عبور نمی کردند.
حالا به نظر می رسد، اوضاع جذب دانشجویان پولی منظم تر خواهد شد و دولت با عنوان رقیب جدی دانشگاه های غیردولتی با برند های خوشنام تری همچون دانشگاه تهران، شریف و… قرار است پا به عرصه بگذارد.

پردیس ها از کجا آمدند؟
شعب بین‌المللی دانشگاه‌ها، طرحی که به موجب آن قرار بود دانشجویانی را از خارج کشور جذب کند، از حدود سال ۱۳۹۰ در کشور آغاز شد. بسیاری از شعب این دانشگاه‌ها در دانشگاه‌های دولتی و خصوصی به سادگی با حذف عنوان «بین‌المللی» با اخذ شهریه‌های گزاف اقدام به پذیرش دانشجویان داخلی می کردند و زیر سایه طرح پذیرش دانشجوی پولی عملا اهداف اولیه خود را فراموش که پذیرش دانشجوی خارجی بود را فراموش کردند. اولین قدم ها در این مسیر را دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف برداشتند.

بعد از آن نیز دانشگاه شهید بهشتی نیز اقدام به برگزاری پذیرش دانشجوی پولی در شعبه شماره دو این دانشگاه کرد.
گرچه در ابتدا اعلام شد هدف از تاسیس این پردیس ها جذب دانشجوی خارجی است، اما کم کم اهداف پنهان این طرح که همانا درآمد زایی دانشگاه ها بود بیشتر خود را نشان داد. یکی از مصادیق این مسئله انتخاب رشته هایی در این پردیس ها بود، که در اصطلاح پرطرفدار و پولساز بود.
بر این اساس رشته‌هایی که در سال تحصیلی 92-91 در پردیس2 دانشگاه تهران ارایه می شد، شامل، مهندسی برق- الکترونیک، مهندسی برق- مخابرات، مهندسی برق- قدرت، مهندسی کامپیوتر- نرم افزار، مهندس کامپیوتر-سخت‌افزار، مهندسی معماری، مدیریت پروژه و ساخت، بازسازی پس از سانحه، فیزیک، ماده چگال سیستم‌های پیچیده و دینامیک غیرخطی، میکروبیولوژی، علوم‌کامپیوتر، ‌آمار، حسابداری، ‌مدیریت‌صنعتی، مدیریت‌مالی، مدیریت‌ بازرگانی، ‌مدیریت‌ دولتی، مدیریت‌اجرایی‌ (MBA)، مدیریت‌فناوری اطلاعات، مشاوره خانواده، روانشناسی بالینی کودک و نوجوان، جغرافیا- برنامه‌ریزی شهری، جغرافیا- برنامه‌ریزی روستایی، زبان و ادبیات انگلیسی، زبان و ادبیات‌فرانسه، مترجمی‌زبان‌فرانسه، حقوق خصوصی، حقوق بین‌الملل، حقوق جزا و جرم‌شناسی، حقوق عمومی، حقوق اقتصادی، حقوق تجارت بین‌الملل، حقوق مالکیت فکری، حقوق محیط‌زیست و علوم اقتصادی بود.

توقف پذیرش دانشجو در پردیس ها در دولت یازدهم
از سال ۱۳۹۰ تا ۹۲ بخش زیادی از دانشجویان با هزینه های میلیونی به این پردیس ها رفتند و ادامه تحصیل دادند. اما با آغاز دولت یازدهم پذیرش در این پردیس ها متوقف شد. به طوریکه معاون آموزشی وزیر علوم دراین باره اعلام کرد:«معاون آموزشی وزارت علوم همچنین در ادامه گفت: متاسفانه ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که اهداف مذکور محقق نشده است؛ برای همین ساز و کار آن مجدد بررسی می‌شود و پذیرش دانشجو در این پردیس‌ها به روش آزمون غیرمتمرکز، متوقف شد تا زمانی که ساز و کارهای جدید ارائه شود و این پردیس‌ها به اهداف قبل بازگردند» او همچنین اعلام کرد:« پردیس‌های دانشگاهی در ابتدا بیشتر با هدف حفظ دانشجویان مشتاق به تحصیل در خارج کشور با دعوت و جلب اساتید خارجی برای تدریس در داخل کشور و همچنین رشد تعاملات بین‌المللی و شکل‌گیری واحدهای دیگر که از استانداردهای دانشگاه‌های مادر برخوردار هستند، ایجاد شد ولی متاسفانه هیچ‌کدام از این شاخص‌ها و اهداف را دنبال نکردند بلکه به بنگاه‌های اقتصادی‌ برای تامین نیازهای مالی دانشگاه‌ها تبدیل شدند که بعضاً نیز با کیفیت پایین‌تری دانشجویان را ثبت‌نام و جذب می‌کردند.
سهم دولتی ها از آموزش عالی کم تر می شود
اما نکته ای که در این طرح می تواند تا حد زیادی بر کلیت آموزش عالی ایران تاثیر بگذارد، تاثیر این طرح بر افزایش میزان دانشجویانی که با هزینه خود تحصیل می کنند.
به طوریکه سال گذشته (۱۳۹۳)طبق آمار رسمی سازمان سنجش آموزش کشور از نحوه پذیرش کنکوری‌ها در دانشگاه‌های کشور، بیش از ۷۲ درصد کنکوری‌ها جذب دانشگاه‌هایی شدند که باید در قبال دریافت خدمات آموزشی شهریه بپردازند. حالا آمار رسمی سازمان سنجش در سال‌ ۱۳۹۴ نشان می‌دهد امسال بیش از ۸۵ دانشجویان باید در دانشگاه‌های پولی درس بخوانند؛ دانشگاه‌هایی اعم از: دانشگاه پیام‌نور، دانشگاه‌های غیرانتفاعی، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه‌های نیمه‌حضوری، دانشگاه‌های مجازی و بین‌المللی و نوبت‌های شبانه. به‌عبارت دیگر امسال از مجموع بیش از ۷۰۰ هزار نفر ظرفیت اعلام‌شده از سوی دانشگاه‌ها، سهم دانشگاه‌های دولتی روزانه و رایگان تنها ۱۵ درصد است و شاید طرح جدید وزارت علوم در سال های آینده بتواند، این میزان را تا حد زیادی افزایش دهد.