چرا روسیه به تحریم جدید علیه ایران، “نه” گفت؟/ آمریکایی ها معترفند با آزمایشات موشکی، برجام نقض نشده

به گزارش خبرگزاری خبرهدف، امروز آمریکا و فرانسه در شورای امنیت تهدید به تحریمهای جدید بنا بر ادعای نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت به خاطر آزمایشهای موشکی ایران داشتند. ولی این تهدید با نه قاطعنامه روسیه، پایان یافت. چگونگی اجرای این تهدیدات و آرایش نیروهای بین المللی درگیر در بحث آزمایشات موشکی ایران، موضوع گفتگوی ویژه خبری بود که دیشب در شبکه 2 سیما برگزار شد.
توکل حبیب زاده، استاد دانشگاه به صورت حضوری در این برنامه حضور داشت و بهشتی پور کارشناس حقوق بین الملل به همراه صفراف، رئیس مرکز مطالعات ایران شناسی مسکو به صورت تلفنی وارد گفتگو شدند. کامران نجف زاده خبرنگار واحد مرکزی خبری از نیویورک نیز آخرین تحولات شورای امنیت سازمان ملل را تلفنی گزارش کرد.
در ادامه مشروح این نشست را می خوانید.

فکر می کنید رزمایش موشکی ما ناقض قطعنامه 2231 شورای امنیت است؟
حبیب زاده: منعقد شدن برجام، پذیرش صلح آمیز بودن فعالیتهای هسته ای کشور است. اجرایی شدن برجام نیز قرار بود تغییر اساسی در بررسی موضوع ایجاد کند و منجر به روابط جدید ایران و 1+5 می شود و نسبت به فعالیتهای ایران اعتماد حاصل شود.
ایران همه تعهدات خود درباره برجام را انجام داده. انتظار می رفت کشورهای 1+5 نیز بهانه های غیرحقوقی خود را برای برچسب زنی و ادعای تخطی ایران از تعهدات خود را کنار بگذارند. آمریکایی ها مدعی هستند ایران بیانیه مستقل که ضمیمه قطعنامه 2231 را نقض کرده. در بند 3 این بیانیه از ایران درخواست شده تا هیچ فعالیت مرتبط با موشکهای بالستیک طراحی شده برای حمل کلاهک هسته ای را انجام ندهد. وقتی برنامه هسته ای ما صلح آمیز شناخته می شود، دیگر کلاهک هسته ای وجود ندارد که با این موشکها حمل شود. فعالیت هسته ای جمهوری اسلامی ایران صلح آمیز بوده و فتوای حرمت ساخت و استفاده از سلاحها توسط مقام معظم رهبری صادر شده و برای ما بسیار الزام آور است. فعالیت ما اصلا نظامی نبوده که بخواهیم موشک حامل کلاهک هسته ای را طراحی کنیم. موشکهای ما سلاح متعارف تلقی می شود و نقض بند3 بیانیه هم نیست.

بهشتی پور کارشناس مسایل راهبردی و استاد حقوق بین الملل به صورت تلفنی وارد گفتگو شد.
چطور شد این موضعگیری ها توسط غرب صورت می گیرد؟
بهشتی پور: همه گروه 1+5 موضع واحد ندارند. آمریکا، اسراییل و بعضا فرانسوی ها موضع دارند. کل 1+5 را دارای موضع واحد نمی دانیم. موضع دفاعی ایرانی هرگز قابل مذاکره نبوده و نیست. تامین امنیت، حق مسلم هر کشور است. بنابراین محدودیت موشکی برای ما قابل تصور نیست. آنها نیز پذیرفته اند این موضوع به صورت توصیه بوده و الزام آور برای ایران نیست. قصد اسراییل از اول، مخالفت با توافق بین ایران و غرب به خصوص برجام بود. الان هم دنبال جلوگیری از اجرایی شدن برجام است.
رجب صفراف، مدیرکل مرکز مطالعات ایران معاصر در روسیه به صورت تلفنی وارد گفتگو شد.
روسیه پاسخ نه به تحریمهای جدید داد. چرا به غربیها، روسیه جواب نه می دهد؟
صفر اف: روسیه به اینجا رسیده که در سیاست امروز آمریکا، تحریم، جای سیاست را گرفته و این تحریمها با منافع آمریکا همسوست. کشورهایی که می توانند سیاست مستقل داشته باشند، با این تحریمها، مجبور به همکاری با آمریکا می شوند. روسیه از کشورهایی است که سیاست خود را دارد و از منافع خود دفاع می کند و نظر مشخص خود را درباره وضع جهانی دارد. در موضوع تصمیم آخر آمریکا و متحدان او درباره ایران، تعجب آور است برنامه های موشکی را به هسته ای، خلط کنند. روسیه به این نتیجه رسیده که ایران مستقل است و حق مسلم دفاع از منافع خود را دارد و باید امنیت خود را تامین کند. روسیه به شورای امنیت اجازه نمی دهد که تحریمها برای ایران تکرار شود. هیچ کشوری از جمله آمریکا اجازه ندارد تحریمهای اقتصادی و سیاسی علیه کشورهای دیگر از جمله ایران، وضع کند. روسیه به هیچ وجه به تحریمهای شورای امنیت رای مثبت نمی دهد. تصمیم اخیر گروه های صهیونیستی در آمریکا که با نزدیک شدن انتخابات، احساس شکست می کنند این است کمی لابی های یهودی را در آمریکا آرام کنند. ولی این طرح با شکست قوانین بین الملل روبرو می شود و موضع مسکو مشخص است که مخالفت می کند.
چرا آمریکا و فرانسه این موضعگیریها را دارند. چین چه موضعی دارد؟
بهشتی پور: اگر می بینید روسیه موضع نه قاطع دارد، تحت تاثیر دو عامل است. اول اینکه روسیه خود دچار تحریم است و متوجه شده وعده وعیدهای آمریکایی ها دروغ بوده و با آمریکا در موضوع تحریم مخالفند. چین هم به دلایل اقتصادی در این باره کاملا مخالف است. ما در مذاکره یک چیزهایی می دهیم و چیزهایی می گیریم. ایران موفق شده موضوع موشکها را به توصیه تبدیل کند نه مصوبه شورای امنیت. بعد هم طراحی کردن موشکها اصولا برای سلاح هسته ای نیست. ایران نیز بلافاصله خود را مخالف قطعنامه نشان داد.
یعنی ما برجام را به رسمیت شناختیم ولی قطعنامه را خیر؟
بهشتی پور: قطعنامه را چه بخواهیم و چه نخواهیم، اجرا می شود. فقط دولتها می توانند تعبد خود را اعلام کنند یا نکنند. قطعنامه آمد قطعنامه های قبلی را فسخ کرد. ایران صراحتا گفت که حاضر به اجرای همه قطعنامه نیست. آنها دیگر نمی توانند در این فضای جدید، بهانه های تبلیغاتی گذشته خود را دنبال کنند.
اگر تحریم در شورای امنیت به نتیجه برسد، چه اثر حقوقی بر برجام دارد؟
حبیب زاده: یکی از تعهدات طرفین، این است که دنبال تحریم جدید نباشند. این البته به معنی نقض برجام از سوی ایران نیست. آنها تعهد داده اند تحریم جدید علیه ما وضع نکنند. آنها تعهد دارند به بهانه واهی دنبال تحریم ایران نباشند. این به این معنی نیست ما دستمان برای هر اقدامی باز باشد و مدعی شویم هیچ تحریمی نمی شویم. در ماده 39 منشور ملل متحد، اقدام تهدیدآمیز هر کشوری برای صلح، مورد بررسی شورای امنیت قرار می گیرد. ما نباید به تاریخ مذاکرات برجام برگردیم. بخشی از قطعنامه اخیر شورای امنیت، بیانیه مستقلی است که بند 3 آن را برای ما بهانه کرده اند. موضوع این است که آزمایش موشکی ایران، نقض برجام است؟ نقض قطعنامه است یا نقض حقوق بین الملل؟ آزمایش موشکها، نقض هیچ کدام نیست. به موجب حقوق بین الملل هر کشوری حق دارد دفاع مشروع در مقابل تهدیدات داشته باشد. اتحادیه های نظامی مانند ناتو نیز برای همین منظور شکل گرفته. کشورها حق دفاع مشروع دربرابر تهدیدات دارند که لازمه آن نیز تسلیحات متعدد است. باز هم تست سلاحهای متعارف، تمهیدی برای انجام دفاع مشروع است. در بیانیه ضمیمه قطعنامه نیز اولا امر توصیه ای است نه الزام آور. بعد هم جهت جلوگیری از طراحی موشکهای با کلاهک هسته ای است. اصل حسن نیت را در برجام و قطعنامه داریم.

نجف زاده، خبرنگار واحد مرکزی خبر از نیویورک وارد گفتگو شد.
آخرین اخبار از شورای امنیت چیست؟
نجف زاده: خانم سامانتا پاول از طرف آمریکا میگوید شواهد نشان می دهد موشکهای ایران توانایی حمل کلاهک را دارد البته باید بررسی فنی بیشتری شود. نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز بیانیه دارد که این آزمایشها مغایرتی با برجام ندارد. آمریکایی ها نیز به این نکته معترفند، ولی بحث بر سر این است که آزمایشهای موشکی ایران، قطعنامه 2231 را نقض کرده یا نکرده.