آیا مبادلات تجاری ایران و روسیه افزایش خواهد یافت؟/از مبادلات سال ۸۸ تا سه

روابط ایرن و روسیه از گذشته روابط خوبی بوده است و در این چند سال اخیر تحولات منطقه ای و بین المللی باعث شده که دو کشور روابط نزدیکتر و همگرایی بیشتری داشته باشند.

عوامل مختلفی مانند فعالیت های پوتین، اوضاع لیبی و سایر عوامل موثر در خاورمیانه همچنین تحریم اقتصادی روسیه توسط آمریکا و اروپا به دلیل مسائل اوکراین همزمان با زمانی بوده که ایران نیز تحت تحریم ها بود و این مسئله باعث شد که دو کشور بیش از پیش به منافع مشترک در روابط شان برسند. به همین دلیل در دوسال گذشته روابط دو کشور ایران و روسیه به یکدیگر نزدیک تر شده و به سوی روابط استراتژیک پیش رفت.

مبادلات ایران و روسیه از سال ۱۳۸۸ 

حجم مبادلات تجاری بین دو کشور طی ۷ سا گذشته در نوسان بوده و تراز مبادلات بازرگانی بین دو کشور در فاصله سال های بین ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۴ همواره منفی و به نفع روسیه بوده است.

در سال ۱۳۸۸ صادرات ایران به روسیه ۳۳۲ میلیون دلار، واردات ۸۸۴ میلیون دلار، حجم مبادلات ۱۲۱۶ میلیون دلار بوده که تراز تجاری منفی ۵۵۲ میلیون دلار بوده است. با همین روند در سال ۱۳۹۴ صادرات ایران به روسیه ۲۲۵ میلیون دلار، واردات ۵۱۷ میلیون دلار، حجم مبادلات ۸۴۲ میلیون دلار بوده است و پس از ۷ سال نیز تراز تجاری منفی ۲۹۲ بوده است.

نقاط قوت و ضعف تجارت با روسیه

تنوع موجود در بازار روسیه و تقاضای روزافزون برای محصولات مختلف از روسیه، قیمت تمام شده پایین تولیدات ایران نسبت به روسیه و وجود زیرساخت های متنوع برای انتقال نقاط روابط تجاری این دو کشور است. در همین حال نقاط ضعف روابط تجاری این دو کشور نیز عدم شناخت صادرکنندگان ایرانی از وسعت بازار روسیه و شناخت شرکت های روسی از توانمندی های صادراتی ایران، گرانی شهر مسکو و هزینه های گزاف سرمایه گذاری اولیه و در آخر مهمترین مشکل مربوط به عدم توسعه مناسبات تجاری، مشکلات بخش بانکی است.طی سال های گذشته بانکداران ایرانی و روسیه نتوانسته اند در مورد نحوه گشایش اعتبار اسنادی به توفق برسند و معاملات تجاری بر اساس پرداخت های نقدی صورت می گیرد. این وضعیت باعث می گردد تجار و بازرگانان ایرانی با احتیاط اقدام کنند و از معاملات بزرگ خودداری کنند.

در  رابطه با مشکلات تجاران ایرانی در روسیه، قدیر قیافه نائب رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه در گفت و گو با خبرآنلاین گفت:« رفتار های غیر منسجم و رقابت های ناصحیح و ناسالم برخی تجار سبب شده تا تجارت ایران با روسیه تراز مثبت نداشته باشد.چرا که مجموعه ها با یکدیگر همکاری نمی کنند و این موضوع باعث می شود قیمت کالاهای ایران در بازارصادراتی  به ضرر تولید کننده و صادر کننده باشد.»

او با بیان اینکه باید در بازار ها جایگاه طولانی مدت داشته باشیم، تصریح کرد:« باید نگاه بلند مدت داشته باشیم؛ متاسفانه ما سلطان سوزاندن فرصت ها هستیم.هنوز نتوانسته ایم از فرصت ها درست  استفاده کنیم .از سویی برخی تجار با رفتارهایشان موجب افزایش قیمت خدمات در بازار شده و به صادر کنندگان و تولید کنندگان ضرر می رسانند. »

او با بیان اینکه مشکلات بسیاری در گسترش تجارت با روسیه وجود دارد،گفت:« از هر دو طرف نیاز به یک سری نرم افزار های قانونی است،مثلا کالای ایرانی گران تر از کالاهای کشور های دیگر ارائه می شود که باید حل شود.اما این مشکلات یک بخش است، بخش دیگر به خود تجار مربوط می شود.لازم است  هم افزایی ایجاد شود،برای انی کار هم لازم است با برنامه ریزی و انسجام کار ها پیش بروید.»

قیافه تصریح کرد:« باید بپذیریم که اگر می خواهیم در بازار های خارجی حضور قدرتمند داشته باشیم،حتما نیاز است شرکت های کوچک حول یک محور جمع شوند و یک برند واحد ایجاد کنند.»

سفر رییس کل گمرک روسیه به ایران 

رییس کل گمرک روسیه به ایران سفر کرد و با رییس کل گمرک ایران جلسه ای برگزار کردندو دراین جلسه سه تفاهم نامه بین گمرکات ایران و روسیه در گمرک جمهوری اسلامی امضا شد. در همین خصوص مسعود کرباسیان، رییس کل گمرک ایران گفت:« رئیسان جمهوری دو کشور عزم جدی برای توسعه روابط بین دو کشور به ویژه در بخش اقتصادی دارند؛ در این زمینه روسیه عزم خود را برای کاهش مشکلات فرارو جزم کرده است.

وی ادامه داد:« بسیاری از تجار دو کشور چشم به توافق های گمرکات دو کشور دوخته و به تجار ایران نوید می دهند که دولت روسیه تصمیم دارد ایران را جایگزین کشورهایی کند که پیش تر روابط تجاری با آن ها داشته است.»

جزئیات سه تفاهمنامه های گمرکی بین دو کشور

این تفاهمنامه ها در زمینه های کریدور تسهیل (سبز) گمرکی، موافقتنامه دوجانبه در زمینه همکاری و کمک متقابل اداری در امور گمرکی و تبادل اطلاعات ارزش گمرکی کالاها و وسایل نقلیه مبادله شده بین گمرکات دو کشور بوده است.

به گفته مسعود کرباسیان، با اجرای کریدور سبز، مراودات تجاری بین دو کشور بدون تشریفات گمرکی انجام شده و منجر به رشد حجم روابط تجاری دو کشور خواهد شد.

همکاری سه جانبه گمرکی بین کشورهای ایران، هند و روسیه

در همین سفر صحبت از توافق سه جانبه همکاری گمرکی بین ایران، روسیه و هند شد و در رییس کل گمرک ایران اعلام کرد که  امضای تفاهمنامه های امروز، نقشه راه همکاری های مشترک دو کشور در سال های 2016 و 2017 میلادی خواهد بود.

اظهار نظر های تجاری که ۵۵ سال با روسیه مبادلات تجاری دارد 

 اسدالله عسگر اولادی در گفت و گو با سایت اتاق تهران درباره این جلسه، چالش های تجار ایران با گمرک روسیه و توافق های صورت گرفته می گوید: «بعد از مدت ها رئیس گمرک روسیه به ایران آمده است و می خواست نکته های غیر شفاف روابط گمرکی بین دو کشور را بررسی کند. ما در این سفر توانستیم یک قراردادی به عنوان کانال سبز بین گمرک خودمان با روسیه امضا کنیم تا راه برای اعتماد سازی بین یکدیگر باز شود. چرا که یک عدم اعتماد بین گمرک روسیه و صادرکنندگان ایرانی وجود دارد که باید پاک شود.»

وی افزود:«در حال حاضر قرارداد روسیه با ترکیه قطع شده است و اگر می خواهیم جایگزین شویم باید رویه هایمان راعوض کنیم. الان ما با عراق و افغانستان روابط 10 میلیارد دلاری داریم، اما این رقم با روسیه یک میلیارد دلار را نشان می دهد. این مساله نشان دهنده این است که یک گرفتاری در گمرکات داریم و باید حل شود.»

عسگر اولادی می گوید: «الان بزرگ ترین مشکل بین گمرک روسیه و صادرکنندگان و تجار ما ارزیابی و عدم اعتماد به اسناد است. علاوه براین، آن ها اسنادی را مطالبه می کنند که شایسته نیست. این اسناد لزومی ندارد چرا که ما پروانه گمرکی ارائه می دهیم. اما با این حال، مامور گمرک روسیه اعمال نظر شخصی می کند.»

به گفته عسگراولادی امید است ظرف دو ماه آینده با اجرای توافق نامه جدید بین گمرک ایران و روسیه مشکلات کنونی برای گسترش تجارت بین دو کشور برطرف شود.