علت توقف فعالیت 50 درصد واحدهای قطعه‌سازی/سرانجام مذاکره قطعه‌سازان با رنو به کجا رسید؟

این روزها خبرهای خوبی از صنعت قطعه‌سازی و خودروسازی کشور به گوش نمی‌رسد؛ رکود حاکم بر اقتصاد به شدت صنایع را تحت‌تاثیر قرار داده؛ تا جایی که به تازگی رییس انجمن قطعه‌سازی، از توقف فعالیت 50 درصد واحدهای قطعه‌سازی در کشور خبر داد. این موضوع از آن‌جایی نشات می‌گیرد که تولید خودرو در حال حاضر براساس آخرین گزارش‌ها به کمتر از یک میلیون دستگاه رسیده که حدود 41 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

در این خصوص، ساسان قربانی در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرهدف درباره دلایل توقف فعالیت واحدهای قطعه‌سازی توضیح می‌دهد: «واقعیت امر این است که صنعت قطعه‌سازی تابعی از تولید است. زمانی که روند تولید افزایشی باشد، به طور قطع میزان فعالیت شرکت‌های قطعه‌سازی نیز بیشتر می‌شود. زمانی هم که روند تولید کاهشی باشد، به طور قطع تاثیر منفی می‌گذارد.»

وی افزود: «ما به‌هرحال در سال‌های گذشته به خصوص از سال 1391 به بعد، با افت تولید روبه‌رو بودیم و این موضوع به شدت روی کاهش فعالیت قطعه‌سازان تاثیر داشت. در همان سال تعداد زیادی از قطعه‌سازان مجبور شدند فعالیت خود را متوقف کنند و این روند ادامه پیدا کرد؛ به طوری که از سال 1392 آرام‌آرام یک‌سری فعالیت‌ها افزایش پیدا کرد، اما هیچ‌گاه به میزان تولید سال 1390 نرسیدیم.»

عضو شورای سیاست‌گذاری خودرو تصریح کرد: «اگر به خاطر داشته باشید، ما تجربه تولید یک میلیون و 700 هزار خودرو را در سال داشتیم، اما این تعداد به کمتر از یک میلیون دستگاه رسیده است. البته امیدواریم با برنامه‌های جبرانی بشود این روند را اصلاح کرد.»

قربانی عنوان کرد: «دلایل متعددی در خصوص این افت تولید وجود دارد؛ از جمله وضعیت عمومی اقتصاد کشور و رکود حاکم بر اقتصاد. این به تبع به صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی نیز تسری پیدا می‌کند. بخشی از این مشکلات امکان دارد سیاست‌های اقتصادی، بانکی و پولی باشد.»

وی متذکر شد: «در حال حاضر در کشورهایی که یک چنین مشکلاتی در حوزه صنعت خودرو بروز می‌کند، سیستم‌های بانکی جلو می‌آیند و تامین اعتبار صورت می‌گیرد، اما در کشور ما به جز اقدامی که از طریق وزارتخانه در سال گذشته انجام شد و تسهیلاتی در اختیار مردم قرار گرفت و استقبال بسیار زیادی در زمان کوتاهی صورت گرفت، اقدام دیگری انجام نشد.»

تاکید وزیر روی کیفیت خودروها

دبیر انجمن قطعه‌سازان در ادامه گفت: «صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی کشور هم‌اکنون از یک‌سری مسایل بیرونی رنج می‌برد؛ البته ما باید در داخل به تنوع محصول و نیاز مشتریان توجه کنیم و سطح کیفی خودروها را ارتقا دهیم. وزارتخانه نیز به شدت این موضوع را دنبال می‌کند و در شورای سیاست‌گذاری خودرو جلسه‌ای نیست که شخص وزیر روی بحث‌های کیفی تاکید نکند.»

قربانی با بیان این‌که باید توجه داشته باشیم که تا وضعیت اقتصادی عمومی جامعه بهبود پیدا نکند، مساله رکود دامن‌گیر خواهد بود، افزود: «ما با وجود این‌که رشد جمعیت داشتیم و با توجه به این‌که نیاز عمومی کشور به خودرو افزایش پیدا کرده، وقتی به آمار و ارقام نگاه می‌کنیم، می‌بینیم هنوز فاصله زیادی با تولید سال 1390 داریم. این یعنی کاهش تولید، کاهش تقاضا برای خرید.»

وی تصریح کرد: «بخشی از این به مشکلات نقدینگی سیستم بانکی، لیزینگ و مسایل اقتصادی عمومی برمی‌گردد.»

چند روش برای احیای صنعت قطعه‌سازی کشور

عضو شورای سیاست‌گذاری خودرو در پاسخ به پرسش خبرگزاری خبرهدف که آیا طرح و برنامه‌ای وجود دارد برای فعال کردن واحدهای قطعه‌سازی‌ای که فعالیت‌شان متوقف شده است، اظهار داشت: «ما اگر بخواهیم صنعت قطعه‌سازی کشور فعال شود، چند روش شناخته شده و تعریف‌شده وجود دارد که در همه دنیا نیز پیگیری شده است.»

قربانی افزود: «اولین روش، توسعه صنعت خودروی ملی کشور است؛ یعنی طراحی پلت‌فرم‌های جدید و ارائه محصولات جدید و به تبع ایجاد نیاز در بازار برای جلب و جذب مشتریان داخلی.»

وی با بیان این‌که به تبع توسعه صنعت خودرو، صنعت قطعه‌سازی نیز فعال می‌شود و وارد فعالیت‌های تولیدی خواهد شد، تصریح کرد: «روش دیگر این است که اجازه دهیم شرکت‌های خودروسازی خارجی در داخل کشور تولید کنند تا جلوی واردات بی‌رویه بگیریم. چون وقتی خودروی ساخته شده وارد کشور می‌شود، ایرانی هیچ نقشی در تولید آن خودرو ندارد؛ جز این‌که سوار آن خودرو شود و کشور روز به روز وابسته‌تر شود.»

دبیر انجمن قطعه‌سازی با بیان این‌که واردات غیرضروری و غیرهوشمندانه می‌تواند به صنعت کشور ضربه زند، متذکر شد: «یکی از مصبیت‌های جامعه قطعه‌سازی، تحت فشار قرار دادن غیرضروری و سلیقه‌ای بوده که صدمات خیلی زیادی به صنعت خودرو کشور زده است.»

وی ادامه داد: «روش سوم این است که کارها در قالب مشارکت انجام شود. برای مثال، خودروساز داخلی با خودروساز خارجی مشارکت کند. به این ترتیب در داخل کشور می‌توانیم قطعه‌سازی را توسعه دهیم.»

استفاده از سهم قطعه‌سازی دنیا

دبیر انجمن قطعه‌سازی یادآور شد: «یک روش دیگری نیز وجود دارد که این روش بسیار سخت است و زمان می‌خواهد. اگر به روش چهارم بخواهیم برسیم، باید در سه روش اول موفق باشیم. روش چهارم نیز ورود قطعه‌ساز داخلی به بازار جهانی است. یعنی از سهم قطعه‌سازی دنیا استفاده کنیم.»

قربانی گفت: «در برنامه استراتژیک صنعت خودرو به این موضوع اشاره شده که در افق 1404 قطعه‌سازی کشور 6 میلیارد دلار قطعه صادر کند. ما به سرعت داریم به این زمان نزدیک می‌شویم و 10 سال دیگر مانده است. فرصت‌سوزی هم می‌کنیم.»

وی افزود: «رقبای ما بیکار ننشستند. آنها هر روز فکر می‌کنند؛ در حالی که ما باید سریع‌تر عمل کنیم. من نمی‌گویم برنامه نداریم، اما معتقدم باید سرعت عمل بیشتری داشته باشیم، از فرصت‌ها استفاده کنیم؛ در توسعه کیفیت محصولات داخلی و ایمن کردن خودروها. این‌ها پیامی است که جامعه قطعه‌سازی ما می‌تواند برای مشتریان بفرستد.»

عضو شورای سیاست‌گذاری خودرو متذکر شد: «اما فراموش نکنید محصولات جاری‌ای که تولید می‌کنیم، خیلی دیگر قابل توسعه و تحول نیستند، زیرا بسیاری از این خودروها متعلق به سال‌های بسیار دور هستند و شما می‌توانید یک مقداری بهبود در آن انجام دهید، ولی تحول بنیادین نمی‌شود در خصوص پلت‌فرم و یا محصولی که متعلق به سال‌های بسیار دور است، انجام دهید.»

قربانی عنوان کرد: «در حال حاضر هم وزارتخانه شدیدا حمایت می‌کند و هم بازار تشنه تحول، بهبود کیفیت و محصولات مناسب است و هم این‌که دنیا متوجه شده بازار ایران، یک بازار فوق‌العاده‌ای است و آنها هم تمایل به همکاری دارند.»

تعداد قطعه‌سازی فعال در کشور

عضو شورای سیاست‌گذاری خودرو در پاسخ به این پرسش که چه تعداد قطعه‌سازی فعال در کشور وجود دارد، اظهار داشت: «حدود هزار شرکت قطعه‌سازی فعال در کشور وجود دارد که از این تعداد، بخشی با ظرفیت‌های محدود کار می‌کنند و اگر این روند ادامه پیدا کند، وضعیت مناسبی نخواهند داشت.»

قربانی افزود: «تعدادی از این شرکت‌ها نیز به دلیل این‌که مشکلات اقتصادی در ابعاد مختلف دارند، به دنبال این هستند که یا کار خود را تغییر دهند و از صنعت قطعه‌سازی خارج شوند و یا این‌که فعالیت خود را متوقف کنند.»

وی تصریح کرد: «در حال حاضر صنعت قطعه‌سازی کشور وابستگی کامل به صنعت خودروسازی داخلی دارد، ولی امیدواریم با تلاش‌ها و پیگیری‌هایی که صورت می‌گیرد، صنعت خودرو کشور به بازارهای جهانی وصل شود.»

آخرین مذاکرات قطعه‌سازان با رنو

دبیر انجمن قطعه‌سازی عنوان کرد: «همان‌طور که مطلع هستید، اخیرا رنو نمایشگاهی را با حضور تعدادی از قطعه‌سازان ایرانی در فرانسه ترتیب داد که قطعه‌سازان ایرانی را وارد شبکه تامین خود کنند؛ قطعه‌سازانی که از نظر کیفی و استانداردها توانستند استانداردهای رنو را تامین کنند.»

قربانی توضیح داد: «مهم نیست که همه وارد شوند، مهم این است که ما شروع کنیم. از اگر 10، 20 قطعه‌ساز ما به زنجیره جهانی بپیوندد، بستر را برای سایر شرکت‌های قطعه‌سازی فراهم می‌کند، ولی جامعه قطعه‌سازی کشور در شرایط فعلی بسیار دوران سختی را طی می‌کند و وضعیت دشواری دارد.»

وی در پاسخ به این پرسش که جلسه با رنو به کجا رسید؟ تصریح کرد: «شبکه تامین رنو از مراکز مختلف که تامین قطعه می‌کنند، بازدید کردند و با شرکت‌ها ملاقات کردند و مذاکراتی صورت گرفته است که حالا هر شرکت مستقل کارها را دنبال می‌کند.»

عضو شورای سیاست‌گذاری خودرو خاطرنشان کرد: «مسایل در حال حاضر در حال پیگیری است و امیدواریم به نتیجه برسیم.»