کمیسیون‌های ناپلئونی مجلس/ 4 کمیسیونی که به قدرت لابی کمیسیون‌های اقتصادی و سیاسی باختند

هر یک از کمیسیون‌های تخصصی مجلس باید حداقل 19 و حداکثر 23 عضو داشته باشند، نکته‌ای که به دلیل توجه خاص نمایندگان مجلس تنها به چند کمیسیون شاخص، موجب ایجاد مشکل برای چهار کمیسیون فرهنگی، حقوقی، اصل نود و شوراها به منظور کسب حداقل اعضا شد.

چه آنکه با شروع ماراتن تعیین اعضای کمیسیون‌های مجلس، برخی چنان برای رسیدن به کمیسیون‌هایی همچون برنامه و بودجه، اقتصاد، امنیت ملی یا صنایع و انرژی جاگیری می‌کنند که هیچ پیش فرضی جز اینکه نمایندگان خواهان به دست آوردن لابی سیاسی و اقتصادی در مجلس هستند، پذیرفته شده به نظر نمی رسد.

به عبارت دیگر نمایندگان مجلس به جای آنکه با حضور در کمیسیون‌های فرهنگی، اجتماعی و حتی اصل نود، نقش نظارتی خود را پر رنگ کرده و همچنین در مسیر رفع دغدغه‌های اجتماعی و فرهنگی گام بردارند، به دلایل مختلفی جذب کمیسیون‌هایی با محوریت اقتصاد و سیاست می‌شوند.

در این میان برخی از بهارستان نشین‌ها به دلیل هراس از حاشیه‌های پرونده‌های اصل نود و تعدادی هم به دلیل قدرت کم لابی‌گری در کمیسیون‌های فرهنگی، قضایی و شوراها چندان علاقه‌ای به حضور در اتاق‌های این چند کمیسیون محجور در مجلس، نشان نمی‌دهند.

نگاه خاص نمایندگان مجلس به چند کمیسیون محدود با دلایل کسب لابی مناسب برای حوزه انتخابیه‌شان، این پیام را مخابره می‌کند که اهالی خانه ملت در طول عمر پارلمان از نگاهی کلان به موضوعات مهم کشور به خواسته‌هایی محدود به جغرافیای حوزه انتخابیه خود رسیده‌اند. نکته‌ای که در جنب و جوش نمایندگان مجلس برای ثبت صندلی‌های پرطرفدار کمیسیون‌های بودجه، اقتصاد و امنیت ملی کاملا مشهود است.

بازوی نظارتی مجلس در محاق فراموشی نمایندگان 

اصل 90 قانون اساسی حق شکایت هر فردی از مجلس، دولت و قوه قضائیه و ارسال آن به مجلس را به رسمیت شناخته است. براساس این اصل، مجلس می‎تواند در صورت لزوم، این شکایات را برای رسیدگی بیشتر به قوای قضائیه و مجریه ارسال کند.

کمیسیون اصل نود قانون اساسی مجلس شورای اسلامی، کمیسیونی است که وظیفه سنگین رسیدگی به این قبیل شکایت را به دوش می‌کشد. کمیسیون اصل نود تنها با 8 عضو دائم، امکان فعالیت پیدا می‌کند، اما با وجود این تعداد کم اعضاء، باز هم نمایندگان مجلس دهم، چندان رغبتی برای حضور در این کمیسیون نظارتی مجلس از خود نشان ندادند.

این بی توجهی نمایندگان مجلس به کمیسیون اصل نود تا جایی پیش رفت که رئیس مجلس از عضویت در کمیسیون فرهنگی انصراف داد و به امید از رکود خارج شدن کمیسیون اصل نود، راهی این کمیسیون شد. هر چند سرانجام همین تعداد محدود اعضای کمیسیون اصل نود نیز به دلیل کمک به حدنصاب رسیدن کمیسیون قضایی و با خواسته لاریجانی مسیر خود را تغییر دادند.

5 نفر از 8 عضو کمسیون اصل نود بنابر آنچه پورمختار رئیس کمیسیون اصل نود مجلس نهم ، «اصرار لاریجانی» ذکر کرده بود، هنوز به کمیسیون اصل نود نرسیده، بار خود را بسته و نام کمسیون قضایی را در پرونده کاری مجلس دهم‌شان ثبت کردند.

فرهنگ؛ اولویت دست چندم کمیسیون‌های نمایندگان

غریب ماندن فرهنگ، نه تنها در میان عمل و سخن مسئولان، بلکه در جمع نمایندگان مجلس دهم نیز هویدا است، چه آنکه نمایندگانی که در بیرون از مجلس خود در حوزه فرهنگ مشغول به خدمت بودند، حال در مجلس دهم حاضر به انتخاب کمیسیون فرهنگ در لیست انتخاب‌هایشان نشدند.

این غربت، زمانی بیشتر معلوم می‌شود که از تمام راه یافتگان به مجلس دهم، تنها 4 نفر از همان ابتدا خود را به عنوان داوطلب حضور در این کمیسیون ثبت نام می‌کنند.

هر چند سرانجام، به دلیل پر شدن ظرفیت کمیسیون‌های مهم، برخی از نمایندگان جامانده، ناچار به حضور در کمیسیون فرهنگی شدند، تا تعداد اعضای این کمیسیون به حدنصاب برسد.

پشت پای بهارستان نشینان به کمیسیون‌های شوراها و قضایی

روایت بی علاقگی نمایندگان مجلس، در کمیسیون شوراها و قضایی نیز تکرار شد. هر یک از این دو کمیسیون به عنوان مرجع مهمی برای حل خلاءهای قانونی به شمار می‌آیند، اما برای نمایندگان مجلس چندان جذاب نبودند.

قانون انتخابات، از جمله قوانینی است که همیشه در آستانه انتخابات به دغدغه اصلی سیاسیون تبدیل می‌شود، نکته‌ای که با حضور فعال اعضا در کمیسیون شوراءها می‌توان به رفع مشکلات آن امید داشت.

از سوی دیگر فعالیت کمیسیون قضایی در حیطه بررسی تطبیق لوایح و طرح‌ها با قانون اساسی و همچنین بررسی لایحه‌های قضایی  مواردی هستند که بر لزوم اهمیت این کمیسیون تأکید دارند.

نکاتی که گویا در میان گزینش‌های نمایندگان مجلس دهم چندان دلچسب نبوده و این چهار کمیسیون در میان کمیسیون‌هایی با قدرت لابی بالا، در پایین‌ترین قسمت از لیست علاقمندی‌های اهالی خانه ملت جای گرفتند.