گرما در ایران متاثر از گرمایش‌جهانی/بیداد گرما و توده‌های گرد‌ و غباری که در راه‌اند

گرما در بخش های زیادی از مناطق کشور، حالا به بالاترین حد خود رسیده است و شاید خیلی ها این نکته را امسال بیشتر شنیده اند که «امسال چقدر هوا گرم است». اما بررسی ها نشان می دهد، ایران نیز متاثر موج گرمایش جهانی است و نکته مهم این است که گرما در ایران بالاتر از حد میانگین است. «هم اکنون دما بیشتر سطح کره زمین گرم تر از میانگین دما تاریخ است و نتیجه این اتفاق هم تبدیل شدن ماه ژوئن امسال به گرمترین ژوئن از سال 1880 تاکنون است. » این جمله سازمان ملی اقیانوسی و جوی ایالت متحده آمریکا پس از انجام تحقیقات در رابطه با دما این ماه است. بر اساس گزارش های دو سازمان متفاوت علمی آمریکا، ژوئن امسال به 4ماه دیگر میلادی امسال اضافه شده است تا رکورد ماهانه دما را بشکند. به طوریکه گزارش های سازمان ملی اقیانوسی و جوی ایالت متحده آمریکا نشان می دهد که دما ژوئن سال 2016، 0.9 درجه سلسیوس بیشتر از میانگین دما قرن بیستم شد. تحقیقات ناسا هم به طور کلی اطلاعاتی مشابه با دیگر سازمان آمریکایی داشت اما تفاوت هایی هم در جزئیات این دو تحقیق بود. تحقیقات ناسا مشخص می کرد که دما ژوئن امسال 0.79 درجه سلسیون بیشتر ازتحقیقات ناسادر بین سال های 1951 تا 1980 بود.

اما تفاوتی که بین رکورد شکنی این ماه با رکورد شکنی ماه های گذشته وجود داشت این بود که اختلاف دما ماه ژوئن امسال از رکورد قبلی کم بود، اما در رابطه با ماه های دیگر چنین اتفاقی نیافتاده بود، برای مثال دما ژوئن امسال 0.02 ذرجه سلسیوس از ژوئن سال گذشته بیشتر بود در صورتی که دما فوریه امسال 0.33 درجه بیشتر از دما سال گذشته بود.
با این حال انتشار نقشه ای از سوی سازمان ملی اقیانوسی و جوی ایالت متحده آمریکا نشان می دهد بخش های زیادی از ایران در نقاطی قرار دارد که بالاتر از حد میانگین اند.

به نقشه زیر توجه کنید.

بیداد گرما در شهرهای جنوبی ایران
این اتفاقات در شرایطی است که براساس اعلام سازمان هواشناسی گرمای هوا تا هفته آینده ادامه خواهد داشت. همزمان مدیر کل هواشناسی استان خوزستان گفت: موج جدید گرما و شرجی که چند روزی است در استان خوزستان شروع شده است تا اواسط هفته آینده ادامه خواهد داشت.کوروش بهادری اظهار کرد: به دلیل انتقال جریان هوای گرم و مرطوب جنوبی تا اواسط هفته آینده انتظار گرما در کل استان و شرجی برای شهرهای ساحلی استان دور از انتظار نیست.
وی اضافه کرد: از روز شنبه آینده پیش بینی می شود دمای هوا در بسیاری از شهرهای استان خوزستان به بیش از 50 درجه سانتیگراد بالای صفر افزایش یابد. وی گفت: همچنین از روز شنبه به دلیل وزش باد از سمت کشور عراق و نیز خوزستان پیش بینی می شود چشمه ها و کانون های گرد و خاک در این استان فعال شده و آسمان بیشتر مناطق خوزستان را گرد و خاک فرا گیرد که در برخی مناطق شعاع دید تا چهار هزار متر هم کاهش خواهد یافت.وی اضافه کرد: بیشترین دمای هوا در استان خوزستان طی 24 ساعت گذشته مربوط به شهر بستان با 50 درجه سانتیگراد بالای صفر و کمترین دما نیز مربوط به شهرستان ایذه با 24 درجه بالای صفر بوده است. بگفته وی در حال حاضر شرجی در شهرستان شادگان 90 درصد، اهواز ،آبادان و ماهشهر نیز 80 درصد است. وی گفت: طبق پیش بینیهای انجام شده دمای هوای برخی مناطق استان خوزستان و از جمله شهرستان اهواز امروز و فردا به بالای 50 درجه سانتیگراد خواهد رسیدمدیر کل مدیریت بحران استانداری خوزستان نیز اظهار کرد: به دلیل افزایش دما و احتمال گرما زدگی شهروندان تمامی مراکز درمانی و بیمارستانی استان به حالت آماده باش درآمده اند.
هاشم بالدی افزود: به دلیل افزایش دما در این استان مصرف آب و برق در استان بالا رفته که شهروندان برای جلوگیری از قطع آب و برق باید صرفه جوئی نمایند.
وی به شهروندان هم توصیه کرد برای جلوگیری از گرما زدگی بجز ضروریات روزمره از بیرون آمدن از منازل خود جلوگیری نمایند.

رطوبت 99 درصدی در بوشهر
همزمان، مدیرکل هواشناسی استان بوشهر گفت: بالا رفتن رطوبت احساس گرما را در استان بوشهر در دومین ماه تابستان افزایش یافته به گونه‌ای که رطوبت هوا در جزیره خارگ ۹۹ درصد ثبت شده است.نادر شفیع‌خدایی با اشاره به اینکه دمای هوا در استان بوشهر در تابستان نسبت به تابستان گذشته افزایش یافته است اظهار داشت: در نخستین روز از ماه مرداد امروز 2 درجه‌ دما بیشتر از روز گذشته ثبت شده و این در حالی است که رطوبت هوا افزایش یافته است.وی با اشاره به افزایش گرما و شرجی در استان بوشهر تصریح کرد: افزایش رطوبت، احساس گرما را در بوشهر در دومین ماه تابستان افزایش داده است.
مدیرکل هواشناسی استان بوشهر با اشاره به کاهش دید در نقاط مختلف استان بوشهر افزود: به سبب افزایش رطوبت در بوشهر و خارگ، مه صبحگاهی پدید آمد و دید افقی را در بوشهر به 3 هزار و در خارگ به 2 هزار متر کاهش داد.
شفیع‌خدایی میزان رطوبت را در جزیره خارگ 99 درصد اعلام و خاطرنشان کرد: میزان رطوبت در بوشهر به 90 درصد شد که احساس گرما را دراین شهر افزایش داد.
وی از متلاطم بودن خلیج فارس در استان بوشهر خبر داد و گفت: ارتفاع موج 30 تا 90 سانتی‌متر و از اواخر وقت در سواحل شمالی و مرکزی استان 60 تا 120 سانتیمتر پیش‌بینی می‌شود. مدیرکل هواشناسی استان بوشهر تاکید کرد: با افزایش سرعت باد شمال غربی از اواخر وقت امروز تا بعد از ظهر یکشنبه سواحل شمالی و مرکزی خلیج فارس مواج می‌شود و دریانوردان باید از تردد غیرضروری به دریا پرهیز کنند. در همین حال معاون بهداشتی دانشگاه علوم پژشکی بوشهر با بیان اینکه افزایش دما سبب گرمازدگی می‌شود گفت: در افزایش دما و رطوبت یک نوع از گرما‌زدگی در افراد بیمار، افراد مسن و به ویژه بیماران قلبی و عروقی ایجاد می‌کنند که باید این افراد از تردد در زیر آفتاب پرهیز کنند. عبدالمحمد خواجه‌ئیان تاکید کرد: افرادی که فعالیت‌های آنها در گرما بالا و نور خورشید است باید به اندازه کافی مایعات و در هوای گرم بیش از 3 لیتر آب و دیگر مایعات مصرف کنند. وی افزود: افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت و مشکلات قلبی، عروقی و کلیوی بیش از دیگران در معرض گرمازدگی هستند.
گرد و غبار نیز در راه است
علاوه بر این، آن چیزی که این گرما را می تواند غیر قابل تحمل تر کند، وجود گرد و غبار است که باراساس اعلام سازمان هواشناسی گرد و غبار در راه ایران است. احداث سدهای متعدد عراق، سوریه و ترکیه بر رودخانه فرات عامل تشدید گرد و خاک در منطقه شده و ایجاد نگرانی کرده است. با توجه به این که سد آتاتورک در کشور ترکیه باعث کاهش ورودی رودخانه فرات شده است، این رودخانه وارد سوریه، سپس عراق و بعد خلیج فارس می شود. البته سدهای بسیاری در عراق و سوریه روی رودخانه فرات احداث شده ولی سد ترکیه بزرگترین این سد ها است و حجم آب بسیاری به منظور توسعه کشاورزی و تولیدات وسیع محصولات پشت سد ذخیره شده است؛ ولی با توسعه سد سازی ها حجم آب این روزخانه کاهش یافته است و توسعه کشاورزی منطقه به گفته علی عابدینی معاون سازمان هواشناسی از طریق سد آتاتورک در برنامه سال‌های آینده دولت ترکیه قرار دارد که منجر به قطع یا کاهش آب فرات می‌شود.
معاون توسعه و پیش‌بینی سازمان هواشناسی در ادامه با اشاره به اینکه در حال حاضر در کشورهای عراق و سوریه مشکل مدیریت منابع آب وجود دارد، اعلام کرده است که در حال حاضر مسائل امنیتی و درگیری‌ها مانع آن شده که این مسئله در اولویت این دولت‌ها قرار گیرد. در حال حاضر نیز کاهش حجم آب فرات با بستن سدهای مختلف از جمله سد آتاتورک باعث کاهش رطوبت خاک منطقه شده است. عابدینی با تاکید بر اینکه اگر تاکنون مدیریت منابع آب صورت می‌گرفت، مشکل کم آبی، خشکی تالاب‌ها، ایجاد و افزایش کانون‌های گرد و خاک در کشور عراق ایجاد نمی‌شد، گفت: «این وضعیت در عراق دامن کشورهای همسایه به ویژه ایران را گرفته و باعث تشدید گرد و غبار در کشور ما شده است.»
در حال حاضر ترکیه کانون گرد و غبار برای ایران ندارد و مشکل در قسمت عراق و سوریه است و جریان باد به شکلی است که عمده گرد و غبار شکل گرفته در این منطقه به سمت ایران انتقال می‌یابد و اولین منطقه‌ای که از وزش باد و گرد و غبار متاثر می‌شود کشورماست. به گفته عابدینی گاهی گاهی از کشور عربستان و شمال آفریقا نیز گرد و خاک به سمت کشور ما هدایت می‌شود که درصد بیشتر گرد و غبار کشور ما ناشی از عراق است که استان‌های ایلام، کردستان، کرمانشاه، لرستان و گاه آذربایجان شرقی و غربی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از طرفی داده‌های هواشناسی بیانگر تشکیل توده گردوخاک در کشور عراق و انتقال آن به مناطق غرب و جنوب غرب کشور از اواخر وقت روز گذشته و طی امروز و فردا هستند که سبب کاهش دیدی افقی و کیفیت هوا در استان های کرمانشاه، ایلام و خوزستان و به تدریج بوشهر خواهد شد.