تدوین سند ملی منشاء گرد و غبار در 16 استان

ضیاء الدین شعاعی در جلسه بررسی وضعیت گرد و غبار سیستان و تالاب هامون با اشاره به اینکه سیستان به خاطر وزش بادهای 120 روزه مستعد طوفان گرد و غبار  شن و ماسه است گفت: شناسایی کانون‌های گرد و غبار در 16 استان به اتمام رسیده و توانسته‌ایم برنامه عمل را حداقل در نصف کشور به تصویب برسانیم.

وی با بیان اینکه اولویت با استان سیستان و بلوچستان است، اظهار کرد: مطالعات مربوط به این استان آماده و مکانیزم‌ها پیش بینی شده و منشأ گرد و غبار داخلی به طور کامل مشخص شده است. امیدواریم با افغانستان نیز کمیته کار مشترک تشکیل دهیم و تا کنون برای تثبیت گرد و غبار اقداماتی انجام داده‌ایم.
مدیر طرح ملی مقابله با پدیده گرد و غبار سازمان محیط زیست با اشاره به اینکه بخشی از گرد و غبار استان سیستان منشا خارجی دارد، افزود: علی رغم اینکه هامون حوزه گرد و غبار است منشاءهای جدی خارجی نیز وجود دارد و زابل در طول 20 سال گذشته 300 روز همراه با گرد و غبار داشته است که Pm10 بیش از 150 شرایط گرد و غباری محسوب می‌شود.
شعاعی با بیان اینکه آبگیری 14 درصدی هامون توانسته تاثیرات مثبتی در کنترل گرد و غبار داشته باشد اظهار کرد: منشاءهای گرد و غبار سیستان به طور کامل روشن است که از هرات بارگیری شده است و هامون به شرایط گرد و غبار امسال بهبود بخشیده است.
وی با بیان اینکه در دوره‌ای وقوع بادهای 120 روزه برای تلطیف بوده است، گفت: در حال حاضر به خاطر خشکی منطقه وزش این بادها منجر به طوفان شن و ماسه می‌شود.
شعاعی افزود: تصویب آیین نامه مقابله با گرد و غبار در دولت دست ما را باز کرده است و امیدواریم بتوانیم برنامه جامع عمل را عملیاتی کنیم طرح تدوین سند ملی منشا در نیمی از کشور انجام شده در حال حاضر 12 استان غربی، البرز، اصفهان، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی دارای سند مشاء هستند که به محض فراهم شدن بودجه برنامه عمل را اجرایی خواهیم کرد امیدواریم تا پایان سال کل کشور را پوشش دهیم.
مدیر طرح ملی مقابله با پدیده گرد و غبار با اشاره به اینکه سند منشاء سیستان آماده شده است تصریح کرد: امیدواریم طی یکی دو ماه آینده این سند نهایی و عملیاتی شود.
شعاعی با بیان اینکه در ستاد مقابله با گرد و غبار کمیته ارتباط با صنعت نیز داریم گفت: در زمینه بهداشتی دو کار در استان سیستان و بلوچستان انجام دادیم یکی فیلتر روی کولرها که برای مردم تا حد قابل قبولی رضایت بخش بوده است دوم ماسک‌هایی که تهیه شده ولی قیمتی در حدود 45 هزار تومان دارد. بنابراین به مدیران کل استان‌ها پیشنهاد شده که در این زمینه اعلام آمادگی کنند و با شرکت‌های تولید کننده ارتباط بگیرند تا این ماسک‌ها با قیمت نازل در اختیار شهروندان قرار گیرد همچنین سازمان مدیریت بحران نیز باید کمک‌هایی در این زمینه داشته باشد.

ابتکار: در زمینه‌ مقابله با گرد و غبار از جوسازی‌ها رنج می‌بریم

همزمان معصومه ابتکار در جلسه‌ بررسی گرد و غبار سیستان و بلوچستان و تالاب هامون اظهار کرد: این جلسه برای اجرای مصوبه دولت مبنی بر تشکیل ستاد مقابله با گرد و غبار و درخواست استاندار سیستان از معاون اول رئیس‌جمهور به منظور شکل‌گیری جلسه‌ بررسی ریزگردها بود در سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شد.
وی افزود: با توجه به اولویت و اهمیت سیستان و بلوچستان و مسأله هامون ضروری است گزارشی از اقدامات مربوط به احیای تالاب هامون که تا کنون صورت گرفته و برنامه‌های آتی ارائه دهیم.
معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه در زمینه‌ مقابله با گرد و غبار از جوسازی‌ها رنج می‌بریم، گفت: در مسأله گرد و غبار، اغراق در مشکلات وجود دارد که این موضوع کمکی به حال مردم نمی‌کند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه رنج مردم سیستان و بلوچستان و آسیبی که در اثر طوفان‌های شن و ماسه تحمل می‌کنند موضوعی نیست که دولت آن را نادیده بگیرد، اظهار کرد: دولت یازدهم از ابتدا با یک نگاه جدی برنامه‌ها و سیاست‌گذاری‌هایی در این حوزه پیش برده است. اقدامات خوبی در سطح استان به منظور مقابله با ریزگردها صورت گرفته اما کافی نیست.
ابتکار با بیان اینکه طرح توسعه‌ای کشاورزی در 46 هزار هکتار از طریق اصلاح الگوی آبیاری از جمله اقدامات در سطح استان سیستان است، گفت: حفاظت از منابع آب و طرح‌های احیایی تالاب هامون اجرایی شده است. همچنین موانع ورود آب به هامون برداشته شده و این تالاب امسال وضعیت بهتری نسبت به سال گذشته دارد.
وی با اشاره به مطالعات انجام شده در مورد شناسایی کانون‌های گرد و غبار در استان سیستان و بلوچستان اظهار کرد: طرح جامع اقدام برای استان سیستان و بلوچستان به زودی نهایی خواهد شد. مطالعات زیست‌محیطی هامون تکمیل و مصوب شد. بنابراین گام‌های خوبی برای احیای تالاب هامون و مقابله با ریزگردها در این استان صورت گرفته ولی این گام‌ها به هیچ‌وجه کافی نبوده است و سال‌ها است که مردم منطقه متأثر از گرد و غبار هستند و به دنبال آن هستیم که اقدامات زیربنایی برای مقابله با ریزگردها در استان سیستان و بلوچستان اجرایی شود.
معاون رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه دولت در این سه سال از محدودیت‌های اعتباری بسیار رنج برده است، گفت: اقدامات سازمان جنگل‌ها به منظور مقابله با ریزگردها در سیستان قابل تقدیر است و برنامه‌های خوبی تا کنون داشته و نسبت به بودجه‌ی خود عملکرد مناسبی ارائه داده است. دولت با جدیت پیگیر مسأله‌ سیستان است.
وی با تأکید بر ضرورت وجود هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف به‌ویژه وزارت نیرو و وزارت خارجه در موضوع حل بحران هامون اظهار کرد: تنظیم روابط با افغانستان موضوع‌های مهمی است که قرار است اشرف غنی رئیس‌جمهور افغانستان کارگروه مشترکی برای احیای هامون تشکیل دهند. همچنین تعیین تالاب هامون به عنوان ذخیره‌گاه ایستگاهی از جمله اقداماتی بود که در سال جاری اتفاق افتاد.

قطعنامه‌ بین‌المللی در مجمع سازمان ملل در حوزه گرد و غبار

ابتکار با اشاره به قطعنامه‌ بین‌المللی در مجمع سازمان ملل در حوزه گرد و غبار و پیگیری مسأله گرد و غبار در شورای وزرای محیط زیست گفت: حضور ایران در موضوع گرد و غبار در سطح جهانی بسیار قوی بوده و با همت ایران توجهاتی به مسأله گرد و غبار معطوف شده است تا از همکاری‌های فنی و انتقال تجربیات بین‌المللی استفاده کنیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه برای کاهش آسیب‌پذیری مردم سیستان از جهت سلامت اقدامات کوتاه‌مدتی انجام می‌شود اظهار کرد: در ماه گذشته دولت مصوبه‌ای در این زمینه داشته است. همچنین اطلاع‌رسانی به موقع آسیب رسانی به شهروندان را به حداقل می‌رساند که سازمان هواشناسی و سازمان مدیریت بحران در این زمینه باید فعال باشند تا مواجهه مردم در این شرایط گرد و غبار و شرایط اضطرار به حداقل برسد.
همچنین ضروری است اطلاع‌رسانی مردم در ابعاد مختلف مسئله و اقدامات دولت در زمینه‌ی مقابله با ریزگردها باشد همچنین باید با هر گونه جوسازی‌ها مقابله کنیم.
ابتکار با انتقاد از اغراق برخی در مسأله گرد و غبار اظهار کرد: اغراق در مشکلات یکی از مسائل ماست که این موضوع کمکی به حال مردم نمی‌کند. این مسائل باید با درایت و سیاست‌گذاری‌های کلان حل و فصل شود. دولت گام‌های خوبی در این زمینه برداشته اما کافی نیست و احتیاج به هماهنگی بین بخشی ستاد ملی مقابله با گرد و غبار و کارگروه استانی شورای برنامه‌ریزی در موضوع مدیریت زیست‌محیطی تالاب هامون وجود دارد. همچنین در صورت نیاز، باید یک برنامه تلفیقی دیگری تدوین شود.
برنامه‌ جامعی برای مقابله با ریزگردهای سیستان و بلوچستان نداریم
خداکرم جلالی رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور نیز در این جلسه اظهار کرد: در حال حاضر برنامه‌ جامعی برای مقابله با ریزگردهای سیستان و بلوچستان نداریم. بنابراین مطالعه‌ جامع‌نگرانه و آینده‌نگرانه‌ای در این حوزه وجود ندارد که باید برای آن برنامه‌ریزی دقیقی صورت گیرد.
وی با بیان اینکه “سازمان جنگل‌ها در حوزه کار خود هرچه در توان داشته انجام داده است”، گفت: با اعتبارات حدود 2 میلیارد تومان اقداماتی در زمینه مقابله با ریزگردها انجام شده ولی با این وجود این بحث در استان سیستان و بلوچستان باید در اولویت قرار گیرد چون وضعیت در این منطقه بحرانی است، بنابراین باید بودجه‌های مربوط به شرایط بحرانی نیز برای این استان لحاظ شود.
رئیس سازمان جنگل‌ها افزود: بعد از انقلاب یک میلیون هکتار تولید بیابان و کانون گرد و غبار در کشور داریم که حق‌آبه آن‌ها تعیین نشده است. در حوزه 500 هزار هکتار در هامون نیز مطالعاتی صورت گرفته است.