ماجرای استیضاح فانی چگونه رقم خورد؟

ماجرا از روز 19 خرداد جدی شد. پیش از آن هر از چند گاهی موضوع استیضاح وزیر آموزش و پرورش طرح می شد اما سرانجامی نداشت تا اینکه 15 روز پیش هیات رئیسه مجلس طرح استیضاح را با 64 امضا اعلام وصول کرد.

استیضاح‌کنندگان در طرح خود 10 دلیل را برشمرده بودند، این دلایل از ناتوانی وزیر در جلب رضایت و اعتماد جامعه آموزش و پرورش گرفته تا  ناتوانی او در جلب توجه دولت به این وزارتخانه را شامل می شد (اینجا). در آن جلسه باهنر که ریاست جلسه علنی مجلس را برعهده داشت، زمان برگزاری جلسه استیضاح را 27 خرداد اعلام کرد اما شرایط به گونه ای دیگر رقم خورد.

روز سه‌شنبه 26 خرداد علی اصغر فانی وزیر آموزش و پرورش و محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت در جلسه غیرعلنی مجلس شرکت کردند. 177 نماینده خواستار حضور فانی در جلسه غیرعلنی شده بودند (اینجا) و (اینجا). در این جلسه فانی گزارشی در مورد محدودیت‌های منابع این وزارتخانه ارایه کرد و در مورد مشکلات پیش روی وزارت آموزش و پرورش سخن گفت (اینجا). جلسه غیرعلنی این شائبه را پیش آورد که قرار است استیضاح آقای وزیر منتفی شود اما در آخر جلسه علنی همان روز محمدرضا باهنر آب پاکی را روی دست دولت ریخت و تاکید کرد که جلسه غیرعلنی ارتباطی به موضوع استیضاح ندارد و وعده داد که جلسه استیضاح با یک هفته تاخیر نسبت به قرار اولیه برگزار می‌شود (اینجا).

در همان روز یک نامه منتشر شد که نام 15 نماینده پای آن بود. این 15 نماینده امضای خود را از پای طرح استیضاح برداشتند(اینجا) و به این ترتیب عدد 64 به 49 امضا رسید. سید محمدعلی موسوی، سیدشکرخدا موسوی، سیدهادی حسینی، غلامرضا کاتب، عطاءالله سلطانی صبور، شهلا میرگلوبیات، عباس صلاحی، عزت الله یوسفیان ملا، حجت الله درویش پور، مهدی کوچک زاده، ناصر کاشانی، سلیمان عباسی، سیدمحمد بیاتیان، ناصر صالحی نسب و عبدالله تمیمی به هيئت رئيسه مجلس نوشتند که با توجه به مذاکرات و تعامل انجام شده با وزیر و معاونان وی و حل مشکلات مورد نظر، انصراف خود را اعلام می‌کنیم. یوسفیان ملا درباره دلیل پس گرفتن امضایش گفت: ما خدای نکرده خصومت شخصی با آقای فانی نداشتیم و گفتیم که چون حل می‎شود، امضای خود را از استیضاح وی پس می گیریم(اینجا). شهلا میرگلو بیات نماینده مردم ساوه و زرندیه نیز به این نتیجه رسیده که انگیزه سایر استیضاح کنندگان سیاسی است و برای همین امضایش را پس گرفته است(اینجا).

تعداد امضاکنندگانی که از امضایشان پشیمان شده بودند بیشتر از 15 نفر بود اما در روز پیش از استیضاح دیگر کار از کار گذشته و آیین نامه مجلس ادامه نمی‌داد که امضایشان را از پای طرح بردارند. از همین رو جمعی از استیضاح کنندگان نامه ای نوشته و تاکید کردند که خواستار ادامه کار فانی هستند (اینجا).

جلسه استیضاح دیروز برگزار شد اما برخلاف سایر جلسات استیضاح، کم تنش بود. صدای «دو دو» گفتن نمایندگان به گوش نمی رسید و از همین شرایط هم می شد نتیجه را حدس زد. اما این تنها نشانه ای نبود که احتمال وزیر باقی ماندن فانی را قوت می بخشید. نمایندگان مختلف مجلس در مصاحبه هایی از عملکرد فانی دفاع کرده و معتقد بودند استیضاح دردی را دوا نمی کند. سبحانی نیا، نماینده مردم نیشابور تاکید کرده که فانی فرد متدینی است و ترجیح می‌داده که جلسه استیضاحی برگزار نشود (اینجا)، مهرداد بذرپاش نماینده تهران نیز گفت که فضای عمومی مجلس، اجماع بر استیضاح نیست(اینجا)، محمد دهقان نماینده مردم چناران و طرقبه تاکید کرد که فراکسیون‌های اصول‌گرای مجلس به‌دنبال استیضاح فانی نیستند (اینجا). پزشکیان نماینده مردم تبریز و تاج گردون نماینده مردم گچساران نیز رسما مخالفت خود با استیضاح فانی را اعلام کرده بودند (اینجا) و (اینجا). قاسم احمدی لاشکی، نماينده مردم نوشهر و چالوس تصریح کرده بود که رفتن فانی راه حل مشکل فرهنگیان نیست(اینجا) امیرعباس سلطانی نیز نظر مشابهی دارد (اینجا). جواد هروی، نماینده مردم قائنات پا را فراتر گذاشته و گفته بود که رفتن فانی فشارها بر معلم ها را بیشتر می کند (اینجا)

در برابر دولت، از استیضاح وزیرش راضی نبود. نوبخت در نشست خبری خود گفته بود این حجم استیضاح در سال پایانی مجلس بی سابقه است (اینجا) اما جلسه مشترک مجلس و دولت بر نتیجه استیضاح اثر داشت. در این زمینه غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی نماینده مردم رشت گفت که این جلسه و همدلی روسای دو قوه باعث شد کمر استیضاح بشکند. (اینجا) احمد شوهانی نماینده مردم ایلام نیز از تاثیر مثبت این جلسه بر روند استیضاح سخن گفت (اینجا).

جلسه استیضاح را سخنان جبار کوچکی نژاد نماینده مردم رشت کلید زد. او گفت: که 80درصد فرهنگیان به استیضاح وزیر اصرار دارند. (اینجا). پس از او نادر قاضی پور نماینده مردم ارومیه پشت تریبون رفت. او نسبت به امکانات تحصیلی دانش آموزان معترض بود (اینجا). مهدی موسوی نژاد نماینده مردم بوشهر نیز دلیل استیضاحش را جناحی و سیاسی بودن انتصابات در وزارتخانه آموزش و پرورش عنوان کرد (اینجا) حامد قادرمرزی نماینده قروه و دهگلان حضورش در بین استیضاح کنندگان را نشانه ای دانست که این استیضاح سیاسی نیست چراکه او همواره مدافع دولت بوده است (اینجا) فرهاد بشیری نماینده مردم پاکدشت نیز معتقد بود که عملکرد فانی نشاط را از آموزش و پرورش برده است (اینجا)  محمد سعید انصاری نماینده آبادان معتقد بود که فانی سرکارش گذاشته است و محسن علیمردانی نماینده زنجان تاکید داشت که مسایل وزارتخانه سیاسی سیاسی شده اند (اینجا)

سخنان استیضاح کنندگان ادامه داشت. نوبت به محمود شکری نماینده تالش رسید. او نگران آخرت فانی بود (اینجا) احمد آریایی نژاد نماینده مردم ملایر اما مشکلی با شخص وزیر نداشت و به نظرش وضعیت وزارتخانه مشکل ساز است (اینجا). محمد قسیم عثمانی نماینده مردم بوکان براي دفاع از حقوق معلم نيامده بود بلکه دغدغه اش آينده دانش آموزاني بود که اگر درست و صحيح و با امکانات آموزشي تربیت نشوند، آینده تیر و تار خواهد بود(اینجا). آخرین استیضاح کننده ای که به پشت تریبون مجلس رفت، حسین نقوی حسینی نماینده مردم ورامین بود. او تاکید کرد که دلایلش سیاسی نیست که اگر بود خیلی زودتر از این حرفها موضوع استیضاح را مطرح می کرد. (اینجا)

استیضاح مخالفانی هم داشت. در حمایت از فانی غلامرضا تاج گردون نماینده مردم گچساران و غلامرضا مصباحی مقدم نماینده مردم تهران سخن گفتند. تاج گردون تاکید داشت که استیضاح فانی هیچکدام از سه هدف اصلی هر استیضاحی را تامین نمی کند و همه در به وجود آمدن شرایط فرهنگیان دخیل هستند و مسئول فقط فانی نیست (اینجا). مصباحی مقدم یکی به نعل می زد و یکی به میخ و هم از دولت دفاع می کرد و هم به آن انتقاد داشت. او گفت: کارهای دو سال قبل فانی از چهار سال دولت قبل بیشتر بوده است (اینجا).

در پایان هم علی اصغر فانی به دفاع از خود پرداخت. او که از همه وقت قانونی خود هم استفاده نکرد، گفت که سیاستش کیفیت بخشیدن به آموزش و پرورش است و البته بودجه هم افزایش 24درصدی داشته اگرچه در 99 درصد اعتبارات هم نقشی ندارد (اینجا) و (اینجا).

این داستان طولانی برای فانی پایان خوشی داشت و او در پستش باقی ماند. در رای گیری نهایی تنها 76 نفر با استیضاح موافق بودند و از  256 نماینده حاضر در جلسه 167 نماینده با استیضاح مخالفت کردند و 13 نفر هم نظر ممتنع داشتند (اینجا).