پای صحبت سازندگان پرفروش‌ترین آلبوم موسیقی تلفیقی سال

آلبوم موسیقی‌شان در فهرست پرفروش‌ترین‌های مراکز موسیقی است و به گفته خودشان پرفروش‌ترین آلبوم موسیقی تلفیقی سال شده است. شاید دلیل این استقبال حس و حال خوب موسیقی‌شان باشد آن‌گونه که از «خنده‌های یار» می‌گویند و از او می‌خواهند «لحظه‌ای رودررویشان بنشیند». دوستی‌شان چندین ساله است و در هر آهنگ آموخته‌ها و شنیده‌هایشان را روی‌هم گذاشته‌اند تا نتیجه نهایی آلبوم «گذر اردیبهشت» شود. دوستی که حرف اول آن نام گروه موسیقی‌شان شده و هر پنج نفر برای حفظ آن تلاش می‌کنند.

شایان شکرآبی، غزل مهدوی، یزدان بهمنی، امین هدایتی و میلاد سعدی اعضای گروه موسیقی «دال» در انتظار اولین کنسرت خود در تالار وحدت هستند تا غزل از روی صندلی شنونده کارگروه و ترانه‌هایش باشد و چهار نفر دیگر به همراه نوازنده‌هایی که به قول خودشان همراهان همیشگی‌شان هستند روی سن به اجرای برنامه بپردازند. اعضای گروه «دال» چند روز مانده به کنسرتشان به کافه خبر آمدند و درباره فروش بالای آلبوم موسیقی و برنامه‌هایشان برای کنسرت گفتند.

قطعه «طعم شیرین خیال» از آلبوم «گذر اردیبهشت» در ویدئوی زیر بشنوید.

شما همگی در حوزه موسیقی سنتی فعالیت داشته‌اید، اما زمانی که گروه «دال» شکل گرفت سبک گروه، موسیقی تلفیقی پاپ  شد. چرا این نوع موسیقی را انتخاب کردید؟ نگاه شما به مخاطب امروز بود و یا بر اساس علاقه شخصی از سبک موسیقی سنتی به کارهای تلفیقی تغییر مسیر دادید.

شایان شکرآبی: من از ابتدا پیانوی ایرانی کار می‌کردم، اما هیچ‌گاه دغدغه معرفی خودم را به‌عنوان یک پیانیست ایرانی نداشتم. ضمن این‌که آدم‌ها مدام در حال تغییر هستند. سلیقه موسیقیایی من هم در سال‌های مختلف دچار تغییراتی می‌شود. سبک‌های مختلف موسیقی را می‌شنوم و تجربه می‌کنم و ممکن است علایق‌ام طی سال‌ها تغییر کند. وقتی تعصبی روی یک سبک موسیقی نداشته باشید به فکر تلفیق و یافتن فضایی تازه می‌افتید. در گروه ما هر کس سبکی از موسیقی را می‌شنود و درنهایت این سبک‌ها را روی‌هم سوار می‌کنیم. خروجی نهایی برآیندی از همه موسیقی‌هایی است که اعضای گروه می‌شنوند.

غزل مهدوی: با توجه به گروه سنی ما، خود ما هم جوان‌های این نسل هستیم و اگر جوانان به سمت موسیقی تلفیقی تمایل پیداکرده‌اند ما هم مثل دیگران سلیقه موسیقیایی‌مان به سمت موسیقی‌های تلفیقی گرایش پیداکرده است. ما خود را چندان از مخاطب جدا نمی‌بینیم به همین دلیل سبک موسیقی تلفیقی را نه برای راضی نگاه‌داشتن مخاطب بلکه به دلیل فرزند زمانه خود بودن و تغییر سلیقه موسیقی خودمان انتخاب کردیم.

 یزدان بهمنی، شایان شکرآبی، غزل مهدوی، میلاد سعدی و امین هدایتی

سلیقه موسیقیایی جامعه طی سال‌های اخیر بسیار متنوع شده و برای هر سبک موسیقی مخاطبانی وجود دارد. دراین‌بین سبک موسیقی تلفیقی بیش از سبک‌های دیگر طرفدار یافته است. به همین دلیل این پرسش را داشتم که شاید تقاضای جامعه در همان ابتدای شکل‌گیری گروه باعث انتخاب سبک موسیقی تلفیقی شده است.

یزدان بهمنی: زمانی ممکن است براساس اتفاق و نه از روی خودآگاه تصمیمی‌گرفته شود. شما دوست هستید و به واسطه شرایطی که دارید موسیقی گوش می‌دهید. درباره خودتان حرف می‌زنید و در این اوقات اتفاقی شکل می‌گیرد. ما دلمان نمی‌خواست چون در حوزه موسیقی ایرانی کارکرده‌ایم خود را درون آن چارچوب نگاه داریم. لزوم تغییر فضا را حس می‌کردیم و این هم‌زمانی هم حاصل همین نگرش است که در اطراف هم سلیقه موسیقیایی مخاطب در حال تغییر بود و برای ما هم این جذابیت وجود داشت که نسبت به تجربیات بیشتر اندوختن منعطف باشیم.

میلاد سعدی: معیار مشخصی برای موسیقی تلفیقی وجود ندارد که بگوییم ما این نوع موسیقی را انتخاب کردیم. فکر می‌کنیم یک موسیقی تجربی کار می‌کنیم که می‌تواند در سبک موسیقی تلفیقی هم بگنجد. همان‌طور که کارگروه‌های تلفیقی دیگر با «دال» متفاوت است اما همه در سبک تلفیقی جای می‌گیرند. سعی کردیم به آموخته‌های خود اضافه کنیم و در تاروپود به آنچه می‌خواهیم دست‌یابیم.

به نظر می‌رسد فضای مجازی خیلی به شما کمک کرد که خود را معرفی کنید.

شکرآبی: ما ماه‌های پایانی سال 92 با هیجان خاصی «آوازم را می‌رقصیدی» را ضبط و در فضای مجازی منتشر کردیم. به دنبال گرفتن عکس‌العمل مخاطبان و ادامه راه بر اساس نظرات نبودیم بلکه بیشتر عشق به موسیقی بود که باعث شکل‌گیری این تک آهنگ شد. آن را در فضای مجازی منتشر کردیم چون یکی از معدود راه‌هایی بود که با توجه به محدودیت‌ها داشتیم و خوشبختانه و فراتر از انتظار ما، در فضای مجازی نظرهای مثبتی گرفتیم و بازنشر شد. در آن سال اگر قرار بود روی مخاطب کارکنیم باید به دنبال تولید اثری در سبک پاپ می‌رفتیم. خوشحالم که طی این سال‌ها موسیقی تلفیقی پرطرفدار شده است. با گرفتن بازتاب گسترده از مخاطبان انرژی مثبت گرفتیم و فهمیدیم باید این مسیر را ادامه داد. «گذر اردیبهشت» و «لحظه‌ها را در انتظارم» آهنگ‌های بعدی ما بودند که در فضای مجازی منتشر شدند و ما جزو گروه‌هایی بودیم که در فضای مجازی مانور زیادی دادیم تا این‌که پس از چند سال موفق به انتشار آلبوم شدیم.

در واقع مخاطب شما پیش از انتشار آلبوم شمارا شناخت و با دریافت مجوز دنبال آلبوم شما بود.

بهمنی: این لطف فضای مجازی است، این فضا گاهی برای معرفی گروه‌های موسیقی فضای خوبی است. البته وجود این امکان خیلی عجیب‌وغریب نیست. در نگاهی به دهه‌های گذشته موسیقی جهان می‌بینیم که رادیوها نقش مهمی در شنیدن موسیقی‌های راک و پاپ داشتند و گاهی قدرتی بیشتر از مدیران کمپانی‌ها می‌یافتند و حال این اتفاق در فضای مجازی رخ می‌دهد. شما هر روز با جوان‌هایی آشنا می‌شوید که خیلی ساده‌تر از گذشته کار خود را به گوش مخاطبان می‌رسانند و این باعث افزایش کیفیت کارها و رقابت سازنده‌تر می‌شود. هرچند فضای هنر خیلی رقابتی نیست اما شنیدن آثار و صداهای تازه موهبت بزرگی است.

شکرآبی: زمانی که همه می‌توانند اثر خود را به‌راحتی در فضای مجازی منتشر کنند جذب مخاطب نیازمند تلاش بیشتری است و این می‌تواند گامی مثبت در راستای افزایش کیفیت موسیقی باشد.

یزدان بهمنی و شایان شکرآبی

اما همین فضای مجازی دردسرهایی هم دارد. مثل گذاشتن لینک دانلود رایگان آلبوم شما روی همین فضا در کمتر از 24 ساعت.

شکرآبی: این بیشتر مشکل فرهنگ و قانون است. 24 ساعت پس از انتشار آلبوم شما می‌توانستید در رادیو جوان آن را به‌صورت کامل دانلود کنید درصورتی‌که ما به‌هیچ‌وجه از این قضیه رضایت نداریم. هرچند نمی‌توان این مشکل را برطرف کرد. باید فرهنگ جامعه اصلاح شود. کسی که درک این را ندارد که یک گروه برای انتشار این آلبوم چه میزان زحمت‌کشیده است به‌هرحال راهی برای دانلود رایگان آن می‌یابد. من درباره آلبوم «گذر اردیبهشت» هم به‌هیچ‌وجه این انتظار را نداشتم که پرفروش‌ترین آلبوم موسیقی تلفیقی سال شود. خوشحالم که مخاطبان ما تا این حد بافرهنگ هستند که از اولین آلبوم ما به این شکل حمایت کردند و امیدوارم این اتفاق برای همه هنرمندان رخ دهد.

آماری از فروش دارید؟

شکرآبی: استقبال از پیش‌بینی ما بالاتر بود و به تیراژ سوم رسیدیم. این استقبال را در درجه اول مدیون تلاش خود هستیم و در درجه دوم عزیزانی که آلبوم را خریداری می‌کنند و البته نشر و پخش جوآن که زحمت نشر آلبوم ما را کشید.

اغلب ترانه‌سرا، ترانه موردنظر خود را می‌سراید و بر اساس ترانه او ملودی ساخته می‌شود، اما در گروه شما این ماجرا برعکس است و شما باید بر اساس ملودی ترانه مناسب آماده می‌کنید. این روند چه میزان به شما در سرایش ترانه کمک می‌کند و تا چه میزان شمارا محدود می‌کند؟

مهدوی: آنچه از ابتدا برای ما اولویت داشت نتیجه ایده‌آل کار بود. هیچ‌کدام از سیستم‌های ترانه یا آهنگسازی فشاری برای این‌که کدام‌یک اول باشد نیاورد. ایده‌هایی که درباره ترانه و ملودی داده می‌شد مورد بحث قرار می‌گرفت و در نهایت تصمیم‌گیری می‌شد.  در بیشتر آهنگ‌های آلبوم «گذر اردیبهشت» اول آهنگ ساخته شد و بعد ترانه شکل گرفت. این روش مورد دلخواه من است چراکه آثاری که من دوست دارم به‌ویژه در فضای موسیقی سنتی و پاپ دهه 30 و 40 به همین شکل ساخته‌شده‌اند به این معنی که اول ملودی ساخته‌شده و بر اساس آن ترانه شکل‌گرفته است. وقتی اولویت با موسیقی است ترانه‌های بهتری ساخته می‌شود. اما در برخی آهنگ‌ها به‌ویژه در قطعه‌هایی که مخاطبان ما در آینده خواهند شنید اول ترانه سروده شده و بعد از آن موسیقی شکل‌گرفته است. ما در این زمینه خیلی محدودیتی برای خود قائل نیستیم و کیفیت نهایی اثر برای ما اهمیت دارد. ملودی و شعر گام‌به‌گام باهم پیش رفته‌اند تا کار نهایی شکل بگیرد.

درگذشته به دلیل پررنگ‌تر شدن خواننده و فراموش‌شدن نقش نوازندگان گروه‌های موسیقی خیلی زود متلاشی می‌شدند و خواننده به‌صورت فردی به مسیر خود ادامه می‌داد. طی سال‌های اخیر اعضای گروه موسیقی به یک اندازه مطرح می‌شوند و شاید این دلیل ماندگاری بیشتر گروه‌ها است.

امین هدایتی: همه‌جا گفته‌ایم «دال» مانند دوستی است چون هسته اولیه گروه به خاطر تجربه دوستی ما شکل گرفت. بیش از 10 سال رفاقت کردیم و در شرایط سخت کنار یکدیگر بودیم. به این شکل نبوده که یک فرد، دیگران را برای تشکیل گروه انتخاب کرده باشد. در گروهی که با دوستی شکل‌گرفته جایگاه افراد زیرپوشش رفاقت قرار می‌گیرد. شعار دادن نیست و رفاقت‌ها در شرایط مختلف خود را ثابت می‌کند.

شکرآبی: ما هم مانند همه کارهای گروهی دشواری‌هایی داریم، اما یک گروه موسیقی نیاز به مدیریت دارد تا آدم‌ها در کنار یکدیگر به کار ادامه دهند. ما حدود سه سال با یکدیگر کارگروهی را تمرین کردیم و به‌مرور یاد گرفتیم چطور کارگروهی را از مسائل شخصی جدا کنیم و به نظرات یکدیگر احترام بگذاریم. متأسفانه در ایران زمینه فرهنگی کارگروهی وجود ندارد و همه ما از کودکی این شیوه کار را به‌صورت گروهی یاد نگرفته‌ایم به همین دلیل این کنار هم بودن گاهی سخت است اما خوشبختانه ما در کارگروهی خوب پیش رفتیم.

هدایتی: ما باسلیقه‌های مختلف در کنار یکدیگر قرار گرفتیم و اهمیت زیادی داشت که به نظر یکدیگر احترام بگذاریم.

دلیل انتخاب فضای شاد و امیدبخش در آلبوم موسیقی‌تان هم از حال درونی‌تان نشات گرفته است؟

بهمنی: خیلی تصمیم‌گیری خاصی نبود. خیلی اوقات در تولید اثر هنری ناخودآگاه می‌بینید آنچه دغدغه شما بوده خروجی موسیقی شما هم می‌شود، اما در کارهای گروهی این‌گونه نیست و به دلیل صحبت و مشورت ممکن است خروجی حاصل تفکرات گروه باشد. در جریان تولید فکر کردیم بهتر است موسیقی ما خیلی در فضای انفعال و غمی که به معنای درجا زدن است، نباشد. در گفت‌وگوها فکر می‌کردیم که موسیقی‌های غمناک زیاد می‌شنویم و خوب است که این‌طور نباشد. امیدی که هرچند اندک اما وجود دارد بیان شود اما قرار نیست یک اثر هنری به مخاطب خود بگوید چگونه فکر کند و پیام مشخصی به مخاطب بدهد. ما هم قصد انتقال پیام مشخصی به مخاطبان را نداشتیم و حاصل گفت‌وگوهایمان منجر به این آهنگ‌ها شده است. خوشحالیم که مخاطب این امید و زندگی را به‌جای درجا زدن در کار ما درک کرده است.

قرار است این فضای فکری در گروه شما ادامه داشته باشد؟

شکرآبی: تک‌آهنگی که قرار است به‌زودی منتشر کنیم هم در همین فضا است اما نمی‌دانم این تفکر امید در آلبوم بعدی یا کارهای آینده ما هم حضور خواهد داشت یا خیر؟ ما درباره آلبوم دوم چندین جلسه صحبت کردیم و به ترکیبی فکر می‌کنیم اما هنوز قطعی نشده است.

 بهمنی: گاهی مسیر تولید راه را تحمیل می‌کند و اساساً هم نمی‌توان خیلی خود را به مسیر مشخصی محدود کرد. ما نمی‌خواهیم خود را محدود کنیم و درنهایت مسیر است که فضای آلبوم را مشخص می‌کند.

گویا شما قصد ندارید اعضای جدیدی به گروه اضافه کنید.

بهمنی: تا به اینجا همه ما در خرد و کلان اتفاقات گروه مشارکت داشتیم و برای معرفی گروه و پابرجا ماندنش تلاش کردیم. در چنین شرایطی طبعاً نمی‌توان انتظار داشت که موزیسین‌های ما خود را درگیر مشکلاتی کنند که اعضای گروه با آن درگیر هستند. استقلال گروه و تأمین شرایط مالی از سوی خودمان باعث شده ما درباره همه امور از گرافیک گرفته تا باقی موارد نظر دهیم و به‌تبع واردکردن افراد دیگر در این شرایط شاید درست نباشد.

انتشار تک آهنگ در فضای مجازی قرار است ادامه داشته باشد؟

شکرآبی: تک آهنگ نوع رایجی از فعالیت هر موسیقی‌دان در بازار دنیاست و ازآنجایی‌که دسترسی به آن آسان شده مخاطب هم در انتظار این تک آهنگ‌هاست.

تک آهنگی که قرار است به‌زودی از شما منتشر شود جزو آهنگ‌های کنسرت شما خواهد بود؟

شکرآبی: بله، این آهنگ به همراه قطعه‌های آلبوم «گذر اردیبهشت» برای اولین بار به‌صورت زنده و برای مخاطبان اجرا خواهد شد.

آقای هدایتی از علیرضا قربانی و محمد معتمدی که در کلاس‌هایشان حضور داشتید درباره خوانندگی خود در آلبوم «گذر اردیبهشت» نظری نگرفتید؟

هدایتی: علیرضا قربانی حمایت معنوی بسیاری از من و  گروه داشت و ما ممنون و ارادتمند هر دو عزیز هستیم.

میلاد سعدی و امین هدایتی

آقای سعدی معمولاً در کنسرت‌هایی که برگزار می‌شود پرفورمنس خاصی از سوی نوازنده و خواننده وجود ندارد و نوازنده‌ها در حاشیه کنسرت قرار می‌گیرند. در کنسرت 27 شهریورماه پرفورمنس ویژه‌ای وجود خواهد داشت؟

سعدی: فکرهایی داشتیم و قطعاً این کنسرت ما نسبت به اجرایی که در جشنواره موسیقی تلفیقی داشتیم متفاوت خواهد بود اما دوست داریم جزییات به‌عنوان سورپرایز باقی بماند. زمانی تجربه کنسرت پاپ داشتم و از من خواهش می‌شد با ژست بیشتری ساز بزنم و روی صحنه‌ سازهای بسیاری داشته باشیم حتی اگر مورداستفاده نباشد، اما به نظرم این حس واقعی ماست که در کنسرت دیده می‌شود. 27 شهریورماه اولین کنسرت جدی ما است و ما در این کنسرت با حس واقعی خود حضور خواهیم داشت.

شکرآبی: البته پرفورمنس یک امر سلیقه‌ای است و ممکن است مخاطبی دوست داشته باشد نوازنده ساز موردعلاقه خود را ببیند.

هدایتی: زمانی که ما تمرین می‌کنیم و قرار است روی صحنه برویم فارغ از آن‌که چه کسی کجا قرار می‌گیرد به این فکر هستیم که خودمان از ساززدن خود لذت ببریم. همه حس واقعی‌مان را بروز می‌دهیم و همین حال خوب به مخاطب منتقل خواهد شد.

ساخت موسیقی تیتراژ فیلم سینمایی و تلویزیونی چه میزان به شهرت یک گروه یا خواننده کمک می‌کند؟

شکرآبی: صد در صد حضور در هر فضایی می‌تواند تأثیرگذار باشد، اما خیلی علاقه‌مندی نیست که به این دیده شدن توجه کنم و درباره آن نظر دهم. این بخش به تهیه‌کننده بازمی‌گردد.

شما تابه‌حال تهیه‌کننده نداشته‌اید؟

شکرآبی: آلبوم اول را به‌صورت مستقل و با هزینه شخصی تولید کردیم، اما در حال حاضر با گروه خوبی شامل آقایان روغنی و رضوی همکاری داریم که جای دارد از آن‌ها تشکر کنم که مدیریت این گروه را در حال حاضر بر عهده‌دارند.

بهمنی: تلاش ما این بوده که خط قرمزهای ما حفظ شود. ممکن است گذر زمان تغییراتی در آن ایجاد کند اما موسیقی ما یکی از خطوط قرمز ما است که باید درباره آن و تولیدش مستقل عمل کنیم، اما وقتی وارد فضای حرفه‌ای می‌شوید قرار نیست برخی مسائل را شما حل کنید و به این شکل نیاز به همکاری با برخی افراد حس می‌شود.

خانم مهدوی شایان شکرآبی گروه دال را به قورمه‌سبزی تشبیه کرده بود که کم‌کم در حال جا افتادن است. پس از انتشار آلبوم این قورمه‌سبزی جاافتاده است؟

مهدوی: فاکتور مشخصی برای سنجش پختگی گروه وجود ندارد، اما با توجه به‌پیش فرض‌هایی که داشتیم جایمان درست است البته هیچ‌گاه به پختگی کامل نمی‌رسیم چون هنر دریای پهناوری است که انتهایی ندارد. با توجه به مدت‌زمانی که کارکردیم و آلبوم و کنسرت‌هایی که برگزار کردیم از استقبال مخاطبان راضی هستیم و به نظر می‌رسد مسیری که رفته‌ایم پاسخ داده است اما راه‌های زیادی پیش رو داریم و تضمینی هم برای ادامه موفقیت وجود ندارد. باید نسبت به مسائل تولیدی و مدیریت دقت داشته باشیم تا موفقیت گروه ادامه‌دار باشد و از رشد پی‌درپی در طی سال‌های آینده برخوردار شویم.

گروه‌هایی با اسم‌های مشابه هم به وجود آمده‌اند که علاوه بر اسم فضای کارشان کمی به شما شبیه است. واکنش شما نسبت به ایجاد چنین گروه‌هایی چیست؟

شکرآبی: ما مشکلی نداریم و این گروه‌ها هم می‌توانند کار کنند تا جایی که صدمه‌ای به ما وارد نشود.

سعدی: زمانی نوارهایی به نام مکسل رایج بود. بعد از آن شرکتی فکر می‌کنم چینی نواری تولید کرد به نام مکس ول و همه به اعتبار نوارهای معروف مکسل آن را خریداری می‌کردند. درباره این گروه هم همین‌طور است. خوب است که همه کار کنند و ناراحتی وجود ندارد.

مهدوی: هر جریانی در هنر که گروهی احساس کنند موفق بوده است امکان تقلید و پیروی از آن وجود دارد، اما مخاطب است که تعیین‌کننده است.

بهمنی: ما مسیر خود را طی می‌کنیم. به‌قدری دغدغه‌های خاص خود راداریم که به ایجاد گروه‌های دیگر فکر نمی‌کنیم.

باوجود استقبال و پایان بلیت‌های کنسرت چرا اجرای شما تمدید نشد؟

بهمنی: بیشتر مسائل مدیریتی است. دورنما و سیاستی وجود دارد که مسلماً در تخصص ما نیست. ما به مدیریت اعتماد داریم و مطمئن هستیم اتفاقات بهتری رخ خواهد داد.