شورای‌عالی فراکسیون‌ها، مانع تقسیم «قدرت پارلمانی» است؟

خبرهدف:تنوع دیدگاه‌های سیاسی در مجلس دهم برخلاف دو مجلس سلفش،‌ بالاست. از همان ابتدا دو فراکسیون نسبتا قوی در آن شکل گرفت که هر کدام توانستند سهم قابل توجهی از هیات رئیسه مجلس را به دست بیاورند، البته در این زمینه فراکسیون اصولگرایان که با نام «ولایت» شکل گرفته، دست بالا را داشت. وقتی ماجرای هیات رئیسه تمام شد، جمعی از نزدیکان رئیس فراکسیون ولایت، آواز جدایی سر دادند و گفتند می‌خواهند مستقل باشند.

آنها ابتدا چندان قوی نبودند و شکل گرفتن‌شان زمان برد اما کم‌کم یارگیری‌ها جواب داد و آنها هم سری در سرها در آوردند و توانستند فراکسیون ولایت را از اکثریت بیندازند. فراکسیون سوم البته از هر دو فراکسیون یارگیری داشت اما تعداد ولایتی‌ها در بین آنها بیشتر بود. اکنون دقیقا مشخص نیست که هر کدام از این سه فراکسیون چند عضو دارند اما برآوردها می‌گوید مجلس به سه دسته تقریبا مساوی تقسیم شده است، اصولگراها با تابلوی ولایت، اصلاح‌طلب‌ها با تابلوی امید و کسانی که نه می‌خواهند اصولگرا شناخته شوند و نه اصلاح‌طلب، با تابلوی مستقل وارد عرصه شده‌اند.

تشکیل فراکسیون مستقلین، مخالفین زیادی داشت. عده‌ای اساسا معتقد بودند که امکان ندارد، این طیف از اصولگرایان اعتدالی مجلس انشعاب کنند و احتمال فراکسیون یا زیر فراکسیون شدن پایداری‌ها را بیشتر می دانستند و عده‌ای که ماجرا را پذیرفته بودند، به آن انتقاد می‌کردند اما مستقل‌ها می‌گفتند که تنها برای «شرایط حساس» انتخاب رئیس مجلس و هیات رئیسه با فراکسیون ولایت ائتلاف کرده بودند و حالا دیگر دلیلی برای این ائتلاف نیست.

غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی که یکی از پایه‌های اصلی فراکسیون سوم است بارها گفت که ریاست لاریجانی در مجلس برای سه سال آینده نیز تضمین شده است و نیاز به هم نشینی با پایداری ها نیست. شاید رفع همین نگرانی بود که پایه‌های یک انشعاب را ریخت. فراکسیون سومی ‌شکل گرفت که مجموع تعداد اعضایش با باقیمانده فراکسیون ولایت، از تعداد اولیه فراکسیون ولایت بیشتر است.

مستقل‌ها نیامده، ساز جدید می‌زنند

اما همچنان این سوال مطرح بود که چرا این طیف از اصولگرایان از فراکسیون ولایت جدا شدند آنهم در شرایطی که بنا به گفته برخی اعضای فراکسیون ولایت علی لاریجانی که فردی نزدیک به این طیف بود هنوز عضو فراکسیون ولایت است. سوالی که حالا با ساز جدید فراکسیون سوم یعنی «شورای عالی فراکسیون‌ها» کم کم دارد جوابش روشن می‌شود. ماجرای این شورا را اولین بار جعفرزاده ایمن آبادی در جمع خبرنگاران پارلمانی مطرح کرد، آن هم در ظهر روزی که در صبح آن روز، برای اولین بار نشستی بین اعضای فراکسیون سوم تشکیل شده و اعضای هیات رئیسه موقت آن مشخص شدند. در آن نشست، کاظم جلالی رئیس فراکسیون شد و مهرداد لاهوتی سخنگو. لاهوتی زودتر از جعفرزاده به لابی مجلس آمده بود و خبر آغاز به کار فراکسیون را مطرح کرد و وقتی در دقایق پایانی حضور خبرنگاران در لابی، جعفرزاده به لابی رسید، خبرش سوخته بود. برای همین او برگ برنده دیگری را رو رد و از تلاش برای تشکیل شورای عالی فراکسیون‌ها خبر داد و گفت که در این زمینه با عارف و لاریجانی نیز رایزنی خواهد شد. حالا لاهوتی خبر داده که رایزنی با لاریجانی صورت گرفته و او هم استقبال کرده. حتی پیشنهاد ریاست این شورای عالی به لاریجانی داده شده و رئیس مجلس نیز پذیرفته است اما هنوز خبری از رایزنی با فراکسیون امید و شخص محمدرضا عارف نیست.

مخالفت فراکسیون امید با شورای عالی فراکسیون‌ها

بازی داده نشدن فراکسیون امید تا این لحظه را بهرام پارسایی، سخنگوی این فراکسیون تایید می‌کند. او به خبرآنلاین می‌گوید: «در این زمینه هیچگونه رایزنی با آقای عارف یا هیات رئیسه فراکسیون امید نشده است.» البته مشکل فراکسیون امید این است. اساسی‌تر از این حرف‌هاست. به گفته پارسایی؛ فراکسیون امید قطعا به شورای عالی فراکسیون‌ها نمی‌پیوندد. او توضیح می‌دهد:  ما چیزی به نام شورای عالی فراکسیون‌ها نداریم. معنایی هم ندارد. با فراکسیون امید رایزنی نشده و ما هم الزامی ‌نمی‌بینیم که وارد این شورا شویم. چنین شورایی معنای خاصی هم ندارد و مشخص نیست که تلاش برای تشکیل آن چه هدفی دارند.

سخنگوی فراکسیون امید ادامه می‌دهد: فراکسیون یک تشکل سیاسی است و کسانی که همفکر هستند در آن جمع شده و سیاست خاص خود را پیش می‌برند در این شرایط شورایی که این فراکسیون‌ها را دور هم جمع کند، جایگاهی ندارد. اینکه اصولگرا و اصلاح‌طلب دور هم جمع شوند و شورای عالی تشکیل دهند به نظر بی‌مفهوم می‌آید. فراکسیون‌ها سیاسی هستند و اساس‌شان همین تفاوت‌هاست.

پارسایی با تاکید بر اینکه در کل دنیا فراکسیون‌های سیاسی که به اسم حزب فعالیت می‌کنند، شورای عالی ندارند، اظهار می‌کند: فراکسیون امید برای منافع ملی قدم برمی‌دارد و با همه تعامل دارد و دنبال شکاف و دودستگی در مجلس نیست اما از حیث سیاسی،‌ جمع شدن دو تفکر کنار هم جایگاه و معنای خاصی ندارد.

مستقلین برگ برنده مجلس دهم می شوند؟

اما بهترین حالت برای رئیس مجلس این است که هر سه فراکسیون به شورای عالی فراکسیون‌ها بپیوندند اما اگر این اظهارات پارسایی را نظر قطعی فراکسیون امیدی‌ها بدانیم، تنها دو فراکسیون باقی می‌ماند که به شورای مذکور خواهند پیوست، فراکسیون مستقل‌ها که طراح این ایده است و فراکسیون ولایت که دست‌کم رئیس آن موافقت خود را ابراز کرده و هنوز صدای مخالفتی از سوی اعضا بلند نشده است.

در این شرایط می‌توان درباره دسته‌بندی‌های مجلس گفت که یک طرف فراکسیون امید به ریاست محمدرضا عارف و طرف دیگر علی لاریجانی که ریاست دو فراکسیون را برعهده دارد یعنی باز هم دو تایی عارف و لاریجانی مطرح شده و در عمل جلالی زیرمجموعه لاریجانی تعریف می‌شود. با این برگ برنده که با عنوان فراکسیون مستقلین، لاریجانی توانسته از فراکسیون تحت ریاست عارف یارگیری کند.

اما شاید برگ برنده دیگر فراکسیون مستقلین در حضور برخی اعضای آن در لیست فراکسیون امید در ایام انتخابات باشد. لیستی که به جریان اعتدالی و دولت روحانی نزدیکتر بود. در این شرایط اگر طرح یا لایحه ای ازسوی اصولگرایان تندروی مجلس مطرح شود که با جریان اعتدال زاویه داشته باشد،‌ مستقلین می‌توانند به کمک جریان اعتدال بروند. در این شرایط در هر حالتی برگ برنده مجلس دهم در دست یک نفر خواهد بود علی لاریجانی.